Συνέντευξη της Εύας Καϊλή στον Γιώργο Σκάθαρο για το schooltime.gr
Η Εύα Καϊλή είναι πρόεδρος του ΚΕΘΙ, Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας και Ίσων Ευκαιριών του Υπουργείου Εσωτερικών
ευρωβουλευτής με την «Ελιά-Δημοκρατική παράταξη»
Υπήρξατε μέλος του ελληνικού κοινοβουλίου δύο φορές, το 2007 και το 2009. Στην εκλογική αναμέτρηση του 2012, αν και βρεθήκατε σε εκλόγιμη θέση, χάσατε τη βουλευτική έδρα «λόγω ατυχών πολιτικών συγκυριών». Έχετε δηλαδή τη στήριξη και την αγάπη του κόσμου, και θα έλεγε κανείς ότι το ελληνικό κοινοβούλιο είναι ο φυσικός σας χώρος. Μολαταύτα, επιλέξατε να συμμετέχετε στη δύσκολη μάχη των ευρωεκλογών ως υποψήφια με την «Ελιά-Δημοκρατική Παράταξη». Γιατί στις ευρωεκλογές και γιατί με τον συγκεκριμένο πολιτικό σχηματισμό; Έπαιξε ρόλο στην απόφασή σας η απαξίωση – από ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων – της πολιτικής, των πολιτικών και ουσιαστικά του ίδιου του κοινοβουλίου ή πιστεύετε ότι από δω και στο εξής οι μεγάλες μάχες για την Ελλάδα πρέπει να δοθούν στην Ευρώπη;
Πράγματι, αν και πετύχαμε το 2012 μια μεγάλη πολιτική νίκη με την πρωτιά στη Θεσσαλονίκη, δεν ανέλαβα. Αυτό όμως δεν με κράτησε μακρυά από τη πολιτική ούτε με απέτρεψε από το να είμαι χρήσιμη στους ανθρώπους. Δεν απομακρύνθηκα, όπως άλλοι, από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ γιατί πιστεύω στη παράταξή μας, όσο κι αν αυτή πληγώθηκε από ωφελιμιστικές συμπεριφορές ορισμένων ή από κακιές ηγεσίες. Η πολιτική όμως έχει το πρόσημο που της δίνει ο πολιτικός. Είναι αλήθεια ότι πολλοί έχουν δώσει στην πολιτική όχι μόνο αρνητικό πρόσημο αλλά απόλυτα απαξιωτική ερμηνεία. Αυτό προσπαθούσα πάντα να το αποφύγω. Βλέπω την πολιτική σαν εργαλείο καλυτέρευσης της ζωής κι όχι σαν όχημα ανέλιξης. Σταδιακά, μετά το 1980, όλο και περισσότερα από τα εργαλεία αυτά πέρασαν στις Βρυξέλλες. Αυτή η δυναμική επιταχύνθηκε για την Ελλάδα κατά τη κρίση. Πλέον πόροι και επιλογές για την Ελλάδα βρίσκονται εκτός συνόρων. Είναι αποκαρδιωτικό πραγματικά το γεγονός ότι δεν κεφαλαιοποιούμε ουσιαστικά πάνω στο «ευρωπαϊκό χαρτί» για να αλλάξουμε την ποιότητα ζωής μας, την οικονομική μας προοπτική και να μεγιστοποιήσουμε την ασφάλειά μας. Βλέπουμε την Ένωση σαν δεκανίκι ή σαν φορέα εξωτερικού «δανεισμού ισχύος». Αλλά η Ευρώπη είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό. Όσο όμως αντιμετωπίζουμε την Ένωση ως δεκανίκι (παθητικά), κι όχι ως εργαλείο (ενεργητικά), υποψηφιότητες εκτιμώ και σαν τη δική μου, αποκτούν τεράστια συνάφεια.
