Συμφωνόληκτα-Αφωνόληκτα Επίθετα Γ’ Κλίσης: Γραμματική της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

Συμφωνόληκτα-Αφωνόληκτα Επίθετα Γ’ Κλίσης: Γραμματική της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

Διακρίνονται σε:

Τριγενή και τρικατάληκτα σε -ας, -ασα, -αν, π.χ. ὁ πᾶς, ἡ πᾶσα, τὸ πᾶν

Τριγενή και τρικατάληκτα σε -εις, -εσσα, -εν, π.χ. ὁ χαρίεις ἡ χαρίεσσα, τὸ χαρίεν

Τριγενή και τρικατάληκτα σε -ων, -ουσα, -ον, π.χ. ὁ ἄκων ἡ ἄκουσα, τὸ ἆκον

Τριγενή και δικατάληκτα σύνθετα με β’ συνθετικό ουσιαστικό τριτόκλιτο αφωνόληκτο (χάρις, ἐλπίς, πούς, ὁδούς κ.ά.) και κλίνονται όπως το β’ συνθετικό τους, π.χ. ὁ, ἡ εὔχαρις, το εὔχαρι // ὁ, ἡ εὔελπις, το εὔελπι // ὁ, ἡ δίπους, τὸ δίπουν // ὁ, ἡ μονόδους, τὸ μονόδουν

Διγενή και μονοκατάληκτα απλά ή σύνθετα. Κλίνονται όπως τα αντίστοιχα ουσιαστικά της γ’ κλίσης, π.χ. ὁ βλάξ, ὁ κόλαξ

Τρικατάληκτα

Σε -ας, -ασα, -αν

Ενικός αριθμός				Πληθυντικός αριθμός
ον.	πᾶς	πᾶσα	πᾶν	πάντ-ες	πᾶσαι	πάντ-α
γεν.	παντ-ὸς	πάσης	παντ-ὸς	πάντ-ων	πασῶν	πάντ-ων
δοτ.	παντ-ὶ	πάσῃ	παντ-ὶ	πᾶσι	πάσαις	πᾶσι
αιτ.	πάντ-α	πᾶσαν	πᾶν	πάντ-ας	πάσας	πάντ-α
κλ.	πᾶς	πᾶσα	πᾶν	πάντ-ες	πᾶσαι	πάντ-α

Όμοια κλίνονται: ἅπας, ἅπασα, ἅπαν· σύμπας, σύμπασα, σύμπαν· ἁπαξάπας, ἁπαξάπασα, ἁπαξάπαν.

Σε –εις, -εσσα, -εν

Ενικός αριθμός					Πληθυντικός αριθμός
ον.	χαρίεις	χαρίεσσα	χαρίεν		χαρίεντ-ες	χαρίεσσαι		χαρίεντ-α
γεν.	χαρίεντ-ος	χαριέσσης	χαρίεντ-ος		χαριέντ-ων	χαριεσσῶν		χαριέντ-ων
δοτ.	χαρίεντ-ι	χαριέσσῃ	χαρίεντ-ι		χαρίεσι	χαριέσσαις		χαρίεσι
αιτ.	χαρίεντ-α	χαρίεσσαν	χαρίεν		χαρίεντ-ας	χαριέσσας		χαρίεντ-α
κλ.	χαρίεν	χαρίεσσα	χαρίεν		χαρίεντ-ες	χαρίεσσαι		χαρίεντ-α
Δυϊκός αριθμός
ον., αιτ., κλ.		αρσ. χαρίεντ-ε		θηλ. χαριέσσα			ουδ. χαρίεντ-ε
γεν., δοτ.		αρσ. χαριέντ-οιν		θηλ. χαριέσσαιν			ουδ. χαριέντ-οιν

Κατά το χαρίεις, -εσσα, -εν (= γεμάτος χάρη. χαριτωμένος) κλίνονται επίθετα που σημαίνουν πλησμονή: ἀστερόεις, ἠνεμόεις και ἀνεμόεις (= αυτός που έχει πολύ άνεμο ή γρήγορος όπως ο άνεμος), ἰχθυόεις, ὑλήεις (= γεμάτος δάση), φωνήεις (= αυτός που έχει φωνή) κ.ά.

