Πολύ συχνή στη γλώσσα μας είναι η χρήση λατινικών φράσεων. Ας δούμε μερικές από αυτές.
abyssusabyssuminvocat | το πρώτο λανθασμένο βήμα οδηγεί σε λανθασμένο | |
ad calendas Graecas | στις ελληνικές καλένδες, δηλαδή ποτέ | |
ad hoc | γι’ αυτόν το σκοπό, γι’ αυτὀ ειδικά, γι΄αυτήν την περίσταση | |
alter ego | το άλλο εγώ, ο σωσίας | |
anno Domini (a.D.) | έτος κυρίου, μετά Χριστόν | |
ante Cristum (a.C.) | προ Χριστού | |
ante meridiem (a.m.) | πριν το μεσημέρι | |
ante bellum | η περίοδος πριν από τον πόλεµο | |
ante portas | προ των πυλών | |
a cappella | στην εκκλησία | |
a capite ad calcem | από την κορφή ως τα νύχια | |
a contrario | από την άλλη πλευρά, εκ του αντιθέτου | |
a posteriori | μετά από εμπειρική παρατήρηση, εκ των υστέρων | |
a priori | εκ των προτέρων, θεωρητικά, χωρίς εμπειρική παρατήρηση | |
ab initio | εξαρχής | |
ab ovo | από το αβγό (μτφ. εξαρχής) | |
absum | παρών | |
acta non verba | πράξεις, όχι λόγια | |
ad hoc et ab hac | αλλ’ αντ’ άλλων | |
ad absurdo | δια της εις άτοπον απαγωγής | |
afortiori | περισσότερο, ακόµη πιο πειστικά | |
ad finem | μέχρι τέλους | |
ad gloriam | προς δόξαν | |
ad honores | τιμητικώς | |
ad infinitum | επ’ άπειρον | |
ad libitum | κατά βούληση | |
ad litteram | κατά γράμμα | |
ad rem | επι του θέματος, επί του σημείου | |
ad unum | μέχρις ενός | |
ad usum | ως είθισται | |
ad valorem | επί της αξίας (για φόρους, δασμούς κλπ) | |
ad verbum | κατά λέξη | |
ad vitam | για τη ζωή | |
addendum | πρέπει να προστεθεί | |
adsum | απών | |
advocatus diaboli | ο δικηγόρος του διαβόλου | |
alea jacta est | ο κύβος ερρίφθη | |
alma mater | τροφός μητέρα | |
altera pars | η άλλη πλευρά | |
amaximisadminima | από τα µέγιστα στα ελάχιστα | |
amantes amentes | οι ερωτευμένοι, τρελοί | |
annus bisextus | δίσεκτο έτος | |
annus horribilis | τρομερός χρόνος | |
annus mirabilis | θαυμαστό έτος | |
ante meridiem (a.m.) | προ μεσημβρίας | |
Antebellum | προπολεμικά | |
aquo | απ’ αυτό το οποίο | |
aperto libro | πρόχειρα | |
aqua fortis | νιτρικό οξύ | |
aqua vitae | νερό της ζωής | |
arbor mirabilis | το δέντρο της γνώσης | |
arcana imperii | μυστικά του κράτους | |
argumentum | τεκµήριο, επιχείρηµα | |
arguendo | χάριν επιχειρηματολογίας | |
ars gratia artis | Η τέχνη για τη τέχνη | |
aude sapere | να τολμήσεις να γνωρίζεις | |
audi et alteram partem | άκουσε και την άλλη πλευρά | |
audio, video, disco | ακούω, βλέπω, μαθαίνω | |
aurea mediocritas | χρυσή μετριότητα | |
aurora borealis | βόρειο σέλας | |
aut caesar aut nihil | ή καίσαρας ή τίποτα | |
aut vincere aut mori | νίκη ή θάνατος | |
auxilio ab alto | με βοήθεια άνωθεν | |
ave maria | χαίρε Μαρία | |
bellum omium contra omnes | πόλεμος όλων εναντίον όλων | |
bene meritus | το αξίζει | |
bona fide | με καλή πίστη | |
codex | Κώδικας | |
bona fortuna | καλή τύχη | |
caput mundi | κεφαλή του κόσμου | |
casus belli | αιτία πολέμου | |
causa mortis | αιτία θανάτου | |
ceteris paribus | αν όλα τα άλλα είναι ίδια | |
consensu omnium | κοινή συναινέσει | |
corpus Christi | το σώμα του Χριστού | |
corpus delicti | το σώμα του εγκλήματος | |
cui bono? | ποιος ωφελείται (ποιος είχε κίνητρο) | |
cum laude | μετά επαίνου | |
carpe diem | άδραξε την ημέρα· απόλαυσε την σημερινή ημέρα· εκμεταλλεύσου το παρόν. | |
citius, altius, fortius | ταχύτερα, ψηλότερα, δυνατότερα· (έμβλημα των Ολυμπιακών Αγώνων). | |
cogito ergo sum | σκέφτομαι άρα υπάρχω (Καρτέσιος). | |
corpus | συλλογή έργων | |
curriculum | πρόγραμμα σπουδών | |
curriculum vitae (c.v.) | πορεία της ζωής, βιογραφικό σημείωμα |
______________________________________
Βιβλιογραφία
Μαρκαντωνάτος, Γ.Α., Λεξικό Αρχαίων Βυζαντινών και Λογίων Φράσεων της Νέας Ελληνικής, Αθήνα, εκδόσεις Gutenberg,1998 (4η έκδοση).
Μείζον Ελληνικό Λεξικό
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος