«Άνθρωποι μικροί Χαμαιλέοντες»
Γράφει ο Δημήτρης Βατίστας
Κάθε Σεπτέμβρης, θεωρώ, πως ήταν και θα εξακολουθεί να είναι για όλους δύσκολος. Ένας μήνας προσαρμογής σε νέα δεδομένα και νέες καταστάσεις. Πώς να μπορέσεις να επανέλθεις εύκολα από τις διακοπές στο παραθαλάσσιο και δίπλα στη θάλασσα εξοχικό σου, στους ρυθμούς μιας άλλης πραγματικότητας, αυτής της καθημερινότητας; Κανείς δεν ξεχνά, νομίζω, τις ανέμελες καλοκαιρινές διακοπές και τα τόσο ωραία, ξάστερα, καλοκαιρινά βράδια.
Από μαθητής, θυμάμαι, ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου ήταν ένας μήνας που δεν ήθελες να φτάσει ποτέ. Σηματοδοτούσε το τέλος του καλοκαιριού και των ανέμελων διακοπών και την επίσημη έναρξη μιας νέας σχολικής χρονιάς. Τα κουδούνια όλων των σχολείων ηχούσαν, καλώντας τους μαθητές του να τα συντροφεύσουν για μια ακόμη χρονιά. Η συντροφιά αυτή ήταν τόσο σημαντική και εποικοδομητική για εμάς, τα τότε παιδιά, αφού από εκεί πήγαζε η αστείρευτη γνώση, το γέλιο και η χαρά των παιδικών μας χρόνων. Το έθος είναι αυτό που σε κάνει να συνηθίζεις κάτι και να το αγαπάς. Μέσα από το έθος, ο άνθρωπος βιώνει καταστάσεις, οι οποίες του δίνουν τα εφόδια, ώστε να μπορεί να ανταπεξέρχεται σε τυχόν δυσκολίες.
Σαν μαθητής δεν ξέρω αν ήμουν από τα παιδιά που περίμεναν με ανυπομονησία το εναρκτήριο λάκτισμα της σχολικής χρονιάς. Η εικόνα του σχολείου, όμως, με το προαύλιο πλημμυρισμένο από εκατοντάδες παιδιά με έκαναν να μην θέλω να το αποχωριστώ ποτέ. Κάποιοι ξεχωριστοί καθηγητές και κάποιες μοναδικές φιλίες που αναπτύσσονταν εκεί, όντας αδιάσπαστοι κρίκοι μιας ατσαλένιας αλυσίδας σε άλλαζαν ολοκληρωτικά και ο Σεπτέμβρης γινόταν θελκτικός.
Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει για εμάς τους νέους. Οι ρυθμοί αλλαγμένοι ριζικά σε κάνουν να μη θες να έρθει ο Σεπτέμβρης ποτέ. Όλο αυτό, γιατί δεν μπορείς να προσαρμόζεσαι σε δεδομένα που αλλάζουν μέρα με τη μέρα σε μια κοινωνία. Δεν είμαστε χαμαιλέοντες εμείς οι άνθρωποι. Κι αν είμαστε, πολλοί λίγοι είναι αυτοί που προσαρμόζονται εύκολα χωρίς να ξοδεύουν κόπο, χρόνο φαιά ουσία. Σεπτέμβρης, δύσκολος, λοιπόν και για εμάς τους εκπαιδευτικούς. Τότε τον αναμέναμε για να μπούμε στα σχολεία ως μαθητές ενώ τώρα ως εκπαιδευτικοί πλέον αδυνατούμε να εισχωρήσουμε λόγω συστήματος και συνθηκών. Εδώ μιλάμε για προσαρμοστικότητα.
Ας μείνουμε όμως σε αυτήν την προσαρμοστικότητα. Ο χαμαιλέοντας ξέρεις τι κάνει; Είναι πολύ απλό. Ανάλογα με το περιβάλλον που βρίσκεται, αναγκάζεται να μεταμορφωθεί χρωματικά, έτσι ώστε να μην διαφέρει από το όλο. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύεται και μπορεί και επιζεί. Ο άνθρωπος, από την άλλη, δεν μπορεί να προσαρμοστεί εύκολα. Αυτό δεν είναι μια μηχανική διαδικασία αλλά απαιτεί χρόνο και κόπο.
Η προσαρμοστικότητα, λοιπόν, είναι το σπουδαιότερο προτέρημα για έναν άνθρωπο. Είναι αυτό που λέμε δράση-αντίδραση. Όταν, λοιπόν, ο άνθρωπος δέχεται ένα ερέθισμα από το περιβάλλον, πρέπει να αντιδράσει σε αυτό. Να μπορεί, δηλαδή, να γίνεται ένα με το σύνολο, αφού αντιληφθεί το χώρο που βρίσκεται. Άπαξ και κυριαρχεί η αντίληψη και γνωρίζοντας ο άνθρωπος τα όρια του, όλοι θα μπορέσουμε να γίνουμε σαν αυτούς που θέλουμε να έχουμε για συνανθρώπους μας.