Υπάρχουν θέματα που, κατά τη γνώμη σας, πρέπει ν’ αποτελέσουν προτεραιότητες, όσον αφορά τα ελληνικά ζητήματα και διεκδικήσεις, στο πλαίσιο λειτουργίας του νέου ευρωκοινοβουλίου που θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Μαΐου;
Όπως έλεγε ένα παλιός Γάλλος πολιτικός, ο MichelRocard, υπάρχουν τρεις τρόποι να κυβερνήσεις: καταρτώντας προϋπολογισμούς, τοποθετώντας υπευθύνους και χρησιμοποιώντας στρατηγικά τις κρίσεις. Η Ένωση έχει εξαιρετική ικανότητα να καταρτίζει προγράμματα, αλλά έχει σημαντικό έλλειμμα στο να επιλέγει τους κατάλληλους ανθρώπους στη κατάλληλη θέση. Μάλιστα αυτή την ανικανότητα επιλογής ατόμων την ονομάζει «έλλειμμα ηγεσίας». Το πιο μεγάλο όμως πρόβλημα της Ένωσης είναι η αδυναμία της να ανταποκριθεί στις κρίσεις που προκύπτουν. Το ’90 και το 2000 οι κρίσεις ήταν στη γειτονιά της. Σήμερα είναι μέσα στο σπίτι της. Είναι πραγματικά απίστευτο πόσο εύθραυστη είναι η Ένωση όταν συμβαίνει κάτι μεγάλο. Αυτό είναι πρόβλημα όλων των οργάνων της Ένωσης και όχι μόνο του Κοινοβουλίου που πραγματικά κατέρρευσε η νομιμοποιητική του βάση και ελεγκτική ικανότητα, μόλις τα άλλα όργανα ανέλαβαν με αυθαίρετα μέτρα και χωρίς κοινωνική ευαισθησία και ανακλαστικά να επιλύσουν με βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή μία κρίση ρευστότητας, που στη πράξη ήταν κρίση χρέους. Αν υπάρχει κάτι που πρέπει να κάνουμε γρήγορα σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι να αναπτύξουμε ένα «νοοτροπία κρίση» – σχέδιο προνοητικότητας και αντανακλαστικά. Δεν μπορεί ή ένωση να φτάνει στα όρια της κατάρρευσης κάθε φορά που πρέπει να λάβει μεγάλες αποφάσεις.
Μοιάζει «σχήμα οξύμωρο» να μιλούμε για εταίρους και διεκδικήσεις, αλλά είναι η πραγματικότητα. Πέρα από ουσιαστικός, πόσο δύσκολος είναι ο ρόλος του Ευρωβουλευτή και πόσο έτοιμη νιώθετε να αντεπεξέλθετε;
Ευρωπαϊκή Ένωση σημαίνει συνεχής διαπραγμάτευση, συνεχής έρευνα για παράθυρα ευκαιριών και συνεχής προσπάθεια αναγνώρισης και καθιέρωσης στην ομάδα εκείνη που θα εξυπηρετήσει την πολιτική ατζέντα του τόπου μας πηγαίνοντάς την όσο πιο μακριά γίνεται. Αυτό απαιτεί τρία πράγματα. Αντοχές, εμπειρία και τεχνική κατάρτιση στα ευρωπαϊκά θέματα. Τα νιάτα μόνα τους, εδώ που έφτασαν τα πράγματα, δεν αρκούν. Το τρέξιμο χωρίς εμπειρία πολιτικών διακανονισμών και συνεχούς εκτίμησης των συσχετισμών που διαμορφώνονται ανά πάσα στιγμή, δεν φτάνει. Χρειάζεται να τα έχεις και τα δύο. Για αυτό το λόγο πρέπει να πάνε στην Ένωση άνθρωποι που πέρασαν από τις μυλόπετρες του ελληνικού πολιτικού ανταγωνισμού και τα κατάφεραν με επιτυχία, και όχι απλά «φινετσάτοι ακαδημαϊκοί» ή «φέρελπις νέοι». Αυτά τα σχήματα απέτυχαν στο παρελθόν. Ένα λοιπόν είναι πνευμόνια σε συνδυασμό με εμπειρία. Το δεύτερο είναι η τεχνική κατάρτιση. Πρέπει να υπάρχει τεχνική γνώση για το πώς λειτουργεί η Πολιτική και Οικονομία της Ένωσης, και αυτή η κατάρτιση έρχεται με πολύ κόπο και πολύ χρόνο και δεν μπορεί να αφεθεί στην άκρη για αργότερα. Την κατάρτιση αυτή τη πήρα στις μεταπτυχιακές μου σπουδές στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, ενώ ολοκληρώνω το Διδακτορικό μου στη Πολιτική Οικονομία των Διεθνών Σχέσεων. Αν δεν υπήρχε αυτό το υπόβαθρο της κατάλληλης ηλικίας, της κατάλληλης εμπειρίας και των κατάλληλων τεχνικών γνώσεων δεν θα έμπαινα στη διαδικασία να διεκδικήσω την είσοδό μου στο Ευρωκοινοβούλιο.