Σε -ων, -ουσα, -ον

Ενικός αριθμός						Πληθυντικός αριθμός
ον.	ἄκων		ἄκουσα	ἆκον		ἄκοντ-ες	ἄκουσαι		ἄκοντ-α
γεν.	ἄκοντ-ος		ἀκούσης	ἄκοντ-ος		ἀκόντ-ων	ἀκουσῶν		ἀκόντ-ων
δοτ.	ἄκοντ-ι		ἀκούσῃ	ἄκοντ-ι		ἄκουσι	ἀκούσαις		ἄκουσι
αιτ.	ἄκοντ-α		ἄκουσαν	ἆκον		ἄκοντ-ας	ἀκούσας		ἄκοντ-α
κλ.	ἆκον		ἄκουσα	ἆκον		ἄκοντ-ες	ἄκουσαι		ἄκοντ-α
Δυϊκός αριθμός
ον., αιτ., κλ.		αρσ. ἄκοντ-ε			θηλ. ἀκούσα			ουδ. ἄκοντ-ε
γεν., δοτ.		αρσ. ἀκόντ-οιν			θηλ. ἀκούσαιν			ουδ. ἀκόντ-οιν

Κατά το ἄκων (= μη θέλοντας, ακούσιος) κλίνεται και το ἑκών, ἑκοῦσα, ἑκὸν (= θέλοντας, εκούσιος), γεν. ἑκόντ-ος, ἑκούσης, ἑκόντ-ος κτλ.

Δικατάληκτα

Μερικά αφωνόληκτα επίθετα της γ΄ κλίσης είναι δικατάληκτα με τρία γένη. Αυτά είναι σύνθετα με β΄ συνθετικό ουσιαστικό τριτόκλιτο αφωνόληκτο (χάρις, ἐλπίς, πούς, ὀδούς κ.ά) και κλίνονται συνήθως όπως το β΄ συνθετικό τους:

1) ὁ, ἡ εὔχαρις, τὸ εὔχαρι· γεν. εὐχάριτ-ος· δοτ. εὐχάριτ-ι· αιτ. τόν, τὴν εὔχαρι-ν, τὸ εΰχαρι — οἱ, αἱ εὐχάριτ-ες, τὰ εὐχάριτ-α· γεν. τῶν εὐχαρίτ-ων· δοτ. εὐχάρι-σι κτλ.·

2) ὁ, ἡ εὔελπις, τὸ εὔελπι· γεν. εὐέλπιδ-ος· δοτ. εὐέλπιδ-ι· αιτ. τόν, τὴν εὔελπι-ν, τὸ εὔελπι· κλ. αρσ. και θηλ. ὦ εὔελπις, ουδ. ὦ εὔελπι· οἱ, αἱ εὐέλπιδ-ες, τὰ εὐέλπιδ-α· γεν. τῶν εὐελπίδ-ων, δοτ. τοῖς εὐέλπι-σι κτλ.·

3) ὁ, ἡ δίπους, τὸ δίπουν· γεν. δίποδ-ος· δοτ. δίποδ-ι· αιτ. τόν, τὴν δίποδ-α (καιδίπουν), τὸ δίπουν· κλ. αρσ. και θηλ. ὦ δίπους, ουδ. ὦ δίπου· οἱ, αἱ δίποδες, τὰ δίποδ-α· γεν. τῶν διπόδ-ων· δοτ. δίποσι κτλ.·

4) ὁ, ἡ μονόδους, τὸ μονόδουν· γεν. μονόδοντ-ος· δοτ. μονόδοντ-ι· αιτ. τόν, τὴν μονόδοντ-α, τὸ μονόδουν κτλ. — οἱ, αἱ μονόδοντ-ες, τὰ μονόδοντ-α· γεν. τῶν μονοδόντ-ων· δοτ. μονόδουσι κτλ.

Όμοια κλίνονται: ἄχαρις, ἄπελπις, φέρελπις, ἄπους, μονόπους, τρίπους κτλ.

Μονοκατάληκτα (με δύο γένη)

Μερικά αφωνόληκτα επίθετα της γ΄ κλίσης, απλά ή σύνθετα, είναι μονοκατάληκτα με δύο γένη. Αυτά κλίνονται όπως τα αντίστοιχα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης:

ὁ, ἡ βλάξ, γεν. βλακ-ὸς κτλ.· ὁ, ἡ κόλαξ, γεν. κόλακ-ος κτλ.· ὁ, ἡ ἅρπαξ, γεν. ἅρπαγ-ος κτλ.· ὁ, ἡ γαμψώνυξ, γεν. γαμψώνυχ-ος κτλ.· ὁ, ἡ λογάς, γεν. λογάδ-οςκτλ.·ὁ, ἡ μιγάς, γεν. μιγάδ-ος κτλ.· ὁ, ἡ φυγάς, γεν. φυγάδ-ος κτλ.·ὁ, ἡ ἄπαις, γεν.ἄπαιδ-ος κτλ.· ὁ, ἡ πένης, γεν. πένητ-ος κτλ.·ὁ, ἡ ἡμιθνής, γεν. ἡμιθνῆτ-ος κτλ.· ὁ, ἡ ἀγνὼς (= άγνωστος ή αυτός που αγνοεί), γεν. ἀγνῶτ-ος κτλ.· ὁ, ἡ φιλόγελως, γεν.φιλογέλωτ-ος κτλ. (αλλά και κατά την αττική β΄ κλίση: ὁ, ἡ φιλόγελως, γεν.φιλόγελω, δοτ. φιλόγελῳ κτλ.).