«Δίκαιος και αναλογικός ΕΝΦΙΑ (!)»
Αναρωτιέμαι, πολλές φορές, ποια η χρησιμότητα και η δικαιοσύνη του φόρου -οποιουδήποτε φόρου- επί της ακίνητης περιουσίας. Πέρα από την «τιμωρητική» διάθεση στους λεγόμενους «έχοντας και κατέχοντες», πέρα από ιδεοληψίες και ιδεολογήματα και ψευτοαριστερές κορόνες, ας δούμε ρεαλιστικά το τι ακριβώς μπορεί να γίνει με την ακίνητη περιουσία:
α) Να ιδιοχρησιμοποιηθεί, είτε ως κατοικία είτε ως επαγγελματική εγκατάσταση. Σε κάθε μια από τις δυο περιπτώσεις δεν αποφέρει κανένα απολύτως έσοδο στον ιδιοκτήτη της. Σε κάθε μια περίπτωση, επίσης, αποφέρει μείωση, είτε του κόστους ζωής είτε του επιχειρηματικού κόστους. Δεν θεωρώ ότι πρέπει να θεωρείται εισόδημα και να φορολογείται η μείωση του κόστους ζωής κάποιου ανθρώπου, όσο πλούσιος κι αν είναι αυτός. Είναι στη λογική του «να ψοφήσει και η κατσίκα του γείτονα», λογική σαφώς απαράδεκτη.
Επίσης, δεν θεωρώ καθόλου ωφέλιμη ή επιστημονικά ορθή την έμμεση αναγωγή σε κόστος ενός πλεονεκτήματος που έχουν οι επιχειρήσεις που ιδιοχρησιμοποιούν κάποιο ακίνητο. Υπάρχουν κέρδη στα οποία μπορούν και πρέπει να φορολογούνται. Δεν συντρέχει κανένας λόγος να θεωρείται «ποινή» η μείωση κόστους, εκτός αν δαιμονοποιούμε την επιχειρηματικότητα, κάτι στο οποίο είμαι αντίθετος.
β) Να εκμισθωθεί ή να πωληθεί. Αυτό και βέβαια αποφέρει έσοδα και πολύ σωστά πρέπει να φορολογείται, ίσως και παραπάνω απ’ όσο φορολογείται σήμερα, λαμβάνοντας, φυσικά, υπόψη και ένα εύλογο αφορολόγητο.
γ) Να είναι ανεκμετάλλευτη, να «κάθεται», όπως λέμε. Σ’ αυτήν την περίπτωση, ο φόρος είναι εντελώς εξωπραγματικός. Δεν νοείται να φορολογείται κάτι που δεν αποδίδει κάποιο εισόδημα μόνο και μόνο επειδή υφίσταται. Ένα κενό, π.χ., κατάστημα στο Κολωνάκι, όσο κι αν είναι σε προνομιακή θέση, όσο κι αν μελλοντικά μπορεί να αποφέρει έσοδα, τη δεδομένη στιγμή που είναι ανεκμετάλλευτο δεν αποδίδει τίποτα εντελώς. Ποιος, λοιπόν, ο λόγος φορολόγησής του;
Αφήνω για το τέλος τον φόρο κληρονομιάς. Σε αντίθεση με τον φόρο μεταβίβασης ακινήτων ο οποίος αντιστοιχεί σε πραγματική συναλλαγή, οπότε υπάρχει αντικείμενο φορολόγησης, ο φόρος επί της κληρονομιαίας αξίας, αυτής καθ’ αυτής, ενός ακινήτου δεν έχει να προσθέσει τίποτα παρά επιβάρυνση στους κληρονόμους. Το να φορολογηθεί ένας κληρονόμος για εισόδημα (π.χ. μετρητά, κινητές αξίες ή οποιαδήποτε άλλη πρόσοδο) που απέκτησε είναι φυσιολογικό και δίκαιο. Το να φορολογηθεί, όμως, γιατί απέκτησε το πατρικό του σπίτι, π.χ., ή κάποια ακίνητα στο χωριό, δεν νοείται. Αν από τα ακίνητα αυτά αποκτήσει εισόδημα, είτε από εκμίσθωση είτε από άλλου είδους εκμετάλλευση τότε ναι, και βέβαια να φορολογηθεί. Αλλά το να πληρώνει φόρο μόνο και μόνο εκ του γεγονότος ότι κληρονόμησε ένα ή πολλά ακίνητα δεν ακούγεται ορθολογικό, όσο κι αν χαϊδεύει κάποια αυτιά.
Τα συλλογίστηκα όλα αυτά καθώς διάβαζα το νέο σίριαλ «ΕΝΦΙΑ» που παίζεται αυτές τις μέρες για «δικαιότερο και αναλογικότερο» ΕΝΦΙΑ. Δεν είμαι οπαδός της ελεύθερης οικονομίας, όπως τουλάχιστον εκφράζεται κυρίως στις μέρες μας. Από την άλλη, όμως, δεν γίνεται να φορολογείται και να επιβαρύνεται οτιδήποτε στέκεται ή κινείται χωρίς ταυτόχρονα να αποφέρει έσοδα στον κάτοχό του.
