Έκθεση Γ’ Λυκείου: Κλιματική αλλαγή και ανθρώπινα δικαιώματα (Κριτήριο αξιολόγησης)

ΚΕΙΜΕΝΟ

Η κλιματική αλλαγή πρόκληση για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Σαν σήμερα πριν από 60 χρόνια η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κείμενο-ακρογωνιαίο λίθο που συντάχθηκε μετά τη διάπραξη αφάνταστων ωμοτήτων. Αυτή η διακήρυξη και τα νομικά έγγραφα που προέκυψαν από αυτήν μας βοήθησαν να καταπολεμήσουμε τα βασανιστήρια, τις διακρίσεις και την πείνα. Και τώρα αυτή η διακήρυξη θα πρέπει να μας οδηγήσει στη μάχη εναντίον μιας από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισε ποτέ η ανθρωπότητα: των αλλαγών στο κλίμα του πλανήτη.

Καθώς αντιπρόσωποι απ΄ όλες τις χώρες κάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο Πόζναν, για τη Σύνοδο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, οι φτωχοί άνθρωποι ήδη αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Από αυξανόμενες ξηρασίες ως αυξανόμενες πλημμύρες, από χαμηλότερη αγροτική παραγωγικότητα ως συχνότερες και ισχυρότερες καταιγίδες, πολλοί πιστεύουν δικαίως ότι τα πράγματα μόνο θα επιδεινώνονται.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα  στην ασφάλεια, στην Υγεία και στον βιοπορισμό απειλούνται ολοένα περισσότερο από τις αλλαγές στο κλίμα της Γης.  Πράγματι, οι φτωχότεροι, οι οποίοι συνεισέφεραν το λιγότερο στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, σηκώνουν τώρα το βαρύτερο φορτίο των επιπτώσεων. Το 97% των θανάτων που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές συμβαίνει ήδη σε αναπτυσσόμενες χώρες. Στη Νότια Ασία, τα 17 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν επάνω σε αμμώδεις όχθες των ποταμών του Μπανγκλαντές θα μπορούσαν να μείνουν άστεγοι ως το 2030, καθώς τα νερά που προέρχονται από το λιώσιμο των πάγων στα Ιμαλάια πλημμυρίζουν τα σπίτια τους. Στη Νιγηρία, οι αλλαγές στις βροχοπτώσεις συμβάλλουν στην αυξανόμενη ερημοποίηση, η οποία για τις φυλές Τουαρέγκ και Γοντάμπε προκάλεσε μαζικές απώλειες στα κοπάδια τους και ανασφάλεια όσον αφορά την επάρκεια τροφίμων. Στη Νότια Αμερική, η μείωση των χιονοπτώσεων μέσα στα επόμενα 15-20 χρόνια θα θέσει σε σοβαρό κίνδυνο περισσότερα από 9 εκατομμύρια άτομα, τα οποία ζουν στη Λίμα, τη μεγαλύτερη πόλη του Περού.

Όπως ξεκαθαρίζει μια νέα έκθεση από το Διεθνές Συμβούλιο για την Πολιτική Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τις διασυνδέσεις μεταξύ κλιματικής αλλαγής και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι αρνητικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής θα είναι σωρευτικές και όχι θεαματικές.  Εκείνοι που είναι ήδη φτωχοί και ευάλωτοι θα συνεχίζουν να πλήττονται δυσανάλογα. Ολοένα περισσότερο η γη θα γίνεται πολύ ξηρή για να καλλιεργηθεί, τα σπαρτά θα ξεραίνονται, η αυξανόμενη στάθμη της θάλασσας θα διαβρώνει τα παραθαλάσσια εδάφη, οι πόροι της ζωής θα εξαφανιστούν. Οι εκπομπές άνθρακα από τις βιομηχανοποιημένες χώρες έχουν ανθρώπινες και περιβαλλοντικές συνέπειες. Ως αποτέλεσμα, η παγκόσμια υπερθέρμανση έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει την εκπλήρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, στον βαθμό που οι μεγάλες βιομηχανικές χώρες συνεχίζουν να εκπέμπουν ρυπογόνα αέρια που συντελούν στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου», τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα της ζωής, της ασφάλειας, του φαγητού, της Υγείας και του ασύλου εκατομμυρίων φτωχών ανθρώπων του κόσμου θα συνεχίζουν να παραβιάζονται.

Δεν πρέπει να παραμερίσουμε τις υπάρχουσες αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εν μέσω της διαπάλης των διαπραγματεύσεων για την κλιματική αλλαγή. Το πρίσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μάς θυμίζει ότι υπάρχουν λόγοι πέραν των οικονομικών και του εμπνευσμένου ιδιοτελούς συμφέροντος των κρατών να δράσουν για την κλιματική αλλαγή. Επειδή η κλιματική αλλαγή αντιπροσωπεύει μια νέα και άνευ προηγουμένου απειλή για τα ανθρώπινα δικαιώματα εκατομμυρίων, το διεθνές δίκαιο περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι σχετικοί οργανισμοί πρέπει να εξελιχθούν ώστε να προστατεύσουν τα δικαιώματα των ανθρώπων. Εκείνο όμως που είναι το πλέον σημαντικό είναι να αναλάβουν τα κράτη άμεση δράση ώστε να αποφευχθούν σοβαρότερες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρέχουν μια ισχυρή βάση, επάνω στην οποία μπορούν να «οικοδομηθούν» πολιτικές. Αυτές οι αρχές πρέπει να τοποθετηθούν στο κέντρο μιας παγκόσμιας συμφωνίας με στόχο να ανακοπεί η παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Πρέπει να υπάρξει επείγουσα διακοπή των εκπομπών ρυπογόνων αερίων ώστε να σεβαστούμε και να προστατεύσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα από τις μελλοντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, η υποστήριξη των φτωχότερων κοινοτήτων ώστε να προσαρμοστούν στις ήδη παρούσες κλιματικές επιδράσεις αποτελεί τη μοναδική μέθοδο αποκατάστασης εκείνων των οποίων τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν ήδη παραβιαστεί.

