Ένας άλλου είδους «εμφύλιος»
Γράφει ο Δημήτρης Βατίστας
Κάθε χρόνο, την ίδια περίοδο, η ίδια αγωνία, το ίδιο άγχος, τα ίδια αναπάντητα ερωτήματα. Τι θα πέσει, τι είναι «sos», Πλάτωνας ή Αριστοτέλης, Προσφυγικό ή Αγροτικό; Αυτά είναι μερικά από τα αναπάντητα ερωτήματα των υποψηφίων που επρόκειτο ανταγωνιστούν πρόσωπο με πρόσωπο για να εισαχθούν «πρώτοι» στο τμήμα που θα έχει την πρώτη θέση στο μηχανογραφικό τους δελτίο.
Κανείς νομίζω δεν μπορεί να αισθανθεί αυτές τις παιδικές ψυχές, τα δεκαοκτάχρονα αυτά παιδιά, τα οποία είναι αγκιστρωμένα μήνες ολόκληρους από μία καρέκλα, πάνω από ατελείωτες σημειώσεις και βιβλία. Παιδιά χωρίς «προσωπική» ζωή και «αισθήματα» αλλά άβουλα όντα και «ρομπότ» του ψυχοφθόρου αυτού συστήματος. Υποχείρια της παπαγαλίας, λειτουργούν ενστικτωδώς, σαν μηχανές με σκοπό να παράγουν, να αναπαράγουν και να αναπαράγουν.
Πώς όμως είναι δυνατό να μην «επιτρέπεις» σε ένα μαθητή να ασχοληθεί με αυτό που αγαπά; Γιατί να αναγκάζονται οι μαθητές να σπαταλούν χρόνο, χρόνια, χρήματα – γιατί η παραπαιδεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παιδεία μας – για να πετύχουν; Το σύστημά μας σήμερα αυτό είναι. Ένα σύστημα εξουθενωτικό, ατομιστικό, ανταγωνιστικό αλλά και αντιπαιδαγωγικό θα έλεγα. Σύστημα που αναγκάζει τους μαθητές να δίνουν ξανά και ξανά εξετάσεις να για πετύχουν τελικά αυτό που ονειρεύονται από παιδιά. Δεν είναι εύκολο να ανταπεξέλθεις. Εκεί υπάρχει ένα χάος, ένας κόσμος στον οποίο ο ένας «κατασπαράζει» τον άλλο, με σκοπό να τον «κομματιάσει» και να τον «καταβροχθίσει».
Ένα απότοκο των παραπάνω είναι η «οργανωμένη» φυγή εφήβων για το εξωτερικό. Είναι ίσως η πιο κατάλληλη διέξοδος γι’ αυτούς αφού θα καταρτιστούν εκεί που επιθυμούν. Έτσι δεν θα σπαταλήσουν χρόνο αλλά θα τον εκμεταλλευτούν. Δεν κάθονται άπραγοι άλλα σκέπτονται. Δεν υποτάσσονται πουθενά αλλά μακροπρόθεσμα αποδεικνύονται νικητές και θριαμβευτές.
Ένα ακόμα είναι η εισαγωγή τους σε σχολές, που δεν ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν. Έτσι, μέσα από αυτό επιδεινώνεται και η κατάσταση των πανεπιστημίων με τη συσσώρευση αιώνιων φοιτητών. Φοιτητών που μπορεί να έχουν στερήσει μία θέση από υποψήφιους που πραγματικά ήθελαν να εισαχθούν στο τμήμα αυτό. Εδώ, λοιπόν, φαίνεται ξεκάθαρα η αλυσίδα και η γενεσιουργός αιτία αυτού του φαινομένου.
Αυτός είναι ο στόχος της σημερινής παιδείας. Όχι απλή «αποκέντρωση» αλλά αποδιοργάνωση και αλλαγή ρότας και πλεύσης. Έτσι προκαλείται η σύγχυση στους αυριανούς επιστήμονες και επαγγελματίες. Πού θες να περάσεις ρωτάς έναν υποψήφιο και σου απαντά: «Δεν ξέρω, δεν έχω αποφασίσει ακόμα». Αυτό δεν πρέπει να μας απασχολεί και να μας κάνει να σκεφτούμε πιο εμπεριστατωμένα και λογικά; Τι φταίει, που αυτά τα παιδιά δεν γνωρίζουν με το τι θέλουν να ασχοληθούν;
Οι Πανελλαδικές λοιπόν αποτελούν μια δοκιμασία. Μέσα από αυτές ίσως και να γίνεις πιο δυναμικός και να δεις τα πράγματα από μία άλλη οπτική. Η δυναμική λοιπόν θα είναι να αφήσεις τα επαγγέλματα που έχουν «πολλαπλασιαστεί» απειλητικά σήμερα όπως γιατροί, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί και να ασχοληθείς με κάτι καινό, διαφορετικό που θα σε κάνει ξεχωριστό ίσως και μοναδικό. Πού υστερείς δηλαδή αν δεν περάσεις το κατώφλι της Τριτοβάθμιας; Γιατί το σύστημα να εκκολάπτει επιστήμονες και πόσο μάλλον, όταν δεν μπορεί να τους απορροφήσει; Αξίζει λοιπόν να γίνει σωστή ενημέρωση των μαθητών, να στραφούν σε «νέα» επαγγέλματα, τα οποία θα τους δώσουν ευκαιρίες ανέλιξης και προσωπικής επιβίωσης, σε μια εποχή που όλα επιβιώνουν δύσκολα.
Πρέπει, να ξεκινήσουν βήματα για την αναδιάρθρωση της παιδείας. Να αρχίσουν να χτίζονται γερές και στέρεες βάσεις, πάνω στις οποίες θα στηριχθούν τα παιδιά του μέλλοντος. Μόνο τότε θα είναι δυνατό να εμπιστευθούν «αύριο» τον τόπο τους, χωρίς ενδοιασμούς διστακτικότητα και φόβο. Μόνο έτσι, θα είναι δυνατό να προχωρήσουμε σαν κοινωνία και μόνο τότε η παιδεία θα αποτελεί συγκοινωνούν δοχείο με την πολιτεία. Θα τελειώσω με λόγια του μεγάλου διαφωτιστή Αδαμάντιου Κοραή, ο οποίος είπε: «Δεν μπορεί να ονομασθεί φωτισμένο έθνος εκείνο, στο οποίο βρίσκονται διακόσιοι ή τρακόσιοι σοφοί άνδρες, κι από τους άλλους οι περισσότεροι δεν ξέρουν ούτε ένα γράμμα να διαβάσουν, αλλά εκείνο στο οποίο τα φώτα είναι σκορπισμένα σε όλους τους πολίτες».
