«La Media Naranja»
Γράφει η Ευτυχία Κανάρη
Κάπου στην εφηβεία μου άκουσα από έναν ραδιοφωνικό παραγωγό το ότι οι Κινέζοι πιστεύουν πως όλοι οι άνθρωποι είμαστε μισά πορτοκάλια και μόνο ένα σε όλον τον κόσμο μπορεί να μας ταιριάξει απόλυτα.
Τρομοκρατήθηκα!
Σκεφτόμουν πάντοτε πως αν ήμουν φρούτο, θα ήμουν τόσο παράξενο φρούτο… Και κατ’ επέκταση αν ήμουν μισό φρούτο, θα ήταν τόσο μα τόσο δύσκολο να βρεθεί το μισό που να μου ταιριάζει απόλυτα… Μέχρι και σήμερα ομολογώ πως πολλές φορές κόβοντας πορτοκάλια στη μέση, πριν να τα στύψω κοιτάζω την καρδιά τους και θυμάμαι εκείνο το συναίσθημα.
Σκεφτόμουν, λοιπόν, πως αν πράγματι είμαστε μισά πορτοκάλια και γυρεύουμε το άλλο μας μισό για να ολοκληρωθούμε, συνεπώς τούτο θα πρέπει να σημαίνει πως κάποτε αποκοπήκαμε βίαια από αυτό με κάποιο μαχαίρι…
Γιατί μεγαλώνουμε με αυτή τη βάρβαρη σκέψη μέσα στο νου μας ή στο υποσυνείδητό μας;… Κι έπειτα μεγαλώνουμε και τα παιδιά μας κληροδοτώντας τους τις ίδιες πεποιθήσεις κ.ο.κ.
Όχι, δεν είναι ρομαντικό να περνάμε όλη μας τη ζωή σαν μισά πορτοκάλια που γυρεύουν το άλλο τους μισό. Είναι πολύ σκληρό για την ψυχή. Και συχνά μέσα σ’ αυτόν τον βασανισμό, εκείνη βρίσκει ένα άλλο μισό πορτοκάλι που της ταιριάζει αρκετά -μα όχι απόλυτα- το αγκαλιάζει, επιλέγει να αγνοήσει τα τμήματα που δεν μπορούν να ταυτιστούν εντελώς και το ονομάζει «το άλλο της μισό». «Mi Media Naranja», όπως είναι η ισπανική έκφραση που μεταφορικά δηλώνει ακριβώς αυτό – «το άλλο μου μισό», «το μισό μου πορτοκάλι»…
Κι αν αυτά τα μη ταυτόσημα τμήματα αποδειχτούν εν τέλει αρκετά σημαντικά ώστε να μην μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι μένουν ασύνδετα, η μαγεία εξαφανίζεται, τα… μισά πορτοκάλια αποσυνδέονται και πάλι, τα άτομα που κάποια στιγμή είχαν πειστεί πως βρήκαν το άλλο μισό τους, βρίσκονται ξανά μπροστά στην τραγική συνειδητοποίηση πως εν τέλει δεν γνώρισαν ποτέ πραγματικά την ολοκλήρωση· πως γελάστηκαν. Και ή συνεχίζουν μάταια την αναζήτηση του πραγματικού άλλου μισού, ή αποκαρδιώνονται και συνεχίζουν την πορεία τους μέσα στην αποδοχή της μόνιμης αυτής «αναπηρίας». Και στις δύο περιπτώσεις, βιώνουν αγωνία.
