Ενδεικτικές απαντήσεις (Β) στα θέματα Λατινικών (παλαιό σύστημα) 2016
Επιμέλεια για το schooltime.gr: Έρη Ναθαναήλ, φιλόλογος
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α1.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
Να μη σε απασχολήσει πόσης αξίας είναι ο άνθρωπος. Γιατί είναι μικρής αξίας, όποιος είναι τέτοιος μασκαράς/(τόσο τιποτένιος*). Αλλά εξαιτίας της ελεεινής πράξης και του θράσους του δούλου τόσο πολύ έχει οργιστεί ο Αίσωπος, ώστε τίποτα δεν μπορεί να είναι πιο ευχάριστο σ’ αυτόν από την επανάκτηση του δραπέτη.
………………………………………………………………………………………………………….
Εάν κάτι, το οποίο έπρεπε να δοθεί ως διαταγή στους στρατιώτες/(το οποίο έπρεπε να διατάξει τους στρατιώτες*), του φαινόταν κάπως σκληρό, διακήρυσσε πως τον είχε συμβουλέψει το ελάφι/(ότι αυτός είχε καθοδηγηθεί από το ελάφι*). Αυτό το ελάφι κάποια μέρα έφυγε και πιστεύτηκε ότι είχε χαθεί/(ότι είχε πεθάνει*). Όταν κάποιος ανήγγειλε στο Σερτώριο ότι το ελάφι είχε βρεθεί, ο Σερτώριος τον διέταξε να σωπάσει· επιπλέον (τον) καθοδήγησε να το αφήσει ελεύθερο ξαφνικά την επόμενη μέρα σε αυτό το μέρος στο οποίο επρόκειτο να είναι ο ίδιος με τους φίλους (του). Την επόμενη ημέρα ο Σερτώριος, αφού δέχτηκε τους φίλους του στην κρεβατοκάμαρά του, είπε σ’ αυτούς πως είχε δει στον ύπνο του ότι το ελάφι, που είχε χαθεί/(που είχε πεθάνει*), επέστρεψε σ’ αυτόν. Όταν το ελάφι, αφού αφέθηκε ελεύθερο από το δούλο, όρμησε/(εισέβαλε*) στην κρεβατοκάμαρα του Σερτωρίου, γεννήθηκε μεγάλος θαυμασμός.
*εναλλακτική μετάφραση
Παρατηρήσεις
Β1.
scelus: scelerum
nihil: nulla re
gratius: grate
durius: durissime
militibus: militi
quodam die: cuidam diei
aliquis: aliquibus
postero: posteriore
quo: quae
somno: somne
sibi: vestri/vestrum
admiratio: admirationem
magna: maiora
Β2.
noli: non vultis
sit: sunto
est adfectus: adfice
possit: potuissemus
videbatur: visum iri
monitum esse: monebunt
fugit: fugitura fuerit
perisse: pereundo
credita est: credidisse
inventam esse: invenient
praecepit: praecipientium
emitteret: emiserint
dixit: dicendus
introrupisset: introrumpamus
orta est: oritura
Γ1α.
«ut nihil ei . . . fugitivi»:
Δευτερεύουσα επιρρηματική συμπερασματική πρόταση, που λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος στο ρήμα της κύριας «est adfectus». Εισάγεται με τον συμπερασματικό σύνδεσμο ut (nihil), γιατί είναι αρνητική (ο συμπερασματικός σύνδεσμος συνοδεύεται από την αντωνυμία nihil που έχει αρνητική σημασία, άρα η πρόταση είναι αρνητική). Εκφέρεται με υποτακτική, γιατί το αποτέλεσμα θεωρείται υποκειμενική κατάσταση, χρόνου ενεστώτα («possit»), γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου («est adfectus» που είναι παρακείμενος με σημασία ενεστώτα) και αναφέρεται στο παρόν. Ισχύει η ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, καθώς το αποτέλεσμα είναι ιδωμένο τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός κύριας και δευτερεύουσας πρότασης) και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του. Στην κύρια πρόταση υπάρχει η δεικτική αντωνυμία tanto (αποτελεί δείκτη ότι θα ακολουθήσει δευτερεύουσα συμπερασματική πρόταση).
Γ1β.
- servi: ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός, γενική υποκειμενική στο scelus
- gratius: κατηγορούμενο στο nihil μέσω του esse (που είναι απαρέμφατο του συνδετικού ρήματος sum)
- fugitivi: ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός, γενική αντικειμενική στο recuperatio.
- suum: ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο cubiculum
(δηλώνεται η κτήση με αυτοπάθεια)
- reverti: ειδικό απαρέμφατο, υποκείμενο στο απαρέμφατο visum esse (που είναι απρόσωπο)
- a servo: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στη μετοχή emissa ( το ποιητικό αίτιο σε εμπρόθετη μορφή, επειδή πρόκειται για έμψυχο)
Γ1γ.
Tο υποκείμενο του απαρεμφάτου perisse είναι ο τύπος cerva που είναι και υποκείμενο του ρήματος credita est. Βρίσκεται σε ονομαστική πτώση, διότι έχουμε ταυτοπροσωπία και δεν ισχύει ο λατινισμός του ειδικού απαρεμφάτου (άρση λατινισμού), αφού το ρήμα εξάρτησης (credita est ) του ειδικού απαρεμφάτου είναι ρήμα δοξαστικό, παθητικής φωνής και προσωπικό (οι 3 αναγκαίες προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν, ώστε επί ταυτοπροσωπίας το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου να ταυτίζεται με το υποκείμενο του ρήματος εξάρτησης, σε ονομαστική πτώση).
Γ1δ.
- ut (ab eo) ea postero die repente in eum locum emitteretur.
Γ2α.
- quod (Sertorious) militibus imperare deberet.
Γ2β.
- Εam cras repente in eum locum emitte, in quo ego cum amicis futurus sum/(ή: ero)
Γ2γ.
- Cum (Sertorius) amicos admisisset.
Γ2δ.
- υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα για το παρελθόν: «Si quid durius ei visum esset, a cerva sese monitum esse praedicavisset»
- και υπόθεση δυνατή ή πιθανή για το παρόν-μέλλον: «Si quid durius ei videatur, a cerva sese monitum esse praedicet»
Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος
© schooltime.gr – Ροή Ειδήσεων