Είστε πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας και Ίσων Ευκαιριών (ΚΕΘΙ) του Υπουργείου Εσωτερικών. Εφόσον εκλεγείτε, οι δραστηριότητές σας εντός του ευρωκοινοβουλίου θα έχουν παρόμοιο προσανατολισμό;
Η πολιτική σε αντίθεση με την πολιτική επιστήμη είναι ότι δεν σου δίνει την πολυτέλεια της επιλογής, τη δυνατότητα να διαλέξεις το πρόβλημα που θα ασχοληθείς. Το πρόβλημα έρχεται και σε βρίσκει μόνο του. Πιστεύω ότι χρειάζονται δύο πράγματα στην επίλυση προβλημάτων: ορθολογισμός και ευαισθησία. Το ΚΕΘΙ ως εμπειρία με έφερε μπρος στο να διαχειριστώ σημαντικά κοινωνικά ζητήματα όπως η κακοποίηση των γυναικών, η ενδοοικογενειακή βία, οι διακρίσεις φύλλου στην αγορά εργασίας, η παιδική φτώχεια, η ανέχεια και η απόγνωση. Αυτά είναι τα σημαντικά προβλήματα. Ότι και αν γίνεται σε επίπεδο κορυφής, προκειμένου να έχει αντίκρισμα πρέπει να επιλύει τέτοια προβλήματα. Δεν πιστεύω στον συμβατικό διαχωρισμό μεταξύ high πολιτικής και χαμηλής πολιτικής. Στη δική μου πολιτική συγκρότηση, χαμηλής πολιτικής είναι υψηλή πολιτική. Δεν μπορεί να είναι αλλιώς. Χωρίς υγιή κοινωνικό ιστό καμία πολιτική δεν είναι βιώσιμη.
Ποια είναι η άποψή σας για την «Ευρώπη των δύο ταχυτήτων»; Υφίσταται πραγματικά ή πρόκειται απλά για έναν άλλο «αστικό μύθο» που καλλιεργείται και συντηρείται εντέχνως στον ευρωπαϊκό Νότο ώστε να καλύψει τυχόν αδυναμίες και μικροπολιτικά συμφέροντα;
Οι δύο ή τρεις ταχύτητες είναι μέσα στο μυαλό μας σε επίπεδο θεσμικό, αλλά μέσα στη ζωή μας σε επίπεδο πρακτικό. Αλλά μία Ευρώπη πολλών ταχυτήτων δεν είναι επ’ ουδενί η κατάληξη του όλου εγχειρήματος της Ενοποίησης. Είναι η αφετηρία του. Κανένας δεν ευνοείται από τις πολλαπλές ταχύτητες στην Ένωση. Κανένας δεν νοιώθει ότι οι ταχύτητες αυτές είναι καταληκτικό σημείο και, αλίμονο, δεν πρέπει ποτέ να πιστέψουμε ότι οι πολλαπλές ταχύτητες είναι «πεπρωμένο». Ας μην πυροβολούμε τα πόδια μας. Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι ένας τεράστιος αγώνας επίτευξης της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής μας σύγκλησης. Αυτή η προσπάθεια έμεινε στη μέση εξαιτίας της κρίσης. Αυτή τη προσπάθεια πρέπει να πιάσουμε πάλι από την αρχή, να βελτιώσουμε τις λειτουργίες των οργάνων μας, να κάνουμε μέτοχο τον Ευρωπαίο πολίτη σε αυτή τη προσπάθεια πέρα από τις κλειστές αίθουσες των Βρυξελλών και να διδαχθούμε από τα λάθη μας. Εν τέλει τα κράτη δεν έγιναν μέλη για να εξωθήσουν τους πολίτες τους σε μια «κούρσα» ταχυτήτων, αλλά για να μοιραστούν τον προσανατολισμό για μια ενωμένη ήπειρο με ελευθερίες, δικαιώματα και προοπτικές προόδου.
Απόρροια της οικονομικής κρίσης είναι η άνοδος των ακροδεξιών σχηματισμών τόσο στη χώρα μας όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Σας φοβίζει αυτό;
Με φοβίζει ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε το ζήτημα αυτό. Επικεντρώνουμε στην μονιμότητα του φαινομένου ή την ανθεκτικότητά του και όχι στη παροδικότητα των αιτιών που το προκάλεσαν και στην ίδια παροδικότητα της πολιτικής του φύσης. Τα άκρα στην παγκόσμια πολιτική ιστορία ήταν πάντα «στιγμές» δεν ήταν «κανονικότητες». Ως μελανή πολιτική στιγμή με απωθεί και με ανησυχούν οι συνέπειές της για τη χώρα μου. Αλλά σίγουρα δεν με φοβίζει, όπως συνήθως χρησιμοποιούμε το ρήμα «φοβίζει», στην ελληνική πολιτική αφήγηση. Ο πολιτικός πρέπει να πολεμάει τις αιτίες του κακού όχι να διαπιστώνει τις εκφάνσεις του και να τις σχολιάζει.
