Λατινικά Γ’ Λυκείου – Κείμενο 14: Γραμματικές-Συντακτικές ασκήσεις

Λατινικά Γ’ Λυκείου – Κείμενο 14: Γραμματικές-Συντακτικές ασκήσεις

ΚΕΙΜΕΝΟ 14- LECTIO XIV– ΕΝΑ ΦΟΒΕΡΟ ΟΝΕΙΡΟ

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas confugit. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui. Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confrimavit. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

bellum Actiacum γενική ενικού και ονομαστική πληθυντικού
Cassius Parmensis να κλιθεί η συνεκφορά
qui να κλιθεί ο πληθυντικός του ουδετέρου γένους
exercitu γενική και αιτιατική ενικού και πληθυντικού
animum sollicitum ονομαστική ενικού και αιτιατική πληθυντικού
somno γενική ενικού
species horrenda να κλιθεί η συνεκφορά
se να γραφούν πλάγιες πτώσεις του β΄ προσώπου και στους δυο αριθμούς
ingentis magnitudinis αφαιρετική ενικού
facie squalida να κλιθεί η συνεκφορά
similem αφαιρετική ενικού και αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος και παραθετική αντικατάσταση στο ίδιο γένος ,πτώση και αριθμό. Να γραφεί και το επίρρημα στο θετικό βαθμό.
effigiei να κλιθεί
mortui αιτιατική και αφαιρετική ενικού
quem oνομαστική πληθυντικού θηλυκού και ουδετέρου, δοτική πληθυντικού αρσενικού
Cassius γενική ενικού
nomen πλάγιες πτώσεις ενικού και πληθυντικού
Eius γενική και αιτιατική πληθυντικού και στα 3 γένη
ille να κλιθεί το αρσενικό και το ουδέτερο
neminem να κλιθεί και στα 3 γένη
eandem speciem γενική ενικού
paucis παραθετική αντικατάσταση
res ipsa να κλιθεί η συνεκφορά
fidem να κλιθεί
somnii να κλιθεί
supplicio να επισημανθεί η ιδιαιτερότητα του τύπου και να κλιθεί στον ενικό
capitis αιτιατική πληθυντικού

qui, ei, se, ille, neminem, ipsα: να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και στους δυο αριθμούς, στο αρσενικό και ουδέτερο γένος.
Cassius Parmensis, exercitu, ingentis magnitudinis, species, facies qualida, Paucis diebus, res ipsa, capitis: να κλιθούν
Confugit, dederat, venire, aspexit, concepit, viderant, excitavit : να γίνει χρονική αντικατάσταση και να γραφούν οι μετοχές και τα απαρέμφατα της ίδιας φωνής,
Να γραφούν τα παραθετικά καθώς και τα επιρρήματά τους στο θετικό βαθμό:

paucus –a –um
sollicitus –a –um

Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

fuerat : β΄ και γ΄ ενικό του μέλλοντα οριστικής, υποτακτικής και προστακτικής.

confugit : α΄ και γ΄ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου και των δυο φωνών

dederat : γ΄ πληθυντικό οριστικής του μέλλοντα και των δυο φωνών

apparuit : β΄ πληθυντικό οριτικής του υπερσυντελίκου της ενεργητικής φωνής και τα απαρέμφατα όλων των χρόνων.

Existimavit : β΄ ενικό οριστικής μέλλοντα και β΄ ενικό υποτακτικής ενεστώτα.

aspexit : β΄ ενικό παρακειμένου της παθητικής φωνής

concepit: β΄ πληθυντικό παρατατικού και των δυο φωνών.

excitavit : α΄ πληθυντικό συντελεσμένου μέλλοντα της ενεργητικής φωνής

viderant : β΄ πληθυντικό οριστικής και υποτακτικής παρακειμένου και των δυο φωνών.

adfecit: β΄ενικό του μέλλοντα της παθητικής φωνής.

qui, ei, se, ille, neminem, ipsa: να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις ενικού και πληθυντικού και στα 3 γένη.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

Να αναγνωριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου

( εισαγωγή, εκφορά, συντακτική θέση).

Να εκφράσετε το χρόνο χρησιμοποιώντας ως πρόθεση τη λέξη post.

Paucis post diebus res ipsa fidem somnii comfirmavit.

Να μετατραπεί σε μετοχική η πρόταση με τα μαύρα γράμματα:

Vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda.
Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit.
Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit.

Να μετατραπεί η ενεργητική σε παθητική σύνταξη, όπου αυτό είναι δυνατό.

Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda.
Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit.
Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit.
Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit.
Illi neminem viderant.
Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit.
Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit.
Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

Να μετατραπούν οι προτάσεις σε απαρεμφατικές με εξάρτηση τη φράση που βρίσκεται στην παρένθεση: [ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ]

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis Athenas confugit. (Cassius Parmensis dicit, Cassius Parmensis fertur)
Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui. (Homines dicunt, Cassius Parmensis dicit)
Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cuρ (Cassius dicit, Cassius dicitur)
Respondit ille se esse Orcum. ( Ille dicit)
Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit. (Cassius narravit)
Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. (Cassius dicit)
Illi neminem viderant. (Illi dixerunt)
Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. (Cassius dicebat)
Octavianus supplicio capitis eum adfecit. (Octavianus narravit, Octavianus dicitur/fertur)

Να εξαρτήσετε τις παρακάτω προτάσεις από την πρόταση: Valerius Maximus scripsit in libris suis…

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, Athenas confugit.
Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui.
…timorem concepit nomenque eius audire cupivit.
Respondit ille se esse Orcum.
Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit.
Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit.
Illi neminem viderant.
Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit.
Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit.
Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

Να αντικατασταθεί ο προσδιορισμός του τόπου με τη λέξη που είναι στην αγκύλη και γίνουν οι αναγκαίες μεταβολές:

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis , qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas confugit. [ Graecia-ae ]
Post bellum Actiacum Cassius Parmensis , qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas confugit. [ Roma-ae ].
Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda.

[ Athenae-arum ]

Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda.

[ Asia-ae ].

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis , qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas confugit [ Graecia, Roma, Hispania, domus ].

Post bellum Actiacum: Να γραφεί με όλους τους δυνατούς τρόπους δηλώνοντας το «πριν».
Cassius Parmensis: Να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα πρόταση
Athenas confugit: Να αντικατασταθεί το όνομα με τη λέξη Neapolis και Asia.
Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda: Να αναλυθεί ο επιθετικός προσδιορισμός σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.
Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui.: Πώς θα δηλωνόταν το 1^ο υπογραμμισμένο ονοματικό σύνολο, αν επρόκειτο για παροδική ιδιότητα; Πώς θα δηλωνόταν το 2^ο υπογραμμισμένο ονοματικό σύνολο, αν επρόκειτο για μόνιμη ιδιότητα;
Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis: Ο προσδιορισμός/έκφραση της ιδιότητας να αντικατασταθεί με επίθετο υπερθετικού βαθμού.

Respondit ille se esse Orcum: Να εντοπίσετε το υποκείμενο του απαρεμφάτου και να αιτιολογήσετε την πτώση του. Να αντικαταστήσετε ύστερα το ρήμα της πρότασης με το ρήμα dicitur και να εξηγήσετε τις αλλαγές που προκύπτουν.

Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confrimavit.: Να αντικαταστήσετε την υπογραμμισμένη φράση με ισοδύναμη. Στη συνέχεια να την μετατρέψετε, ώστε να δηλώνει το «πριν»
Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit: Να αντικαταστήσετε τον προσδιορισμό της ποινής με τη λέξη mors[-rtis] στην κατάλληλη μορφή και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.