Πολύ συχνή στη γλώσσα μας είναι η χρήση λατινικών φράσεων. Ας δούμε μερικές από αυτές.
| abyssusabyssuminvocat | το πρώτο λανθασμένο βήμα οδηγεί σε λανθασμένο | |
| ad calendas Graecas | στις ελληνικές καλένδες, δηλαδή ποτέ | |
| ad hoc | γι’ αυτόν το σκοπό, γι’ αυτὀ ειδικά, γι΄αυτήν την περίσταση | |
| alter ego | το άλλο εγώ, ο σωσίας | |
| anno Domini (a.D.) | έτος κυρίου, μετά Χριστόν | |
| ante Cristum (a.C.) | προ Χριστού | |
| ante meridiem (a.m.) | πριν το μεσημέρι | |
| ante bellum | η περίοδος πριν από τον πόλεµο | |
| ante portas | προ των πυλών | |
| a cappella | στην εκκλησία | |
| a capite ad calcem | από την κορφή ως τα νύχια | |
| a contrario | από την άλλη πλευρά, εκ του αντιθέτου | |
| a posteriori | μετά από εμπειρική παρατήρηση, εκ των υστέρων | |
| a priori | εκ των προτέρων, θεωρητικά, χωρίς εμπειρική παρατήρηση | |
| ab initio | εξαρχής | |
| ab ovo | από το αβγό (μτφ. εξαρχής) | |
| absum | παρών | |
| acta non verba | πράξεις, όχι λόγια | |
| ad hoc et ab hac | αλλ’ αντ’ άλλων | |
| ad absurdo | δια της εις άτοπον απαγωγής | |
| afortiori | περισσότερο, ακόµη πιο πειστικά | |
| ad finem | μέχρι τέλους | |
| ad gloriam | προς δόξαν | |
| ad honores | τιμητικώς | |
| ad infinitum | επ’ άπειρον | |
| ad libitum | κατά βούληση | |
| ad litteram | κατά γράμμα | |
| ad rem | επι του θέματος, επί του σημείου | |
| ad unum | μέχρις ενός | |
| ad usum | ως είθισται | |
| ad valorem | επί της αξίας (για φόρους, δασμούς κλπ) | |
| ad verbum | κατά λέξη | |
| ad vitam | για τη ζωή | |
| addendum | πρέπει να προστεθεί | |
| adsum | απών | |
| advocatus diaboli | ο δικηγόρος του διαβόλου | |
| alea jacta est | ο κύβος ερρίφθη | |
| alma mater | τροφός μητέρα | |
| altera pars | η άλλη πλευρά | |
| amaximisadminima | από τα µέγιστα στα ελάχιστα | |
| amantes amentes | οι ερωτευμένοι, τρελοί | |
| annus bisextus | δίσεκτο έτος | |
| annus horribilis | τρομερός χρόνος | |
| annus mirabilis | θαυμαστό έτος | |
| ante meridiem (a.m.) | προ μεσημβρίας | |
| Antebellum | προπολεμικά | |
| aquo | απ’ αυτό το οποίο | |
| aperto libro | πρόχειρα | |
| aqua fortis | νιτρικό οξύ | |
| aqua vitae | νερό της ζωής | |
| arbor mirabilis | το δέντρο της γνώσης | |
| arcana imperii | μυστικά του κράτους | |
| argumentum | τεκµήριο, επιχείρηµα | |
| arguendo | χάριν επιχειρηματολογίας | |
| ars gratia artis | Η τέχνη για τη τέχνη | |
| aude sapere | να τολμήσεις να γνωρίζεις | |
| audi et alteram partem | άκουσε και την άλλη πλευρά | |
| audio, video, disco | ακούω, βλέπω, μαθαίνω | |
| aurea mediocritas | χρυσή μετριότητα | |
| aurora borealis | βόρειο σέλας | |
| aut caesar aut nihil | ή καίσαρας ή τίποτα | |
| aut vincere aut mori | νίκη ή θάνατος | |
| auxilio ab alto | με βοήθεια άνωθεν | |
| ave maria | χαίρε Μαρία | |
| bellum omium contra omnes | πόλεμος όλων εναντίον όλων | |
| bene meritus | το αξίζει | |
| bona fide | με καλή πίστη | |
| codex | Κώδικας | |
| bona fortuna | καλή τύχη | |
| caput mundi | κεφαλή του κόσμου | |
| casus belli | αιτία πολέμου | |
| causa mortis | αιτία θανάτου | |
| ceteris paribus | αν όλα τα άλλα είναι ίδια | |
| consensu omnium | κοινή συναινέσει | |
| corpus Christi | το σώμα του Χριστού | |
| corpus delicti | το σώμα του εγκλήματος | |
| cui bono? | ποιος ωφελείται (ποιος είχε κίνητρο) | |
| cum laude | μετά επαίνου | |
| carpe diem | άδραξε την ημέρα· απόλαυσε την σημερινή ημέρα· εκμεταλλεύσου το παρόν. | |
| citius, altius, fortius | ταχύτερα, ψηλότερα, δυνατότερα· (έμβλημα των Ολυμπιακών Αγώνων). | |
| cogito ergo sum | σκέφτομαι άρα υπάρχω (Καρτέσιος). | |
| corpus | συλλογή έργων | |
| curriculum | πρόγραμμα σπουδών | |
| curriculum vitae (c.v.) | πορεία της ζωής, βιογραφικό σημείωμα | |
______________________________________
Βιβλιογραφία
Μαρκαντωνάτος, Γ.Α., Λεξικό Αρχαίων Βυζαντινών και Λογίων Φράσεων της Νέας Ελληνικής, Αθήνα, εκδόσεις Gutenberg,1998 (4η έκδοση).
Μείζον Ελληνικό Λεξικό
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος
