Έκθεση Β’ Λυκείου – Κριτήριο αξιολόγησης: Ειρήνη – Φανατισμός – Εθνικισμός

Έκθεση Β’ Λυκείου – Κριτήριο αξιολόγησης: Ειρήνη – Φανατισμός – Εθνικισμός

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Δευτέρα 29 Ιουνίου 1992

Dear Mimmy,

Δεν μπορώ πια τους βομβαρδισμούς και τις οβίδες που πέφτουν! Και τους νεκρούς! Και την απελπισία ! Και την πείνα! Και τη δυστυχία! Και το φόβο! Η ζωή μου δεν είναι όλα αυτά! Δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει μια μαθήτρια έντεκα χρονών, επειδή θέλει να ζήσει! Μια μαθήτρια που δεν πηγαίνει πια στο σχολείο, που δε νιώθει καμία χαρά, καμία από τις συγκινήσεις μιας μαθήτριας. Ένα παιδί που δεν μπορεί να παίζει πια, που έχει μείνει χωρίς φίλες, χωρίς ήλιο, χωρίς πουλιά, χωρίς επαφή με τη φύση, χωρίς φρούτα, χωρίς σοκολάτες, χωρίς καραμέλες, ένα παιδί που έχει μείνει μόνο με λίγο γάλα σε σκόνη. Ένα παιδί που, με μια μόνο λέξη, δε ζει σαν παιδί. Ένα παιδί του πολέμου. Τώρα πια συνειδητοποιώ πραγματικά ότι βρίσκομαι μέσα σ’ έναν πόλεμο, ότι είμαι μάρτυρας ενός βρόμικου και απεχθούς πολέμου. Εγώ, όπως επίσης και χιλιάδες άλλα παιδιά μιας πόλης που καταστρέφεται, κλαίει, θρηνεί, ελπίζει σε μια βοήθεια που δε θα έρθει. Θεέ μου, θα σταματήσουν όλα αυτά μια μέρα, θα μπορέσω να ξαναγίνω μαθήτρια, να ξαναγίνω ένα παιδί που θα είναι χαρούμενο επειδή είναι παιδί; Άκουσα να λένε ότι η παιδική ηλικία είναι η πιο όμορφη περίοδος της ζωής. Ήμουν χαρούμενη όταν ζούσα σαν ένα φυσιολογικό παιδί, αυτός ο βρόμικος πόλεμος, όμως, μου πήρε τα πάντα. Για ποιο λόγο; Είμαι θλιμμένη. Θέλω να κλάψω. Κλαίω.

Η Ζλάτα σου

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Τρίτη 10 Αυγούστου 1992

Dear Mimmy ,

Δεν έχουμε νερό και ηλεκτρικό ρεύμα, τα φέρνουμε βόλτα όπως μπορούμε. Όταν βγαίνω έξω και δεν πέφτουν πυροβολισμοί, μου δημιουργείται η εντύπωση ότι ο πόλεμος έχει τελειώσει, οι διακοπές όμως του νερού και του ηλεκτρικού ρεύματος, το σκοτάδι, ο χειμώνας, η έλλειψη ξυλείας και τροφίμων με ξαναφέρνουν στην πραγματικότητα και συνειδητοποιώ τότε ότι ο πόλεμος εξακολουθεί να είναι εδώ. Για ποιο λόγο; Για ποιο λόγο τα “κακομαθημένα παιδιά” δεν καταλήγουν σε μια συμφωνία; Πραγματικά διασκεδάζουν. Μαζί μας. Γράφω καθισμένη στο τραπέζι, αγαπημένη μου Mimmy, και βλέπω τον μπαμπά και τη μαμά. Διαβάζουν. Όταν σηκώνουν τα μάτια τους από τα βιβλία τους, αυτά λάμπουν. Τι να σκέπτονται; Τα βιβλία που διαβάζουν, ή μήπως προσπαθούν να συναρμολογήσουν τα κομμάτια που έχει σκορπίσει ο πόλεμος; Μου δημιουργείται ένα παράξενο συναίσθημα όταν τους βλέπω έτσι. Κάτω από το φως του καντηλιού (δεν έχουμε πια κεριά, έχουμε φτιάξει, λοιπόν, καντήλια με λάδι), μου φαίνονται όλο και πιο θλιμμένοι. Κοιτάζω τον μπαμπά. Πόσο έχει αδυνατίσει! Έχει χάσει είκοσι πέντε κιλά σύμφωνα με τη ζυγαριά, όταν όμως τον βλέπω, έχω την εντύπωση ότι έχει αδυνατίσει πολύ περισσότερο. Θα έλεγε κανείς ότι ακόμα και τα γυαλιά του έχουν γίνει πολύ μεγάλα για το πρόσωπό του. Και η μαμά, επίσης, έχει αδυνατίσει πάρα πολύ. Θα έλεγε κανείς ότι έχει ζαρώσει, ο πόλεμος έχει σκάψει ρυτίδες στο πρόσωπό της. Θεέ μου, τι έχει κάνει αυτός ο πόλεμος στους γονείς μου!.. Δε μοιάζουν πια με τον μπαμπά και τη μαμά μου. Θα σταματήσουν όλα αυτά μια μέρα, θα τελειώσουν τα βάσανά μας, για να ξαναγίνουν οι γονείς μου αυτό που ήταν χαρούμενοι, χαμογελαστοί, όμορφοι άνθρωποι; Αυτός ο ανόητος πόλεμος καταστρέφει τα παιδικά μου χρόνια, καταστρέφει τη ζωή των γονιών μου. Μα, Για ποιο λόγο; STOP THE WAR! PEACE! I NEED PEACE! Εμπρός, θα παίξω μια παρτίδα χαρτιά μαζί τους!

