Διαπολιτισμική εκπαίδευση
Πάνω από 800.000 μετανάστες και πρόσφυγες κατέφθασαν στην Ελλάδα το 2015. Οι περισσότεροι, αφού έμειναν στην χώρα μας λίγο καιρό, κατευθύνθηκαν προς χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης. Για τα παιδιά όσων επιλέγουν ή αναγκάζονται να αναζητήσουν άσυλο στην Ελλάδα, το Υπουργείο Παιδείας έχει λάβει, και εξακολουθεί να παίρνει, μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση χωρίς εκπτώσεις ή διαφοροποιήσεις.
Η εκπαίδευση στην χώρα μας, σύμφωνα με την κείμενη ελληνική νομοθεσία, είναι εννεαετής και υποχρεωτική–τόσο για τα ελληνόπουλα, όσο και για τα παιδιά άλλων εθνικοτήτων. Οι μαθητές, είτε πρόκειται για ελληνόπουλα είτε για πρόσφυγες ή μετανάστες, πέρα από την παρακολούθηση των μαθημάτων, συμμετέχουν και σε άλλες δράσεις, όπως οι εκπαιδευτικές εκδρομές, οι επισκέψεις σε μουσεία, το θέατρο ή ο αθλητισμός.
Το Υπουργείο Παιδείας εργάζεται έτσι, ώστε με μια σειρά μέτρων και πρωτοβουλιών, κατάλληλα προσαρμοσμένων στις συνθήκες μιας ταχύτατα μεταβαλλόμενης κοινωνίας, να υποστηριχθούν τα παιδιά που αναγκάστηκαν –είτε τα ίδια είτε οι οικογένειές των– να προσφύγουν στην χώρα μας για να αποφύγουν τον όλεθρο και την καταστροφή στον τόπο τους. Η εκπαίδευση, καθώς το σχολείο δεν περιορίζεται πλέον μόνο σε ελληνόπουλα αλλά επεκτείνεται και σε παιδιά άλλων εθνικοτήτων που υπό αντίξοες συνθήκες βρέθηκαν στην χώρα μας, καθίσταται διαπολιτισμική.
Στόχος της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, ωστόσο, δεν είναι να εξασφαλιστεί η μόρφωση των τραυματισμένων αυτών παιδιών σαν μια ξεχωριστή κατηγορία μαθητών δίπλα σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στα ελληνικής καταγωγής παιδιά. Απεναντίας, επιδίωξη της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι, μέσα από τα προγράμματά της, να μορφώνονται τα πληγωμένα από τις συγκυρίες παιδιά, που προσέφυγαν στον τόπο μας, έτσι ώστε να ενσωματωθούν ισότιμα στο βασικό ιστό της εκπαίδευσής μας.
Η κοινωνία μας είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται διαρκώς όλο και περισσότερο πολυπολιτισμική. Τα σχολεία, ως κύτταρα της κοινωνίας, οφείλουν να εναρμονιστούν προς την πραγματικότητα αυτήν. Μπορεί άλλοτε, όταν η χώρα μας είχε χρέος να αντιμετωπίσει το ρεύμα των παλιννοστούντων Ελλήνων, να μπορούσε να αιτιολογηθεί η ύπαρξη διαπολιτισμικών σχολείων δίπλα στα σχολεία του εκπαιδευτικού κορμού, δηλαδή η ύπαρξη ειδικών σχολείων με αποστολή την κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών παιδιών που βρίσκονταν σε δυσμενή θέση σε σχέση προς τους άλλους μαθητές. Σήμερα, όμως, σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία, όπου τα σχολεία αποτελούν την μικρογραφία της, δεν δικαιολογείται η διάκριση των σχολείων σε κανονικά και σε διαπολιτισμικά.
