Κείμενο 29: Ο ΟΚΤΑΒΙΑΝΟΣ, Ο ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΡΑΚΙ
Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum tenens; eum instituerat haec dicere: «Ave, Caesar, victor imperator». Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat «Oleum et operam perdidi». Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: «Domi satis salutationum talium audio». Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: «Oleum et operam perdidi». Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
parem salutationem: αφαιρετική ενικού αριθμού, γενική πληθυντικού
corvum: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού
milibus: ονομαστική, γενική και αιτιατική του ίδιου αριθμού
homo quidam: γενική ενικού , ονομαστική πληθυντικού
Id exemplum: αιτιατική πληθυντικού
sutorem quendam: αιτιατική πληθυντικού
haec verba: γενική και αφαιρετική ενικού
haec: η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
multum: ο υπερθετικός βαθμός
viginti milibus: η ονομαστική πληθυντικού
sutorem: η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
avis: αφαιρετική ενικού και γενική πληθυντικού
talium: η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
mentem: η γενική πληθυντικού
nullam: η γενική ενικού
operam: Να επισημάνετε την ιδιαιτερότητα του τύπου και να τον κλίνετε στον ίδιο αριθμό.
sestertium, avis: Να κλιθούν.
- Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους ρηματικούς τύπους:
rediret: ονοματικοί τύποι (για τυχόν περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος) και β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα
occurrit: α΄πληθυντικό του παρατατικού και του παρακειμένου της υποτακτικής της ίδιας φωνής
tenens: γ΄ενικό του ενεστώτα και του υπερσυντελίκου της οριστικής και της υποτακτικής και των δυο φωνών , μετοχή μέλλοντα
instituerat: β΄ενικό του ενεστώτα της προστακτικής της ίδιας φωνής και δοτική γερουνδίου
dicere : β΄πληθυντικό του ενεστώτα και του μέλλοντα της προστακτικής
interfuit: ονοματικοί τύποι (για τυχόν περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος)
emere: ονομαστική πληθυντικού μετοχής ενεστώτα στο θηλυκό γένος, απαρέμφατα όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκεται , α΄πληθυντικό του παρατατικού και του συντελεσμένου μέλλοντα της οριστικής και των δυο φωνών
emit: αφαιρετική του γερουνδίου και του σουπίνου
incitavit: β΄ενικό του μέλλοντα της υποτακτικής της ίδιας φωνής
doceret: το ίδιο πρόσωπο υποτακτικής και προστακτικής μέλλοντα της ίδιας φωνής και γ΄πληθυντικό του μέλλοντα της οριστικής της μέσης φωνής
impendebat: γενική γερουνδίου και απαρέμφατα και μετοχές της μέσης φωνής (για τυχόν περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος)
respondebat: α΄ πληθυντικό όλων των χρόνων της υποτακτικής (για τυχόν περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος)
solebat: α΄ ενικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα, γ΄ ενικό υποτακτικής παρακειμένου και μετοχές όλων των χρόνων.
perdidi: γ΄ενικό του παρατατικού και β΄ πληθυντικό του υπερσυντελίκου της υποτακτικής και των δυο φωνών , αιτιατική του γερουνδίου και α΄ πληθυντικό του παρακειμένου της υποτακτικής
didicit: β΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού της ίδιας φωνής
attulit: γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα, προστακτική ενεστώτα στην ίδια φωνή, απαρέμφατα όλων των χρόνων. β΄ ενικό του μέλλοντα της οριστικής και της προστακτικής της μέσης φωνής
venit: ονοματικοί τύποι της ίδιας (για τυχόν περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος)
risit: α΄ πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού και υπερσυντελίκου της οριστικής της ίδιας φωνής
audita: αφαιρετική του ενικού αριθμού του γερουνδιακού του αρσενικού γένους
dixit: β΄ πληθυντικό του ενεστώτα και του παρατατικού της οριστικής της μέσης φωνής
- multum, parem, diu, cupidus, satis : Nα γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Να γίνει συντακτική αναγνώριση (εισαγωγή, εκφορά, αιτιολόγηση εκφοράς, συντακτικός ρόλος) των παρακάτω δευτερευουσών προτάσεων του κειμένου:
- ut corvum … salutationem.
- quotiescumque … respondebat.
- quanti … emerat.
Να γίνει η πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων/φράσεων:
imperator, Caesaris, sestertium, pecuniae, salutationum, verborum, domini, quanti, venit corvo in mentem verborum
homo quidam ei occurrit corvum tenens: Να αντικατασταθεί η μετοχή με : α)δευτερεύουσα αναφορική πρόταση β) με δευτερεύουσα χρονική πρόταση που θα δηλώνει το σύγχρονο και μάλιστα συνεχιζόμενη πράξη στη διάρκεια της οποίας συμβαίνει μια άλλη πράξη.
post victoriam Actiacam: α) να αντικατασταθεί η πρόθεση, ώστε να δηλώνεται το «πριν» β) να αντικατασταθεί ο εμπρόθετος προσδιορισμός με δευτερεύουσα πρόταση και ο επιθετικός προσδιορισμός με προσδιορισμούς της στάσης σε τόπο (Νeapolis : όνομα πόλης και Creta=Κρήτη).
Romam: Να αντικατασταθεί ο τύπος με το όνομα Athenae-arum δηλώνοντας στάση σε τόπο.Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit: να μετατραπεί η δεύτερη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα συμπερασματική (στην κύρια να προστεθεί το ποσοτικό επίρρημα tam)
Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit: να μετατραπεί η πρώτη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα υποθετική, ώστε να δηλώνεται υπόθεση αντίθετη του πραγματικού στο παρελθόν.
quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat “Oleum et operam perdidi” : να μετατραπεί η πρώτη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα υποθετική, ώστε να δηλώνεται : α)ανοιχτή υπόθεση στο παρελθόν β) υπόθεση δυνατή ή πιθανή.
itaque viginti milibus sestertium eum emit. να αντικατασταθεί ο προσδιορισμός της αξίας με τη λέξη ( maximum pretium)
Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti: να αντικατασταθεί ο προσδιορισμός της αξίας με τη λέξη «multum» και με τoυς τύπους «quattuordecim sestertii».
Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem: να αντικατασταθεί η δευτερεύουσα με το κατάλληλο απαρέμφατο.
Audita (salutatione): να αναλυθεί η μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση με όλους τους δυνατούς τρόπους.
Ave, Caesar, victor imperator: Να αναλυθεί η παράθεση στην αρμόζουσα δευτερεύουσα πρόταση
Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret: Να γραφεί η ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση .
Να συμπτυχθούν σε μετοχή οι παρακάτω προτάσεις:
- Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret,
- quotiescumque avis non respondebat
Να μετατρέψετε τις παρακάτω προτάσεις στην αντίθετη σύνταξη.
- eum instituerat haec dicere.
- itaque viginti milibus sestertium eum emit.
- Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem.
- Diu operam frustra impendebat;
- «Oleum et operam perdidi».
- Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit.
- …emit avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.
Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος
© schooltime.gr – Ροή Ειδήσεων
