«Τράπεζα θεμάτων, το νέο “φρούτο” στην εκπαίδευση»
Γράφει ο Άρης Ιωαννίδης
Πολλές και διαφορετικές απόψεις ακούστηκαν και συνεχίζονται να ακούγονται σχετικά με την Τράπεζα θεμάτων που πρόκειται ουσιαστικά να εγκαινιάσει το Νέο Λύκειο. Μήνες τώρα υπομονετικά περιμέναμε να κάνει την εμφάνισή της, απαντώντας σε πολλά και ποικίλα ερωτήματα που αιωρούνταν. Περιμέναμε και περιμέναμε… Ώσπου, να παραμονές εξετάσεων – μόλις μια εβδομάδα πριν – έκανε μεγαλοπρεπώς την παρουσία της, αυξάνοντας κατά πολύ την αβεβαιότητα και τις απορίες των παιδιών που πρόκειται να εξεταστούν με το νέο σύστημα.
Προχειρότητα. Αυτή είναι μάλλον η κατάλληλη λέξη για να χαρακτηρίσουμε την κατάσταση. Ένα συνονθύλευμα ασκήσεων κι ερωτήσεων κάθε τύπου, που κατά ένα μεγάλο μέρος τους ούτε καν ανταποκρίνονται σ’ αυτό για το οποίο προετοιμάστηκαν – ή καλύτερα δεν προετοιμάστηκαν – οι μαθητές κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
Πολλά τα παράπονα των εκπαιδευτικών και πολύ περισσότερα των μαθητών. Ασκήσεις που αγγίζουν τα όρια της φαιδρότητας κι άλλες που απαιτούν ακόμη και πανεπιστημιακές γνώσεις. Ασκήσεις που υπερκαλύπτουν κάποια κεφάλαια, ενώ δεν «αγγίζουν» καν κάποια άλλα. Όλη η εικόνα της ελληνικής κοινωνίας αποτυπωμένη μέσα στην Τράπεζα θεμάτων. Απλά έλλειψη οργάνωσης.
Η νοοτροπία του Έλληνα δεν είναι όμως τέτοια ώστε να προσαρμόζεται άμεσα σε οποιαδήποτε αλλαγή. Απαιτεί ένα σεβαστό χρόνο προσαρμογής. Και μάλιστα όταν πρόκειται για παιδιά. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να φορτίζουμε το παιδί με άγχος, και μάλιστα τις παραμονές των εξετάσεων της Α’ Λυκείου, οι οποίες θα καθορίσουν – έστω σ’ ένα πολύ μικρό βαθμό, σύμφωνα με το νέο σύστημα – και την εισαγωγή του στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Σ’ αυτό το σημείο δικαιολογείται – έως ένα σημείο βέβαια – και ο σκληρός χαρακτηρισμός «πειραματόζωα», που κάποιοι έσπευσαν να προσδώσουν στους μαθητές της Α΄ Λυκείου, οι οποίοι θα εγκαινιάσουν το νέο σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια. «Πειραματόζωα» ίσως γιατί σε σύντομο χρονικό διάστημα καλούνται να προσαρμοστούν σε εντελώς νέα δεδομένα, πρωτόγνωρα μάλιστα για την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα. «Πειραματόζωα» γιατί κάποιοι θέλησαν στις «πλάτες» αυτών των παιδιών να εφαρμόσουν κάτι το εντελώς άγνωστο και μάλιστα μία εβδομάδα πριν την έναρξη των εξετάσεών τους.
Χρόνια τώρα η υπόθεση ενδοσχολικές εξετάσεις βρισκόταν αποκλειστικά στα χέρια ενός ή περισσοτέρων καθηγητών κάθε σχολείου, οι οποίοι και καθόριζαν τα θέματα των εξετάσεων. Αναλόγως προσάρμοζαν και τον τρόπο διδασκαλίας τους. Ποτέ δεν υπήρξε η «απειλή» του καθορισμού των θεμάτων από κάποιον «άλλον». Αυτός ο «άλλος» όμως ήρθε. Και μάλιστα με απειλητικές διαθέσεις. Απαιτώντας – μερικές φορές – γνώσεις από το μαθητή που ούτε καν τις κατέχει. Αποτέλεσμα, ένα αδιάκοπο κυνήγι κεφαλαίων, ενοτήτων προκειμένου να «καλυφθεί» η απαιτούμενη ύλη και κανείς να μην εκτεθεί.
Όλοι, λοιπόν, «τρέχουν». Παιδιά, καθηγητές, γονείς… Τρέχουν προκειμένου να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν καλύτερα στα θέματα της Τράπεζας θεμάτων. Τρέχουν, για να προσαρμοστούν σε μια κατάσταση που ίσως και να μην ανταποκρίνεται πλήρως στα δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας. Τρέχουν – τουλάχιστον οι πρώτοι – προκειμένου να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον…