Κάπως έτσι, ενδεχομένως, έχει επικρατήσει και η άποψη πως δυστυχώς οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων με το «άλλο τους μισό» είναι εξαιρετικά δύσκολες και συχνά δεν καταφέρνουν να αντέξουν στον χρόνο. Δεν είναι λόγω της εξαιρετικής δύναμης και ενέργειας αυτών των σχέσεων, που φτάνει να ξεπερνά τις ανθρώπινες αντοχές, προφανώς ούτε λόγω ανεξήγητων παραγόντων. Μα μάλλον εξαιτίας του ότι είναι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων που έχουν μάθει να αισθάνονται «μισοί», ανολοκλήρωτοι όταν στέκουν μόνοι τους και οι οποίοι έχοντας αφεθεί στην ταύτισή τους με το «άλλο μισό» τους, αρνούνται να αποδεχτούν τα όποια μη ταυτόσημα κομμάτια τους με τον «Media Naranja» σύντροφό τους.
Ποιος μας πήρε ποτέ από το χέρι δείχνοντάς μας την αλήθεια; Ποιος στάθηκε δίπλα μας, πήρε ένα πορτοκάλι, το έκοψε στα δύο και μας εξήγησε; Ποιος μας είπε:
«Αν αυτό το μισό πορτοκάλι είσαι εσύ και κάπου στον κόσμο υπάρχει το άλλο μισό σου πορτοκάλι, πάρε τούτο δω στα χέρια σου και ερεύνησε μοναχός σου πώς μπορείς να πορευτείς στη ζωή σου έτσι μέχρι να το βρεις».
Και ποιο παιδί από εμάς πήρε στα χέρια του εκείνο το μισό πορτοκάλι, το περιεργάστηκε, το ακούμπησε κάπου, το ξανασήκωσε, το στριφογύρισε, ώσπου να συνειδητοποιήσει πως… μισό δεν μπορεί να πάει και πολύ μακριά…; Πως ένα μισό πορτοκάλι μπορεί να σταθεί με την καρδιά του προς τα πάνω –εκτεθειμένη– ή με την καρδιά του προς τα κάτω –πλακωμένη, καλυμμένη– μα είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν μπορεί να κυλήσει… Η κίνηση του μισού πορτοκαλιού εξαρτάται από τις εξωτερικές δυνάμεις, το σχήμα του το υποχρεώνει σε στασιμότητα.
Ποιος μας έδωσε ένα πορτοκάλι μισό κι ένα ολόκληρο και μας είπε «εσύ θα διαλέξεις τι θέλεις να είσαι από τα δύο»; Κι αν κάποιος μας έφερνε ποτέ μπροστά σε αυτή την επιλογή, ποιος αλήθεια από εμάς θα επέλεγε το μισό με όλη του την καρδιά;…
Ποιος δεν θα ήθελε να είναι ένα ολόκληρο, ολοστρόγγυλο, άτμητο πορτοκάλι, που να μπορεί να κυλάει; Ένα τέτοιο θα βρεθεί πλάι σε άλλα ολόκληρα πορτοκάλια, που κάποια θα του μοιάζουν πολύ και κάποια λιγότερο – δεν έχει σημασία αυτό. Σημασία έχει πως μέχρι να έρθει το πλήρωμα του χρόνου γι’ αυτά, θα μπορούν να κυλούν, μαζί ή χώρια.
Η φύση «μιλάει» για τα πάντα, κρύβει μέσα της όλες τις απαντήσεις. Κανένα πορτοκάλι δεν «γεννιέται» μισό, το ανθρώπινο χέρι το τέμνει έτσι· το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τον άνθρωπο…
Ο άνθρωπος γεννιέται με ένα σωρό χαρακτηριστικά, ερχόμαστε στη ζωή με ελλείψεις, σημαντικές ή μη, δεν υπάρχει κανείς πουθενά που να έχει τα πάντα. Μα κανένας μας δεν έρχεται με την ψυχή του «μισή». Μπορεί όμως να πιστέψει πως είναι μισός, εάν έτσι εκπαιδευτεί.
