Κείμενο
ὁρῶ σε, ὦ Ἡράκλεις, ἀποροῦντα ποίαν ὁδόν ἐπί τόν βίον τράπῃ. ἐάν οὖν ἐμέ φίλην ποιήσῃ, ἐπί τήν ἡδίστην τε καί ῥᾴστην ὁδόν ἄξω σε, καί τῶν μέν τερπνῶν οὐδενός ἄγευστος ἔσει, τῶν δέ χαλεπῶν ἄπειρος διαβιώσει. πρῶτον μέν γάρ οὐ πολέμων οὐδέ πραγμάτων φροντιεῖς, ἀλλά σκοπούμενος διέσει τί ἄν κεχαρισμένον ἤ σιτίον ἤ ποτόν εὕροις, ἤ τὶ ἄν ἰδών ἤ ἀκούσας τερφθείης ἤ τίνων ὀσφραινόμενος ἤ ἁπτόμενος, τίσι παιδικοῖς ὁμιλῶν μάλιστ᾿ ἄν εὐφρανθείης, καί πῶς ἄν μαλακώτατα καθεύδοις, καί πῶς ἄν ἀπονώτατα τούτων πάντων τυγχάνοις. ἐάν δέ ποτέ γένηταί τις ὑποψία σπάνεως ἀφ᾿ὧν ἔσται ταῦτα, οὐ φόβος μή σε ἀγάγω ἐπί τό πονοῦντα καί ταλαιπωροῦντα τῷ σώματι καί τῇ ψυχῇ ταῦτα πορίζεσθαι, ἀλλ᾿ οἶς ἄν οἱ ἄλλοι ἐργάζονται, τούτοις σύ χρήσει, οὐδενός ἀπεχόμενος ὅθεν ἄν ᾗ κερδᾶναι.
(Ξενοφῶντος Απομνημονεύματα Β, Ι, 23-25)
Λεξιλόγιο
τρέπομαι ὁδόν: ακολουθώ κάποιο δρόμο, παίρνω κάποιο δρόμο
διαβιόω- ῶ: ζω μέχρι τέλος,περνώ τη ζωή μου
φροντίζω : 1)(απόλ.)σκέφτομαι, συλλογίζομαι, 2)έχω ανησυχίες, 3)(+αιτ. ή πλάγια ερώτ.) σκέφτομαι για κάτι ,εξετάζω, 4)(+ γεν.) φροντίζω, ενδιαφέρομαι
δίειμι+κατ.μτχ: διαρκώς+ ρήμα
ἡ σπάνις,εως: έλλειψη, στέρηση, φτώχεια
Παρατηρήσεις
- Ἡράκλεις, ὁδόν, πραγμάτων, σώματι: Να κλιθούν και στους δύο αριθμούς.
- Ὁρῶ σε…τούτων πάντων τυγχάνοις: Να εντοπίσετε όλα τα επίθετα και τα επιρρήματα και να γράψετε, εφόσον είναι δυνατό, τους άλλους βαθμούς (στα επίθετα στο γένος αριθμό και πτώση που βρίσκονται).
- ποίαν, τί, τούτων, τις, ὧν, οὐδενός: Να κλιθούν και στα τρία γένη και στους δύο αριθμούς, αν είναι δυνατό.
- τράπῃ, τερφθείης: Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση και να γραφούν οι
ονοματικοί τύποι στον ίδιο χρόνο. - φροντιεῖς, σκοπούμενος,τυγχάνοις: Να γίνει χρονική αντικατάσταση.
- εὕροις, ἰδών, ἀκούσας, ἀπεχόμενος: Να κλιθεί η προστακτική αορίστου στη φωνή που βρίσκονται.
- Να χαρακτηριστούν συντακτικώς όλες οι απρόθετες γενικές του κειμένου.
- Να εντοπιστούν και να χαρακτηριστούν συντακτικώς όλες οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις.
Γιούλη Φούρλα*
Φιλόλογος