Αυτό βέβαια, ουδόλως συνεπάγεται τη διαγραφή των διαπολιτισμικών σχολείων από τον εκπαιδευτικό χάρτη της χώρας μας. Το αντίθετο, μάλιστα: σημαίνει την προσαρμογή του ρόλου τους στην τρέχουσα εκπαιδευτική πραγματικότητα και την αναβάθμισή τους. Τα διαπολιτισμικά σχολεία, χωρίς να αποστούν της αποστολής τους, θα πρέπει, κατά τρόπον ισότιμο προς τα άλλα δημόσια σχολεία, να ενσωματωθούν στο ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης, έτσι ώστε να αποφευχθεί η περιθωριοποίησή τους, ή, με άλλα λόγια, η γκετοποίησή τους, η οποία κάθε άλλο παρά συνάδει προς τον ανοικτό χαρακτήρα της πολυπολιτισμικής κοινωνίας μας.
Η διαπολιτισμική εκπαίδευση, και όχι ο κλειστός θεσμός περιθωριοποιημένων διαπολιτισμικών σχολείων, μπορεί να εξασφαλίσει μόρφωση που να αντιστοιχεί στον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της σύγχρονης κοινωνίας.
(κείμενο του Θ. Πελεγρίνη δημοσιευμένο την 18/02/2016 στο Βήμα)
Θέματα
- Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100- 120 λέξεις. (25 μονάδες)
- α. Να χαρακτηρίσετε το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων ως σωστό ή λάθος σημειώνοντας Χ στο κατάλληλο πλαίσιο. (04 μονάδες)
| Σωστό | Λάθος | |
| Οι περισσότεροι μετανάστες και πρόσφυγες του 2015 δεν έχουν μείνει στη χώρα μας. | ||
| Για την ελληνική νομοθεσία η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για τα παιδιά όλων των εθνικοτήτων που διαμένουν στη χώρα μας. | ||
| Μόνη διαφορά στην εκπαίδευση των ελληνόπουλων και σ’ αυτήν των παιδιών άλλων εθνικοτήτων είναι σε πλαίσιο δράσεων. | ||
| Η αντιμετώπιση των διαπολιτισμικών σχολείων είναι πλέον ισότιμη με τα «κανονικά». |
β. Να συνθέσετε τον ορισμό του όρου «διαπολιτισμική εκπαίδευση» αξιοποιώντας στοιχεία του κειμένου. (06 μονάδες)
- Ποιος τρόπος πειθούς κυριαρχεί στην 5η και 6η ; Με ποια μέσα υλοποιείται; (06 μονάδες)
- Ποια είναι η συλλογιστική πορεία του κειμένου; (05 μονάδες)
- Να γράψετε 2 φράσεις με συνυποδηλωτική σημασία. (04 μονάδες)
- Να βρείτε ένα συνώνυμο για κάθε έντονα γραμμένη λέξη του κειμένου. (10 μονάδες)
- Ανοιχτό σχολείο είναι το σχολείο εκείνο το οποίο πέρα από τη μάθηση και αγωγή που παρέχει στα παιδιά ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις και στις ανάγκες τους, τα εκπαιδεύει στις ανθρωπιστικές αξίες, στη δημοκρατία, στο σεβασμό και στη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και σε δεξιότητες κοινωνικής και προσωπικής ανάπτυξης όπως η συνεργασία, η αυτοεκτίμηση, ο σεβασμός και η αποδοχή του άλλου, η αλληλεγγύη κ.λ.π. μέσα από δράσεις και προγράμματα βιωματικού χαρακτήρα. (Χαραβιτσίδης Πέτρος, Αυγή, 13/09/2015)
Λαμβάνοντας υπόψη σας το παραπάνω απόσπασμα να γράψετε ένα κείμενο 500- 600 λέξεων που θα εκφωνήσετε σε σχολική εκδήλωση στο οποίο θα αναφέρετε:
α) σε ποιες σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις και ανάγκες καλείται το σχολείο σήμερα να ανταποκριθεί
β) τι αλλαγές πρέπει να σημειωθούν, προκειμένου να ανταποκριθεί.
(40 μονάδες)
Γιούλη Φούρλα*
Φιλόλογος
