«Τα μεγαλοπρεπή αυτοκρατορικά Βυζαντινά έγγραφα»
Γράφει η Γιώτα Ιωακειμίδου
Οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν σαν γραφική ύλη τον 11ο αιώνα παπύρους και περγαμηνές, ενώ αργότερα άρχισε η χρήση χαρτιού. Το χαρτί αυτό ονομαζόταν «βομβύκονος» ( από την ομώνυμη πόλη της Β. Συρίας Βομβύκη). Ήταν ένα είδος χαρτιού χωρίς καμιά στιλπνότητα, μαλακό και με διαφορετική πυκνότητα κατά τόπους.
Τον 14ο αιώνα το χαρτί βελτιώνεται, γίνεται λεπτό και ανακαλύπτεται το «υδατογράφησα». Στα επίσημα έγγραφα η περγαμηνή είχε χρώμα πορφυρό και πολλές φορές ήταν διακοσμημένο με χρυσή μελάνη.
Το χρώμα της μελάνης στα επίσημα έγγραφα ήταν μαύρο, τα αυτοκρατορικά όμως έγγραφα ήταν γραμμένα με πορφυρή μελάνη και απαγορευόταν η χρήση της από οποιονδήποτε άλλον. Οι τολμηροί ρίσκαραν την ζωή τους, θανατώνονταν και η περιουσία τους δημευόταν. Ο λόγος της απαγόρευσης είχε να κάνει με την υποψία πως όποιος το τολμούσε, εποφθαλμιούσε τον θρόνο.
Σε περιπτώσεις που τα αυτοκρατορικά έγγραφα αποσκοπούσαν να εντυπωσιάσουν τους ξένους ηγέτες στους οποίους απευθύνονταν, και ήταν έγγραφα πομπώδη συνήθως, τότε ο διάκοσμος γινόταν με χρυσίζουσα μελάνη και η περγαμηνή ήταν πορφυροκόκκινη
Η μορφή των γραμμάτων στα αυτοκρατορικά έγγραφα ήταν επίσης διαφορετική και κατοχυρωμένη με νόμο. Απαγορευόταν η μίμηση από οποιονδήποτε και η χρήση της από άλλους εθεωρείτο πλαστογραφία.
Το είδος της γραφής είναι διακοσμητικό, έχει κίνηση και ζωντάνια. Τα γράμματα «η» και «δ» έχουν μακριές κάθετες κεραίες, το «ε» επεκτείνεται λοξά προς τα πάνω αριστερά και προς τα κάτω. Άλλο χαρακτηριστικό της γραφής είναι η μεγάλη απόσταση των γραμμάτων μεταξύ τους και το επιβλητικό τους μέγεθος. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δίνουν μεγαλοπρέπεια και κύρος στα αυτοκρατορικά έγγραφα.
Τα επίσημα αυτά έγγραφα συνοδεύονται πάντα από χρυσή βούλα, γι αυτό και λέγονται «χρυσόβουλλα», η βούλα επικυρώνει τη γνησιότητα του εγγράφου .
Ωστόσο, η «χρυσή βούλα» εξήρε τη μεγαλοπρέπεια του αυτοκράτορα και τη δύναμη του. Όταν τα έγγραφα είχαν αποδέκτες ξένους ηγέτες τα έγγραφα συνόδευε και η σφραγίδα, η οποία ήταν ανάλογη με το κύρος του αποδέκτη, ξένου ηγεμόνα. Σε περιπτώσεις που ήθελαν να επιδείξουν τη δύναμη και το κύρος του αυτοκράτορα, οι σφραγίδες ήταν από χρυσό.
Η μορφή των εγγράφων καταδείκνυε τη δύναμη, το κύρος, τη μεγαλοπρέπεια του αυτοκράτορα.
