Η προστασία των παιδιών στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα
σε ενημερωτικές, ψυχαγωγικές εκπομπές, reality shows και διαφημίσεις
Με ανακοίνωσή τους, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του ως Συνήγορος του Παιδιού, υπενθυμίζουν την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων του παιδιού στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα.
Η ανακοίνωση συνοδεύεται από κείμενο του Συνηγόρου του Πολίτη με τις βασικές θέσεις του για το σεβασμό της εικόνας και της ιδιωτικής ζωής του παιδιού σε ενημερωτικές, ψυχαγωγικές εκπομπές, reality shows και διαφημίσεις, τονίζοντας παράλληλα το σημαντικό ρόλο των γονέων και των επαγγελματιών.
Ο Συνήγορος του Παιδιού μεταξύ άλλων τονίζει:
- Τα Μ.Μ.Ε. οφείλουν να σέβονται τα δικαιώματα των ανηλίκων θυτών, θυμάτων ή μαρτύρων εγκληματικών πράξεων και των παιδιών που έχουν βρεθεί σε δύσκολη κατάσταση: απαγορεύεται η παρουσίασή τους με τρόπο που καθιστά σαφή την ταυτότητά τους και η συμμετοχή τους σε εκπομπές. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε εκπομπές, παρουσιάσεις και συνεντεύξεις με παιδιά που ζουν σε ιδρύματα.
- Τα παιδιά-θεατές πρέπει να προστατεύονται από ακατάλληλο για την ηλικία τους οπτικοακουστικό υλικό: Σε ώρες μεγάλης τηλεθέασης για τον παιδικό πληθυσμό πρέπει να αποφεύγεται η προβολή εκπομπών με περιεχόμενο και εικόνες που βλάπτουν τον ψυχισμό των παιδιών. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος των γονέων, που χρειάζεται να είναι παρόντες ώστε να αποτρέπεται η διαρκής και άκριτη παρακολούθηση τηλεοπτικών εκπομπών και προγραμμάτων ακατάλληλων για την ηλικία τους.
- Η συμμετοχή των παιδιών σε ψυχαγωγικές εκπομπές, reality και talent shows, διαγωνισμούς, κλπ, είναι προβληματική. Η χρήση των παιδιών προς συγκίνηση του ενήλικου κοινού και αύξηση της τηλεθέασης και του κέρδους που αυτή αποφέρει, μπορεί να συνιστά μια μορφή εκμετάλλευσης και να επιτρέπει στρέβλωση της εικόνας της παιδικότητας και αλλοίωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ηλικίας αυτής.
- Η ανηλικότητα θα πρέπει να είναι σεβαστή σε διαφημίσεις που απευθύνονται σε παιδιά ή στις οποίες συμμετέχουν παιδιά: Ο Συνήγορος προβληματίζεται για το περιεχόμενο διαφημίσεων προϊόντων που απευθύνονται (και) σε παιδιά, ενώ ενέχουν πιθανούς κινδύνους για τη σωματική και ψυχική υγεία τους, καθώς και για τη συμμετοχή παιδιών σε διαφημίσεις, ορισμένες φορές μάλιστα σε πρότυπα ρόλων που πρόδηλα έρχονται σε σύγκρουση με την παιδική ηλικία.
- Επισημαίνεται ο υποστηρικτικός και προληπτικός ρόλος των ενηλίκων, τόσο των γονέων, όσο και των επαγγελματιών. Η εκπαίδευση όλων στην αναγνώριση και στον σεβασμό των δικαιωμάτων των παιδιών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση της προστασίας των παιδιών, ως συμμετεχόντων σε τηλεοπτικές εκπομπές και διαφημίσεις και ως καταναλωτών, θεατών και δεκτών ενημέρωσης και πληροφοριών.