Μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική

Επιμέλεια: Άρης Ιωαννίδης

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική παρατηρούμε τις αντίστροφες αλλαγές απ’ ότι στη μετατροπή της ενεργητικής σε παθητική.

Απλή παθητική σύνταξη, χωρίς αντικείεμενο:

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης με μονόπτωτο ρήμα έχουμε τις εξής μεταβολές:

α) το παθητικό ρήμα μετατρέπεται σε ενεργητικό

β) το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο

γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού

 

παθητική σύνταξηΟἱ Άθηναῖοιἐνικήθησανὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιο
    
ενεργητική σύνταξηυποκείμενορήμααντικείμενο
Οἱ Λακεδαιμόνιοιἐνίκησαντοὺς Ἀθηναίους

 

Παθητική σύνταξη με αντικείμενο:

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης με αντικείμενο έχουμε τις εξής μεταβολές:

α) το παθητικό ρήμα μετατρέπεται σε ενεργητικό

β) το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται άμεσο αντικείμενο

γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού

δ) το αντικείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται έμμεσο αντικείμενο του ενεργητικού

 

παθητικήΑἱ πόλειςἐδόθησανὑπὸ βασιλέωςΤισσαφέρνει
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιοαντικείμενο
     
ενεργητικήυποκείμενορήμαάμεσο αντικέμμεσο αντικ.
Ὁ βασιλεὺςἔδωκετὰς πόλειςΤισσαφέρνει

 

δες κι εδώ

Εξαιρέσεις

α) Όταν το ρήμα έχει τη σημασία του αἰτῶμαι, το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται έμμεσο αντικείμενο, π.χ.

 

παθητικήὉπλῖταιαἰτοῦνταιὑπὸ τοῦ Ἡριππίδουτὸν Ἀγησίλαον
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιοαντικείμενο
     
ενεργητικήυποκείμενορήμαάμεσο αντικέμμεσο αντικ.
Ὁ Ἡριππίδαςαἰτεῖτὸν Ἀγησίλαονὁπλίτας

 

β) Στην περίπτωση των ρημάτων ἀποκόπτομαι ὑπό τινος, ἀποτέμνομαι ὑπό τινος, ἐκκόπτομαι ὑπό τινος, ἐπιτάσσομαι ὑπό τινος, ἐπιτρέπομαι ὑπό τινος, το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται έμμεσο αντικείμενο σε γενική ή δοτική, π.χ.

 

παθητικήΟἱ ἑννέα ἄρχοντες ἐπιτετραμμένοι ἦσανὑπὸ τούτων τὴν φυλακήν
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιοαντικείμενο
     
ενεργητικήυποκείμενορήμαέμμεσο αντικάμεσο αντικ.
Οὗτοιἐπέτρεψαντοῖς ἑννέα ἄρχουσιτὴν φυλακὴν

 

Παθητική σύνταξη με κατηγορούμενο του υποκειμένου:

Όταν το υποκείμενο του παθητικού ρήματος συνοδεύεται από κατηγορούμενο, τότε έχουμε τις εξής μεταβολές:

α) το παθητικό ρήμα τρέπεται σε ενεργητικό

β) το υποκείμενο του παθητικού γίνεται αντικείμενο

γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος

 δ) το κατηγορούμενο του υποκειμένου γίνεται κατηγορούμενο του αντικειμένου

 

παθητικήΤὸ χωρίονὠνόμασταιὑπὸ τῶν ΣυρακοσίωνΈπιπολαί.
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιοκατηγορούμενο  υποκ.
     
ενεργητικήυποκείμενορήμαάμεσο αντικείμενοκατηγορούμενο αντικ.
Οἱ Συρακόσιοιὠνομάκασιτὸ χωρίονἘπσιπολάς.

Ρήμα που συντάσσεται με σύστοιχο αντικείμενο:

α) Όταν το ρήμα συντάσσεται με σύστοιχο υποκείμενο, τότε το σύστοιχο υποκείμενο μετατρέπεται σε σύστοιχο αντικείμενο, π.χ.

 

παθητικήὉ πόλεμοςοὕτως ἐπολεμήθηὑφ’ ἡμῶν
σύστοιχο υποκείμενορήμαποιητικό αίτιο
    
ενεργητικήυποκείμενορήμασύστοιχο αντικ.
Ἡμεῖςοὕτως ἐπολεμήσαμεντὸν πόλεμον

 

β) Όταν το ρήμα συντάσσεται με σύστοιχο αντικείμενο, τότε το σύστοιχο αντικείμενο παραμένει αμετάβλητο, π.χ.

 

παθητικήἩ πόλιςἐβλάφθηὑπὸ Τιμάρχουμεγάλα
υποκείμενο ρήμαποιητικό αίτιοσύστοιχο αντικείμενο
     
ενεργητικήυποκείμενορήμαάμεσο αντικσύστοιχο αντικείμενο
Τίμαρχοςἔβλαψετὴν πόλινμεγάλα

___________________________________

Βιβλιογραφία:

  1. Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Α’, Β’, Γ” Γυμνασίου, Πολυξένη Μπίλλα, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση Α 2007
  2. Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής, Α. Β. Μουμτζάκης, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση 2006
  3. Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, Λιναρδής Ιωάννης, εκδ. Χατζηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2009
  4. Εγχειρίδιο γλωσσικής διδασκαλίας, ΟΕΔΒ
  5. Συντακτικό της Αρχαίας ελληνικής, Aναγνωστόπουλος Δ. Βασίλης, Εκδόσεις Αναστασάκη
  6. Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα, Υπουργείο Παιδείας

Δείτε ακόμα: Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Αρχαία Ελληνικά Λυκείου

1. Αρχαία Α’ Λυκείου, 2. Αρχαία Β’ Λυκείου, 3. Αρχαία Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Γραμματική, 6. Συντακτικό 7. Άγνωστο κείμενο

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook