Ο κόσμος του διαδικτύου κατά κύριο λόγο, αλλά και η καθημερινότητα μας, έχουν κατακλυστεί από πληθώρα ακαταλαβίστικων, ακατάληπτων και άγνωστων λέξεων ή και ολόκληρων φράσεων, που ενώ κάποιοι δείχνουν γνώστες και θιασώτες τους, κάποιοι άλλοι δείχνουν ανίδεοι κι ανήμποροι να συλλάβουν το περιεχόμενό τους, κοιτώντας με απορία τα νέα «επιτεύγματα» στον πολύπαθο χώρο της γλώσσας μας.
Λέξεις και φράσεις που σε καμιά περίπτωση δε συνάδουν και δε συμφωνούν πολλές φορές με τους επίσημους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, με το λεξιλόγιο των επίσημων λεξικών, αλλά έχει κερδίσει μια θέση στην καρδιά πολλών κι έχει βρει πολλούς φανατικούς υποστηρικτές και χρήστες. Σε σημείο μάλιστα που ακόμη και το OxfordEnglishDictionaryδε δίστασε να εντάξει 1000 περίπου «νέες» λέξεις και σημασίες στην τελευταία αναθεώρηση της διαδικτυακής του έκδοσης – που κυρίως απορρέουν από το σύγχρονο διαδικτυακό χώρο – προσδίδοντας σ’ αυτές έναν τόνο επισημότητας και υπογράφοντας με αυτόν τον τρόπο την αποδοχή τους. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να αγνοήσουμε κι απλώς να γυρίσουμε επιδεικτικά την πλάτη μας σ’ αυτή τη νέα γλωσσική πραγματικότητα που δείχνει να διαμορφώνεται και να παγιώνεται στη ζωή μας.
Βέβαια, δεν είναι και σωστό να αναθεματίζουμε διαρκώς την τεχνολογία και τα επιτεύγματά της, καθιστώντας την αποδιοπομπαίο τράγο για καθετί κακό και στραβό που συναντάμε στην καθημερινότητά μας. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η «αργκό» ξεκίνησε χρόνια πριν, ως μια συνθηματική τυποποιημένη γλώσσα, που δημιουργήθηκε, για να εξυπηρετεί τις ανάγκες του υποκόσμου της Γαλλίας. Ο ίδιος δε ο VictorHugoχρησιμοποίησε τη λέξη στο έργο του «LesMiserables». Σήμερα, όμως, έλαβε τρομακτικές θα λέγαμε διαστάσεις κι αποτελεί για πολλούς – ιδιαίτερα τους νέους – το λάβαρο του απογαλακτισμού τους και της επανάστασής τους απέναντι στο κατεστημένο.
Ποιος θα μπορούσε να ξεχάσει την έκπληξη και την αμηχανία του πατέρα σε γνωστή διαφήμιση, όταν ακούγοντας το παιδί του να του απευθύνεται σε μια γλώσσα δυσνόητη για τον ίδιο, απαντάει: «Στη μάνα σου το είπες;». Μία έκφραση αμηχανίας που πιστεύω αποτελεί καθημερινή εικόνα στο άκουσμα λέξεων, τύπων, συντομογραφιών, αρκτικόλεξων που βάναυσα εισβάλλουν στην επικοινωνία μας και την καθιστούν ακόμη πιο ανούσια κι επιδερμική απ’ ό,τι ήδη είναι.
Κατηγορούμε, λοιπόν, τους νέους για λεξιπενία, για κακή χρήση λεξιλογίου, για αδυναμία σωστής έκφρασης και έλλειψη έμπνευσης και δημιουργικής φαντασίας. Μήπως όμως αυτή η κοινωνιόλεκτος, ο ιδιαίτερος αυτός τρόπος ομιλίας, αποτελεί και μία απτή απόδειξη ότι κάθε άλλο παρά από έλλειψη φαντασίας πάσχουν οι νέοι κάθε εποχής; Μήπως χρησιμοποιούν μια γλώσσα ζωντανή που καθημερινά τροφοδοτείται κι ανανεώνεται, ανάλογα βέβαια με τις ανάγκες τους και τα πιστεύω τους; Σύμφωνα με τους ειδικούς η γλώσσα των νέων επιτρέπει την πλούσια και συνάμα γρήγορη πληροφόρησή τους, καθώς οι νέες λέξεις που επινοούν προσδίδουν ταχύτητα στην επικοινωνία τους, με πλούσια εκφραστικότητα. Το σίγουρο είναι ότι όσο περισσότερες ομάδες και υποομάδες νέων ξεφυτρώνουν τόσο περισσότερο θα εμπλουτίζεται το γλωσσικό τους οπλοστάσιο, έστω και με αυτόν τον αποκρουστικό – για τους περισσοτέρους μας – τρόπο έκφρασης κι επικοινωνίας. Όσο πλούσια, λοιπόν, είναι η γλώσσα μας άλλο τόσο πλούσια είναι και η ευρηματικότητα τους στη δημιουργία νέων τύπων.
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος
♦ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime