Στην εποχή του διαδικτύου και της καλπάζουσας εξέλιξης της τεχνολογίας εμφανίστηκε ένα νέο είδος βιβλίου, το ψηφιακό-ηλεκτρονικό βιβλίο, που λειτουργεί ως πολυμεσικό εργαλείο γνώσης (e-book, e–textbook, digital textbook, online textbook). Γενικότερα, η ψηφιοποίηση είναι η έκδοση ενός έντυπου βιβλίου σε ηλεκτρονική ή ψηφιακή μορφή. Οι πρώτες προσπάθειες ψηφιοποίησης έγιναν κατά τη δεκαετία του 1970, μόλις όμως το 2009 το ηλεκτρονικό βιβλίο άρχισε να χρησιμοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η διείσδυση της ψηφιακής τεχνολογίας στο χώρο των εντύπων δημιούργησε δύο στρατόπεδα αναγνωστών: από τη μία τους λάτρεις του παραδοσιακού βιβλίου και από την άλλη τους ηλεκτρονικούς αναγνώστες. Ο σύγχρονος άνθρωπος αντιμετωπίζει κυρίως με θετικό τρόπο την καθιέρωση του ψηφιακού βιβλίου ως μέσο ψυχαγωγίας και ενημέρωσης, καθώς έχει εύκολη, γρήγορη και οικονομική πρόσβαση σε πληθώρα πληροφοριών ακόμα και μέσω της κινητής συσκευής του, αποφεύγοντας τον όγκο και το βάρος των συμβατικών βιβλίων.
Αντίθετα, οι υποστηρικτές της παραδοσιακής μορφής του βιβλίου ως πολιτιστικού αγαθού, αναπτύσσουν μια συναισθηματική σχέση με αυτό, το φυλλομετρούν, ψηλαφίζουν το τυπωμένο χαρτί, απολαμβάνουν το σχήμα, τα χρώματα, το δέσιμό του. Η ανάγνωσή του είναι μια ασφαλής διαδικασία, εν αντιθέσει με την περιήγηση στο διαδίκτυο που ενδέχεται να ελλοχεύει κινδύνους. (προστασία προσωπικών δεδομένων, αξιοπιστία πηγών πληροφόρησης, αλόγιστη χρήση του).
Τα συμβατικά βιβλία δεν αποτελούν όμως τη μοναδική πηγή πληροφοριών και γνώσης. Οι καινοτομίες της τεχνολογίας δημιουργούν τη βάση για άμεση και μη χρονοβόρα αναζήτηση και εξασφαλίζουν συχνά υψηλής ποιότητας πληροφορίες.
- Τα μονοτροπικά βιβλία μετασχηματίζονται σταδιακά σε πολυτροπικά και προσφέρουν τη δυνατότητα διάδρασης. Η νέα μορφή του πολυμεσικού βιβλίου είναι εμπλουτισμένη με γραφικά, εικόνες, βίντεο, μουσική/ήχο, συμβάλλοντας έτσι στη διαδραστική επικοινωνία του συγγραφέα με τον αναγνώστη.
- Οι βάσεις δεδομένων και το λογισμικό με το οποίο είναι κατασκευασμένα τα ψηφιακά βιβλία προσφέρουν πολλές επιλογές στον χρήστη, όπως τη δυνατότητα επικαιροποίησης του περιεχομένου τους (π.χ αλλαγή της γλώσσας του κειμένου, καταγραφής σημειώσεων), την εκτέλεση σύνθετων εργασιών (project), την ασύρματη πρόσβαση σε εφημερίδες, ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες & ψηφιακά βιβλιοπωλεία.
Σε σχέση με τον τομέα της εκπαίδευσης, οι νέες τεχνολογίες (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, Διαδίκτυο/Internet, ψηφιακά μέσα) προσφέρουν, αναμφισβήτητα, παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά πλεονεκτήματα.
- Το ψηφιακό βιβλίο ενσωματώνοντας διαδραστικά πολυμέσα, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέσο διδασκαλίας κ βοήθειας για πολλούς μαθητές. Η αρμονική συνύπαρξη έντυπου και ηλεκτρονικού βιβλίου θα αναβαθμίσει την ποιότητά της εκπαίδευσης, εφόσον το δεύτερο λειτουργήσει συμπληρωματικά και σε συνδυασμό με το πρώτο, υπό την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού.
- Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι ιδιαίτερα προσφιλής στα παιδιά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εποπτικό μέσο σε όλα τα μαθήματα προωθώντας τη διαθεματική & συνεργατική μάθηση. Τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία, μαθαίνουν να συνεργάζονται ευχάριστα και δημιουργικά, αναπτύσσουν κριτική σκέψη και κοινωνικές/επικοινωνιακές ικανότητες, καθώς εργάζονται για έναν κοινό στόχο.
- Οι μαθητές που εργάζονται σε ομάδες χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικούς υπολογιστές, διαχειρίζονται πληροφορίες, ανταλλάσουν ιδέες, συνθέτουν εργασίες και εμπλέκονται σε διάλογο διατυπώνοντας κριτική, αμφισβήτηση, υποθέσεις (ηλεκτρονική μάθηση).
Όσον αφορά,τελικά, την παιδαγωγική προσέγγιση του αρχικού διλήμματος (παραδοσιακό-ψηφιακό βιβλίο), πιστεύουμε ότι η χρυσή τομή βρίσκεται στην παραδοχή ότι το ψηφιακό βιβλίο αποτελεί μια νέα κοινωνική και εκπαιδευτική πραγματικότητα, η οποία δεν έρχεται να αντικαταστήσει το έντυπο, αλλά να λειτουργήσει επικουρικά. Οι νέες τεχνολογίες έχουν ʽʽεισβάλλειˮ πλέον στην καθημερινότητά μας και είναι στο χέρι μας να τις αξιοποιήσουμε με μέτρο και αποτελεσματικά!
Ανδρεοπούλου Σία
Φιλόλογος
© schooltime.gr – Άρθρα αναγνωστών
