«Ας σταθούμε με σεβασμό απέναντι στη γλώσσα μας»
Γράφει ο Άρης Ιωαννίδης
Τους τελευταίους μήνες – χρόνια, δεκαετίες θα έλεγα – ιδιαίτερα μετά από κάποιες σχετικά άστοχες – για τους περισσοτέρους – τοποθετήσεις επωνύμων για το θέμα της γλώσσας και δη της αρχαίας, έχει ανοίξει ένας ατέρμων κύκλος συζητήσεων, που μάλλον που δε μας τιμά ιδιαιτέρως ως Έλληνες. Δεν μας τιμά καθώς θέτουμε κι επίσημα υπό αμφισβήτηση τη γλώσσα μας, την ταυτότητά μας, την καταγωγή μας, την ίδια μας την ύπαρξη.
Από το 1929 και μετά η πολιτεία, υπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά προσανατολισμούς, έχει αναλωθεί σε μια αργή, βασανιστική και μεθοδική εκρίζωση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από τα σχολεία μας. Τελευταίο «κτύπημα» δόθηκε φέτος με την απόλυτη συρρίκνωση του μαθήματος στη Β΄ Λυκείου, για τους μαθητές που θα ακολουθήσουν τις Ανθρωπιστικές Σπουδές…
Το θέμα είναι τι πραγματικά προσδοκά ο καθένας μας και κατ’ επέκταση το Υπουργείο μέσα από τη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος. Μία απλή και τυπική γραμματική, συντακτική και λεξιλογική περιδιάβαση στα αχανή μονοπάτια του ή μια μεθοδική διείσδυση στα μύχια της ελληνικής σκέψης και κουλτούρας, με απώτερο σκοπό την πειθαρχία του πνεύματος και της ψυχής και την καλλιέργεια της κρίσης; Θεωρητικά η απάντηση σ’ αυτό το – ρητορικό – ερώτημα είναι εύκολη. Η εφαρμογή ίσως φαντάζει κάπως δύσκολη…
Ούτε, βέβαια, εθελοτυφλούμε, έχοντας την άποψη ότι μέσω της επαφής του παιδιού – τουλάχιστον μέσα στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης – θα μπορέσει ο τελευταίος να σχηματίσει έστω μία τμηματική και στοιχειώδη εικόνα αυτού του περίλαμπρου – για πολλούς λόγους – αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Απλώς θα σχηματίσει μια εντελώς επιφανειακή εικόνα του… Αν στο μέλλον επιδιώξει ως φοιτητής και κατόπιν ως επιστήμονας να διεισδύσει ακόμη βαθύτερα, τότε ίσως γευτεί τη μοναδική μαγεία ενός κόσμου, που παρόλα τα ψεγάδια και τις αδυναμίες που έχει – ή κάποιοι φροντίζουν να μας θυμίζουν ότι έχει – ακόμη δύναται να μας διδάξει αρκετά…
«Παιδεία είναι η μόρφωση του Έλληνος Ανθρώπου». Έτσι είχε ορίσει στο έργο του την Παιδεία ο Βέρνερ Γαίγκερ. Έθεσε ως απαραίτητη βάση για την ολοκλήρωση του «Ανθρώπου» την ελληνική εκπαίδευση και κατ’ επέκταση παιδεία. Κάποιες προηγμένες πνευματικά και πολιτιστικά χώρες έχουν υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό τον ορισμό αυτό και πάνω του έχουν θεμελιώσει ένα μεγάλο μέρος του εκπαιδευτικού του προγράμματος. Κάποιες άλλες – λιγότερο ανεπτυγμένες πολιτισμικά – μάλλον μένουν αδιάφορες… Αλήθεια σε ποιες θα μας κατέτασσε κάποιος ουδέτερος παρατηρητής;