Η φυσική μας ανάγκη είναι να συνυπάρχουμε, να συμπορευόμαστε, να συμπράττουμε, να συνδεόμαστε. Η φυσική μας τάση είναι η εξέλιξη:
Εξελίσσω: εκ (εξ)+ελίσσω = αρχική σημασία «ξετυλίγω, ανοίγω», αρχαία σημασία «κινούμαι γρήγορα (κυκλικά ή με ελιγμούς)», ήδη ελληνιστική σημασία «μεταβάλλω σταδιακά, ακολουθώ ορισμένη πορεία»
Ελίσσω < ουσιαστικό έλιξ – έλικας < Ινδοευρωπαϊκό wel-w- «κυλώ, περιστρέφω» // λατινικό Volvo (> ισπανικό volver & ιταλικό volgere «επιστρέφω, γυρίζω»), σανσκριτικό vάlαmi «κυλώ», αρμενικό gelum, αρχαίο γερμανικό wall-a- (> γερμανικό wallen «κοχλάζω, κυματίζω», Welle «κύμα») // αρχαίο (ε)ιλ-εός, έλυ-τρο(ν), (ε)ίλ-ιγγος, όλ-μος, άλυ-σις (αλυσίδα).
Ένα μισό πορτοκάλι δεν δύναται να κινηθεί, να ακολουθήσει κάποια ορισμένη πορεία κυλώντας· είναι καταδικασμένο σε φυσική στασιμότητα.
Ένας άνθρωπος που πιστεύει πως είναι «μισός», είναι τόσο απασχολημένος με την αναζήτηση του άλλου μισού του έξω από αυτόν ή από την άλλη είναι τόσο παραιτημένος από την έννοια της αληθινής ολοκλήρωσης, που δεν δύναται να αφιερωθεί στην πραγματική, την ουσιαστική προσωπική του εξέλιξη.
Δεν χρειάζεται να είμαστε απόλυτα συμβατοί με κανέναν άλλον. Δεν χρειαζόμαστε πραγματικά κανέναν με τον οποίο να μπορέσουν όλα μας τα κομμάτια να ταυτιστούν απόλυτα με τα δικά του. Αντιθέτως· χρειαζόμαστε ανθρώπους με τους οποίους να αισθανόμαστε «ψυχοσυμβατοί» μέσα στη διαφορετικότητά μας. Ανθρώπους που να μπορούμε μαζί τους να κυλήσουμε, να πάμε παραπέρα, να εξελιχθούμε. Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να είμαστε και να είναι «ολόκληροι». Η εξέλιξη έρχεται μόνο μέσα στο αταίριαστο, στο ασύμβατο, στο ξεχωριστό και στο διάφορο. Εάν η πρωταρχική μορφολογία του ανθρώπου ταίριαζε απόλυτα με τη φύση γύρω του, αυτός δεν θα είχε μεταβληθεί στο ελάχιστο. Όλα τα είδη μεταβάλλονται, εξελίσσονται ώστε να μπορούν να αντέχουν στις εκάστοτε συνθήκες και έτσι να εναρμονίζονται. Εάν επιτευχθεί η πλήρης εναρμόνιση, επέρχεται στασιμότητα, καθώς η οποιαδήποτε αλλαγή απειλεί να διαταράξει την αρμονία.
Δεν είναι ποτέ αργά για να πάρουμε στα χέρια μας ένα μισό κι ένα ολόκληρο πορτοκάλι, να τα περιεργαστούμε και να αποφασίσουμε εκ νέου τι από τα δύο πραγματικά θέλουμε να είμαστε. Ούτως ή άλλως, για ό,τι και να επιλέξουμε χρειάζεται μόχθος – κοπιάζει κι εκείνος που γυρεύει συνεχώς κάποιον έξω από αυτόν για να τον ολοκληρώσει, κοπιάζει κι εκείνος που γυρεύει συνεχώς να επιτύχει την προσωπική του ολοκλήρωση, ώστε να μπορεί να συμπορεύεται με άλλους ακέραιους ανθρώπους. Και μπορεί να μην τα καταφέρει κανένας απ’ τους δυο, όμως τουλάχιστον ο δεύτερος… θα μπορεί πάντοτε να κυλάει…