Με αφορμή την 60ή επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αξίζει να θυμηθούμε ότι η κλιματική αλλαγή παραβιάζει τη βεβαίωση της διακήρυξης ότι «ο καθένας δικαιούται κοινωνική και διεθνή τάξη στο πλαίσιο της οποίας τα δικαιώματα και οι ελευθερίες του μπορούν να πραγματωθούν». Πρέπει να αδράξουμε τώρα την ευκαιρία να δημιουργήσουμε εκείνο το είδος διεθνούς τάξης που ονειρεύτηκαν οι διαμορφωτές της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ακόμη και στο πλαίσιο ενός δραματικά αλλαγμένου παγκόσμιου σκηνικού που ποτέ τους δεν φαντάστηκαν.

Mary Robinson, εφ. TO BHMA, Σάββατο, 13 Δεκεμβρίου 2008 (κείμενο ελάχιστα διασκευασμένο)

Η κυρία Μαίρη Ρόμπινσον είναι πρώην πρόεδρος της Ιρλανδικής Δημοκρατίας και πρώην επίτροπος του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.

[μονάδες 25]

Β1. Να γράψετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα με βάση το νόημα του κειμένου:

1. Η Οικουμενική Διακήρυξη υπογράφτηκε με κύριο σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος.

Σ/Λ

2. Οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των αναπτυσσόμενων κρατών.

Σ/Λ

3. Η διαπραγμάτευση για την κλιματική αλλαγή πρέπει αν χρειαστεί να παραμερίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, προκειμένου να περισωθεί το περιβάλλον.

Σ/Λ

4. Η  υποστήριξη των φτωχότερων κοινοτήτων, ώστε να προσαρμοστούν στις  κλιματικές επιδράσεις  είναι η μόνη μέθοδος αποκατάστασης εκείνων των οποίων τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν ήδη παραβιαστεί.

Σ/Λ

5. Οι διαμορφωτές της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ονειρεύτηκαν μια διεθνή τάξη όπου τα δικαιώματα και οι ελευθερίες του ανθρώπου μπορούν να πραγματωθούν.

Σ/Λ

[μονάδες 10]

Β2. «Και τώρα αυτή η διακήρυξη θα πρέπει να μας οδηγήσει στη μάχη εναντίον μιας από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισε ποτέ η ανθρωπότητα». Να μετατραπεί η σύνταξη σε παθητική.

[μονάδες 5]

Β3. Να βρεθούν οι τρόποι και τα μέσα πειθούς της τρίτης (3ης) παραγράφου του κειμένου.

[μονάδες 5]

Β4. Να βρεθούν τα δομικά μέρη και οι τρόποι ανάπτυξης της τέταρτης  (4ης) παραγράφου του κειμένου.

[μονάδες 5]

Β5. Να αιτιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στα παρακάτω αποσπάσματα του κειμένου:

«φαινόμενο του θερμοκηπίου»
«οικοδομηθούν»
«ο καθένας δικαιούται κοινωνική και διεθνή τάξη στο πλαίσιο της οποίας τα δικαιώματα και οι ελευθερίες του μπορούν να πραγματωθούν».

[μονάδες 3]

Β6. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:  υιοθέτησε, διάπραξη, συνέπειες, συνεισέφεραν, μαζικές, θα διαβρώνει, να ανακοπεί.                            

[μονάδες 7]

(ή  εναλλακτική άσκηση:  

Β6. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: 

να καταπολεμήσουμε, ασφάλεια, επάρκεια, ευάλωτοι, δυσανάλογα, ιδιοτελούς, διεθνούς)

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Ως εκπρόσωπος των μαθητικών κοινοτήτων της Ελλάδας και της Βουλής των Εφήβων συμμετέχετε σε Πανευρωπαϊκό Συνέδριο των Νέων της Ευρώπης με θέμα: «Η τρίτη γενιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (δικαιώματα στο ανθρώπινο περιβάλλον, δικαιώματα που προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση, την τεχνολογική εξέλιξη, τη βιοϊατρική) και ανάγκη διασφάλισής τους». Σε μια ομιλία [500-600λ.] να περιγράψετε φαινόμενα παραβίασης των δικαιωμάτων της τρίτης γενιάς και να αναφερθείτε στους τρόπους με τους οποίους είναι δυνατόν να αναχαιτιστεί η παραβίαση αυτή στη σύγχρονη κοινωνία της ιδιοτέλειας.

[μονάδες 40]

Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για την Έκφραση – Έκθεση του Λυκείου

1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό

 Δείτε επιλεγμένα άρθρα και εκπαιδευτικό υλικό στις ομάδες μας: Εκπαιδευτικές Σελίδες & Φιλολογικές Σελίδες

 Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime