Λατινικά Γ’ Λυκείου – Κείμενο 43: Γραμματικές και Συντακτικές ασκήσεις

Λατινικά Γ’ Λυκείου – Κείμενο 43: Γραμματικές και Συντακτικές ασκήσεις

ΚΕΙΜΕΝΟ 43- LECTIO ΧLIII- Η ΟΡΓΗ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ

Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: “intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniux liberique”? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur; nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

hostem: γενική και αιτιατική πληθυντικού

infelix senecta: γενική και αφαιρετική ενικού

Hostem: γενική και αιτιατική πληθυντικού

castris tuis αφαιρετική ενικού, γενική πληθυντικού της συνεκφοράς

Castris: να επισημάνετε την ιδιαιτερότητά του

Exsulem: ονομαστική ενικού

Primum: να γίνει παραθετική αντικατάσταση

hanc terram: γενική ενικού, ονομαστική πληθυντικού

ingredienti : γενική και αφαιρετική ενικού

Fines: αφαιρετική ενικού, γενική και αιτιατική πληθυντικού

minaci animo: ονομαστική ενικού

conspectu: γενική ενικού

penates mei: γενική πληθυντικού

illa moenia: γενική πληθυντικού

domus: γενική και αφαιρετική ενικού, γενική και αιτιατική πληθυντικού

mater: γενική πληθυντικού

coniux: αιτιατική και αφαιρετική ενικού, ονομαστική πληθυντικού

liberi: γενική και αιτιατική πτώση

filium: γενική και κλητική ενικού, δοτική πληθυντικού

(in) libera (patria): τα παραθετικά στο αρσενικό, στην ίδια πτώση και να γραφούν το επίθετο στην ονομαστική και γενική ενικού και στα τρία γένη και το επίρρημα στους 3 βαθμούς του.

Ego: αφαιρετική ενικού, γενική πληθυντικού

Nihil: να κλιθεί στο ίδιο γένος και στο αρσενικό ενικού

Miserrima: να γραφεί η ίδια πτώση στους άλλους βαθμούς.

Hos: ονομαστική πληθυντικού ουδετέρου.

immatura mors: αφαιρετική ενικού

longa servitus: γενική ενικού

2. captiva, longa( το α΄), infelix, infesto, libera (το β΄), miserrima, immatura : να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στον άλλο αριθμό

3. Να κλιθούν : tuis, Ego, nihil, hos

4. Να γράψετε τους άλλους βαθμούς: infelix, infesto, minaci, miserrima, longa

5. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω

λέξεις:

Sum: β΄ πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου, ονοματικοί τύποι και προστακτική ενεστώτα και μέλλοντα

traxit; α΄ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και μέλλοντα Ε.Φ., β΄ πληθυντικό οριστικής του μέλλοντα και του συντελεσμένου μέλλοντα της Π.Φ.

viderem: β΄ πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα, σουπίνο και μετοχές όλων των χρόνων

potuisti: γ΄ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και παρατατικού, γ΄ ενικό της οριστικής του ενεστώτα και του συντελεσμένου μέλλοντα

populari: γ΄ πληθυντικό υποτακτικής μέλλοντα, μετοχές όλων των χρόνων στην αιτιατική του ενικού

genuit: σουπίνο και αφαιρετική ενικού μετοχών στο αρσενικό, β ΄ πληθυντικό της υποτακτικής του ενεστώτα και του υπερσυντελίκου.

Aluit: απαρέμφατο ενεστώτα, μετοχές στο ουδέτερο.

Ingredienti: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα, γ΄ πληθυντικό του όλων των εγκλίσεων σε Ενεστώτα και Μέλλοντα

cecidit: γ΄ ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα, απαρέμφατα όλων των χρόνων της ίδιας φωνής

perveneras: β΄ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα, αφαιρετική του γερουνδίου και αφαιρετική του σουπίνου

succurrit: Να γίνει χρονική αντικατάσταση

peperissem: μετοχή μέλλοντα στο αρσενικό

non oppugnarētur: α΄ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα

haberem: απαρέμφατο παρακειμένου

mortua: όλους τους ονοματικούς τύπους

essem: γ΄ πληθυντικό του παρατατικού της οριστικής της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας

pati: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα

futūra sum: να αναγνωριστεί γραμματικά και να γραφεί η υποτακτική έγκλιση σε όλους τους χρόνους που την σχηματίζουν

possum: ονοματικοί τύποι

pergis: β΄ πληθυντικό των συντελικών χρόνων σε όλες τις εγκλίσεις

manet: γ΄ πληθυντικό υποτακτικής παρακειμένου και απαρέμφατα.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

1. Να αναγνωρισθούν συντακτικά οι όροι και να γράψετε και τον προσδιοριζόμενο όρο:

captiva, primum, exsulem, populari, tibi(το α΄), ingredienti, animo, libera, mortua, nihil, pati, miserrima, contra.

2. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις προτάσεις, και τον τρόπο εισαγωγής τους και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο εκφοράς τους:

Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum?
In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem?
Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit?
Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?
…cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit?
Quamvis infesto et minaci animo perveneras,
ut primum exsulem deinde hostem te viderem?

3. Να αναγνωρίσετε τα είδη των υποθετικών λόγων και να τους μετατρέψετε σε όλα τα υπόλοιπα είδη:

Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur;
nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem.
at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.

4. Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική και το αντίστροφο, όπου αυτό είναι δυνατό:

In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem?
Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit?
Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur;

5. Να συμπτυχθούν σε μετοχές οι παρακάτω υπογραμμισμένες προτάσεις:

Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit ?
Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur;
nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem.
at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.

6. Nα εξαρτηθούν οι παρακάτω προτάσεις από την εξάρτηση που βρίσκεται στην αγκύλη. [ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ]

In hoc me longa vita et infelix senecta traxit… [ Mater dicit/dixit, Scriptor scribit ]
“intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniux liberique” [ Gnaeus Marcius Coriolānus dicit ]
Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum [ Mater dicit Coriolano]

7. Να αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση η μετοχή: Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?

8. Να αναλυθούν σε δευτερεύουσα πρόταση οι επιθετικοί προσδιορισμοί:

longa vita et infēlix senecta

infesto et mināci animo

in līberā patriā …

immatūra mors

longa servitus.

9. In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Ποιες αλλαγές θα συμβούν στην δευτερεύουσα πρόταση, αν στην κύρια πρόταση το ρήμα γραφεί σε ενεστώτα (trahit);

10. ut primum exsulem deinde hostem te viderem: Να συμπτυχθεί η δευτερεύουσα σε ισοδύναμη συντακτική μορφή.

11. «Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum?» : Ποια νοηματική αλλαγή θα προκύψει, αν αντικατασταθεί το ερωτηματικό μόριο num με το εγκλιτικό –ne ή με το nonne;

12. Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? : Να μετατραπεί η δευτερεύουσα πρόταση σε εναντιωματική.

Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά του Λυκείου

1. Λατινικά Λυκείου 2. Διαγωνίσματα Λατινικών