«Η μαθηματική δομή της ελληνικής γλώσσας» του Άρη Ιωαννίδη«Η μαθηματική δομή της ελληνικής γλώσσας»

Από πολλούς η ελληνική γλώσσα έχει χαρακτηριστεί – κι όχι άδικα – ως η μητέρα των γλωσσών και  η γλώσσα των γλωσσών. Ίσως είναι παράτολμο και γραφικό να αναγάγουμε τα πάντα στην αρχαία ελληνική διανόηση, αλλά τα γεγονότα κάθε άλλο παρά μας διαψεύδουν. Ανεξάντλητα δημιουργήματα των προγόνων μας στέκουν ακόμα μεγαλόπρεπα, θυμίζοντάς μας το ένδοξο παρελθόν μας, αντέχοντας αντίξοες καιρικές συνθήκες αλλά κι ανθρώπινες παρεμβάσεις χιλιάδων ετών.

horizontal-bar-posts-small
Άρης Ιωαννίδης

 

Γράφει ο Άρης Ιωαννίδης
horizontal-bar-posts-small

Όλοι μας πιθανόν γνωρίζουμε ότι τα 28 σύμβολα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας συμβόλιζαν ταυτόχρονα και αριθμούς. Κάθε λέξη έχει ένα άθροισμα, το λεξάριθμο, δηλαδή κάθε λέξη, σύμφωνα με το ελληνικό σύστημα αρίθμησης, αντιστοιχεί σ’ έναν αριθμό. Μαθηματικά μέσα από τη γλώσσα. Άλλωστε, η ίδια η λέξη «μαθηματικά» προσδιορίζει ουσιαστικά τον τρόπο να μαθαίνουμε … κι αποτελεί συνισταμένη τεσσάρων «επιστημών», της γεωμετρίας, της αριθμητικής, της αστρονομίας και της μουσικής. Η απόλυτη αρμονία σε όλο της το μεγαλείο.

Η Ελληνική γλώσσα, λοιπόν,  και δη η Αρχαία, είναι ένα απαραίτητο εργαλείο σκέψης, αν και κάποιοι προσπαθούν να μας το απενεργοποιήσουν. Κάποιοι – μεταξύ των οποίων λένε και ο Μπιλ Γκέιτς – έχουν υποστηρίξει με θέρμη ότι η γλώσσα μας, με τη μαθηματική της δομή, θεωρείται η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, καθώς είναι η μόνη που δεν έχει όρια… Πραγματικά, δε γνωρίζω αν κάτι τέτοιο ισχύει, καθώς δεν είμαι κι ο πλέον αρμόδιος να μιλήσω για θέματα πληροφορικής. Όμως, δε θα έκανε σε κανέναν εντύπωση αν τα «προηγμένα» μυαλά των αρχαίων Ελλήνων «συναντούσαν» κάποια στιγμή  τα εξελιγμένα συστήματα της σύγχρονης επιστήμης των υπολογιστών. Κάτι τέτοιο βέβαια για πολλούς θα φάνταζε κάτι περισσότερο από ουτοπία, αλλά κανείς δε γνωρίζει με ακρίβεια να απαντήσει…

«Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω», έγραφε στην είσοδο της σχολής του Πυθαγόρα στη Σάμο. Ο Πλάτωνας πήρε μετά από χρόνια τη φράση και την τοποθέτησε στην είσοδο της Ακαδημίας του, για να εξάρει με τη σειρά του τη μεγάλη σημασία των μαθηματικών και της γεωμετρίας, ως απαραίτητο προγύμνασμα του μυαλού, ενόψει της διαλεκτικής. Άλλη μια απόδειξη της στενής σχέσης της γλώσσας μας με την επιστήμη των μαθηματικών…

Από την άλλη,  είναι κάτι περισσότερο από σίγουρο ότι η ελληνική γλώσσα είναι πράγματι «εννοιολογική» – όπως εύστοχα έχει χαρακτηριστεί από πολλές γνώστες του θέματος, καθώς το σημαίνον (λέξη) έχει μία ιδιαίτερη πρωτογενή σχέση με το σημαινόμενο (έννοια). Είναι τρομερό το συναίσθημα να μιλάς και κάθε στιγμή να αντιλαμβάνεσαι και να συνειδητοποιείς τις ακριβώς λες… Κάποτε  ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε πει «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».

Κάποιοι υποστηρίζουν δε ότι η Ελληνική γλώσσα ενισχύει τη λογική και τονώνει τις ηγετικές ικανότητες… Συνεχίζουν μάλιστα, φέροντας ως παράδειγμα κορυφαίους επιχειρηματίες – κυρίως Άγγλους – που προτρέπουν ανώτερα στελέχη τους να μάθουν Ελληνικά και δη Αρχαία… Αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο πρέπει να νιώθουμε υπερήφανοι, καθώς όντως η γλώσσα μας κάποτε – δυστυχώς κάποτε – υπήρξε η γλώσσα πραγματικών ηγετών… Σήμερα;