Η Ζλάτα που σε αγαπάει

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ

Δευτέρα 15 Μαρτίου 1993

Dear Mimmy,

Είμαι πάλι άρρωστη. Πονάει ο λαιμός μου, φτερνίζομαι και βήχω. Σύντομα έρχεται η άνοιξη. Η δεύτερη άνοιξη του πολέμου. Το ξέρω χάρη στο ημερολόγιο, γιατί την άνοιξη δεν τη βλέπω, δεν μπορώ να τη δω, γιατί δεν την αισθάνομαι. Το μόνο που βλέπω είναι οι δυστυχισμένοι άνθρωποι, που εξακολουθούν να μεταφέρουν νερό, και άλλους, ακόμα πιο δυστυχισμένους, νέους ανθρώπους που δεν έχουν πια χέρια ή πόδια. Είναι όσοι ήταν αρκετά τυχεροί, ή άτυχοι, και δε σκοτώθηκαν. Δεν υπάρχουν πια δέντρα που ν’ ανθίζουν, ούτε πουλιά, ο πόλεμος κατέστρεψε τα πάντα. Δεν υπάρχουν πια ανοιξιάτικα κελαηδήματα. Δεν υπάρχουν καν τα περιστέρια, το σύμβολο του Σεράγιεβο. Δεν υπάρχουν πια παιδικές φωνές, ούτε παιχνίδια. Τα παιδιά δεν μοιάζουν πια με παιδιά. Τους πήραν την παιδική τους ηλικία, και χωρίς παιδική ηλικία δεν υπάρχουν παιδιά. Έχω την εντύπωση ότι το Σεράγιεβο αργοπεθαίνει, εξαφανίζεται. Πώς, λοιπόν, θα μπορούσα να αισθάνομαι την άνοιξη, την εποχή που ξυπνάει τη ζωή, όταν εδώ δεν υπάρχει πια ζωή, όταν εδώ όλα μοιάζουν νεκρά; Είμαι και πάλι θλιμμένη, Mimmy. Πρέπει να σου πω ότι η θλίψη με κυριεύει ολοένα και πιο συχνά. Είμαι θλιμμένη όταν σκέφτομαι, και πρέπει να σκέφτομαι.

Η Ζλάτα σου

«Ημερολόγια Σεράγεβου»

Ζλάτα Φιλίποβιτς, «Ένα Ημερολόγιο από το Σεράγεβο»

[Το ημερολόγιο αναφέρεται στον πόλεμο στο Σεράγεβο, αλλά τα αφηγούμενα μπορούν να συμβούν σε κάθε τόπο που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και, ενώ φαίνεται ότι απευθύνεται στη θεία Μίμη, ουσιαστικά απευθύνεται σε όλους μας, όλοι είμαστε αποδέκτες της κραυγής αγωνίας του παιδιού στον πόλεμο. ]

ΘΕΜΑΤΑ

Α . Να συντάξετε την περίληψη του πρώτου ημερολογίου σε 90-100 λέξεις

[μον. 25 ]

Β1 «Τα παιδιά δεν μοιάζουν πια με παιδιά. Τους πήραν την παιδική τους ηλικία, και χωρίς παιδική ηλικία δεν υπάρχουν παιδιά». Χρησιμοποιώντας την παραπάνω φράση ως θεματική περίοδο να την αναπτύξετε σε μια παράγραφο με τη μέθοδο της αιτιολόγησης και των παραδειγμάτων. [80λ]

[μον. 10 ]

Β2. Nα επισημάνετε ένα [1 ] χαρακτηριστικό της μορφής και δύο [ 2 ] περιεχομένου που πιστοποιούν ότι τα παραπάνω κείμενα ανήκουν στο είδος του ημερολογίου; Να απαντήσετε τεκμηριωμένα.

[μον. 3 ]

Β3. Να εντοπίσετε ένα σημείο του δεύτερου ημερολογίου που αποτελεί σχόλιο και να δηλώσετε με ποια εκφραστικά μέσα αυτό επιτυγχάνεται.

[μον. 5 ]

Β4. α ) Ποιος είναι ο ρόλος του θαυμαστικού και του ερωτηματικού στο πρώτο ημερολόγιο;

[μον. 2 ]

β) Η συγγραφέας του πρώτου ημερολογίου χρησιμοποιεί ασύνδετο σχήμα [ σύνδεση με αλλεπάλληλα κόμματα ] στην πρώτη παράγραφο: «Ένα παιδί…σε σκόνη». Να σχολιάσετε την επιλογή της αυτή.

[μον. 1 ]

Β5. Επειδή, όπως επίσης και, όμως, λοιπόν : Με ποια νοηματική σχέση συνδέουν οι διαρθρωτικές αυτές λέξεις τα νοήματα;

[μον 2 ]

Β6. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις : συνειδητοποιώ, βοήθεια, δημιουργείται, βάσανα.

[μον 2 ]

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Σε μια ομιλία στη Βουλή των εφήβων να καταθέσετε τις απόψεις σας για τα αίτια έξαρσης του εθνικισμού και του φανατισμού σε ατομική και κοινωνική–παγκόσμια κλίμακα. Με ποιους τρόπους θα εδραιωθεί η παγκόσμια ειρήνη και η συνεργασία στην ανθρωπότητα κατά τη γνώμη σας; [450-500λ ]

[μον 50 ]

Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για την Έκφραση – Έκθεση του Λυκείου

1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό