ΚEIMENO 13- LECTIO XIII – ΠΩΣ Η ΓΝΩΣΗ ΝΙΚΗΣΕ ΤΗ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑ
Sulpicius Gallus legātus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerēbat. Serēnā nocte subito luna defecerat; ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratiōne et de stellārum lunaeque statu ac motibus disputāvit eōque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberāles artes Galli aditum ad illustrem illam Pauliānam victoriam dedērunt. Quia ille metum exercitus Rōmāni vicerat, imperātor adversarios vincere potuit!
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ
- Να γραφούν οι ζητούμενες πτώσεις:
Sulpicius: γενική και κλητική ενικού αριθμού
Luci Aemili Pauli : κλητική ενικού αριθμού
Persen: να κλίνετε τον τύπο (να αναγνωρίσετε τον τύπο και γραμματικά).
Serena nocte: γενική και αφαιρετική πληθυντικού αριθμού
repentīnum monstrum: Να κλιθεί η συνεκφορά.
militum: κλητική ενικού και γενική πληθυντικού αριθμού.
exercitus: γενική και κλητική πληθυντικού αριθμού.
caeli: Να επισημάνετε της ιδιαιτερότητα του τύπου και στη συνέχεια να τον κλίνετε στους δύο αριθμούς.
ratione: ονομαστική και δοτική ενικού αριθμού.
statu: αιτιατική ενικού και γενική πληθυντικού αριθμού.
motibus: δοτική ενικού αριθμού.
eo modo: ονομαστική και αιτιατική πληθυντικού αριθμού.
alacrem: ονομαστική και αφαιρετική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος.
liberales artes: αφαιρετική ενικού, δοτική πληθυντικού αριθμού.
aditum: γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού.
illustrem illam Paulianam victoriam: γενική ενικού αριθμού.
metum: ονομαστική πληθυντικού αριθμού.
imperator: αιτιατική του ενικού αριθμού.
- exercitus alacer: Να κλίνετε τη συνεκφορά.
- ratione, metum, imperator, adversarios, exercitus: Να κλιθούν.
- Luci Aemili Pauli, serena nocte, liberales artes: Να κλιθούν.
- erat, potuit: Να κλίνετε όλους τους χρόνους της προστακτικής.
- gerēbat: Να γράψετε το ίδιο πρόσωπο στους άλλους χρόνους της οριστικής και υποτακτικής.
- invaserat, dedērunt: Να κλίνετε τους συντελικούς χρόνους στην ίδια έγκλιση και να γράψετε τα απαρέμφατα της ίδιας φωνής.
- gerebat, amiserat, dederunt, vicerat, potuit: Να γίνει χρονική αντικατάσταση.
- amiserat, dederunt: να γραφούν τα απαρέμφατα όλων των χρόνων.
- erat, amiserat, disputavit, dederunt, potuit: Να γίνει χρονική αντικατάσταση (Χ.Α.) και να γραφούν οι μετοχές της ίδιας φωνής.
- defecerat, invaserat, amiserat, vicerat : να γραφεί το β΄ ενικό, στην υποτακτική και προστακτική του ενεστώτα στη ίδια φωνή.
- Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:
erat: β΄ ενικό οριστικής και υποτακτικής υπερσυντελίκου.
gerebat: β΄ πληθυντικό οριστικής παρατατικού της παθητικής φωνής.
defecerat: β΄ ενικό ενεστώτα και μέλλοντα στην οριστική παθητικής φωνής.
invaserat: α΄ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα της ενεργητικής φωνής.
amiserat: γ΄ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου και των δυο φωνών.
misit: α΄ πληθυντικό ενεστώτα οριστικής και υποτακτικής της ενεργητικής φωνής και μετοχές όλων των χρόνων και στις δυο φωνές, αφαιρετική σουπίνο, αιτιατική γερουνδίου.
dederunt: α΄ ενικό ενεστώτα και των δυο φωνών.
vincere: γ΄ πληθυντικό παρακειμένου ενεργητικής φωνής και υπερσυντελίκου παθητικής φωνής.
potuit: γ΄ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου και συντελεσμένου μέλλοντα
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ
- Να μετατραπεί η ενεργητική σε παθητική σύνταξη, όπου αυτό είναι δυνατό.
- Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat.
- Ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.
- Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stelalrum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo execitum alacrem in pugnam misit.
- Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt.
- Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit.
- regem, nocte, subito, ob monstum, de motibus, stellarum, alacrem, in pugnam, Romani, adversarios Να χαρακτηριστούν συντακτικά και να αναφερθεί ο όρος τον οποίο προσδιορίζουν.
- gerēbat, vicerat: Να γράψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα ρήματα και να τις χαρακτηρίσετε συντακτικά (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος).
- Να εκφράσετε τον χρόνο και τον τόπο χρησιμοποιώντας τις λέξεις μέσα στην αγκύλη στο σωστό τους τύπο , εμπρόθετα ή απρόθετα.
- Dux iusserat exercitum manere in castris … [ nox ]
- Aemilius Paulus gessit bellum adversus Persen regem… [ Graecia ][ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟ]
- [ Ultimus annus ] belli Carthaginienses amiserunt omnem fiduciam.
- Castra exercitus Romani … [ mons ] erant.
- [Cannae ] Hannibal Romanos profligavit et vicit.
- Να μετατραπεί σε μετοχική η πρόταση με τα μαύρα γράμματα:
- Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat.
- Ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.
- Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit.
- Να εξαρτήσετε τις παρακάτω προτάσεις από την πρόταση : Valerius Maximus scripsit in libris suis …/ V. Maximus narrat…[ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ]
- Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat.
- Serena nocte subito luna defecerat.
- Ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.
- Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stelalrum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo execitum alacrem in pugnam misit.
- Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt.
- […]imperator adversarios vincere potuit.
- Να εκφράσετε με δευτερεύουσα πρόταση το αίτιο:
Ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.
- Να μετατρέψετε την πρόταση με τα μαύρα γράμματα σε χρονική χρησιμοποιώντας το σύνδεσμο ubi/ut ή postquam ανάλογα με τη σημασία και να κάνετε τις απαραίτητες μεταβολές.
- Serena nocte subito luna defecerat et terror animos milites invaserat.
- Ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.
- Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stelalrum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo execitum alacrem in pugnam misit.
- Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit.
- Να εκφραστεί ο σκοπός με τους άλλους δυνατούς τρόπους:
- Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stelalrum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo execitum alacrem in pugnam misit (Χρησιμοποιώντας το ρήμα pugno [1ης συζ]).
- Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam (Χρησιμοποιώντας το ρήμα vinco [3ης ]).
- qui bellum adversus Persen regem gerēbat: Να εκφραστεί με ισοδύναμο τρόπο ο προσδιορισμός της εναντίωσης.
- qui bellum adversus Persen regem gerēbat: Να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα πρόταση.
- ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat: Να εκφραστεί με ισοδύναμους εμπρόθετους προσδιορισμούς ο εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου.
- Να αναλυθεί ο επιθετικός προσδιορισμός σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση στα ακόλουθα αποσπάσματα.
- ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat …
- Sic liberāles artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt
Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος
© schooltime.gr – Ροή Ειδήσεων