Πιστεύετε ότι ο ευρωσκεπτικισμός αποτελεί απειλή για την «ευρωπαϊκή ιδέα»;
Θα μπορούσε ο ευρωσκεπτικισμός να είναι ένα γόνιμο πολιτικό ρεύμα εντός της Ένωσης που να κάνει τον Φιλοευρωπαϊσμό καλύτερο. Όμως η έννοια του ευρωσκεπτικισμού πολιτικά έχει ταυτιστεί με ακραίους, φανατικούς και γραφικούς λαϊκιστές. Αυτοί θα δίνουν πάντα όχημα έκφρασης σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να κάνουν με τον πολιτικό τους λόγο την Ένωση καλύτερο τόπο για εμάς, τους γονείς και τα παιδιά μας. Απόδειξη ότι κανένας δεν τους παίρνει στα σοβαρά στη καλύτερη, ενώ στη χειρότερη προκαλούν την τους αυτό-απομόνωσή, αν και θα έπρεπε να κάνουν παρεμβάσεις και προγράμματα πολιτικής από μέσα. Επέλεξαν λοιπόν οι ευρωσκεπτικιστές τον μη αξιοποιήσιμο πολιτικό τους λόγο. Όσο επιμένουν σε αυτό, δεν βοηθούν κανέναν. Ούτε την Ένωση, ούτε τα όργανά της, ούτε το συμφέρον του λαού που υποτίθεται ότι υπηρετούν.
Γνωρίζουμε όλοι το fhotoshop. Το συναντούμε εδώ και πολλά χρόνια, σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας. Κάποια στιγμή, άγγιξε – ας μου επιτραπεί η έκφραση – λίγο «άγαρμπα» την ελληνική πολιτική σκηνή. Τι συναισθήματα σας προξένησαν οι εικόνες του ελληνικού κοινοβουλίου μέσα στις φλόγες – έστω και ως προϊόν ενός προγράμματος επεξεργασίας φωτογραφίας;
Όσο το «φαίνεσθαι» καλύπτει το «είναι», δεν μιλάμε για πολιτική αλλά για πολιτική υποκρισία. Που είναι σήμερα όλοι αυτοί που τότε έκριναν; Που είναι σήμερα όλοι αυτοί οι «φωστήρες οικονομολόγοι» που «προέβλεπαν» και «αποκάλυπταν» σχέδια συνωμοσίας. Όλοι τους ξέπεσαν ή γελοιοποιήθηκαν οι προβλέψεις τους. Το μόνο που έμεινε ήταν το αποτέλεσμα των ανθρώπων που εργάστηκαν με ό,τι μέσα και όση πληροφόρηση μπορούσαν να έχουν για να κρατήσουν τη χώρα μακριά από χειρότερες περιπέτειες. Πιστεύω ότι αυτή θα είναι η ψύχραιμη άποψη της πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών μόλις ξεπεραστούν οι σημερινές δυσκολίες. Κι αυτό πρέπει να το σεβαστούν και οι άνθρωποι που διαχειρίζονται την πληροφορία και την δύναμη της εικόνας και να μην αδικούν τόσο το πνευματικό επίπεδο του ακροατηρίου τους.
Κυριαρχεί η άποψη πως η οικονομική ύφεση θα παίξει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος των επερχόμενων ευρωεκλογών. Με ποιο κριτήριο πιστεύετε ότι θα επιλέξουν οι Έλληνες τους εκπροσώπους τους στο ευρωκοινοβούλιο; Μπορείτε να «διακινδυνεύσετε» μια πρόβλεψη για το αποτέλεσμα;
Δεν θα κάνω πρόβλεψη διότι ζούμε σε ρευστό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Πιστεύω όμως ότι οι εθνικές εκλογές του 2012, ως αποτέλεσμα, αντικατόπτριζαν τις συνθήκες αστάθειας, τρόμου, και αβεβαιότητας της δεδομένης πολιτικής συγκυρίας. Το ίδιο θα συμβεί και τώρα, αλλά σε μία πολιτική συγκυρία ξεκάθαρης τάσης προς οικονομική και πολιτική σταθεροποίηση. Το αποτέλεσμα θα είναι ακριβώς αυτό. Αποτέλεσμα σταθεροποίησης. Εκεί ακριβώς βασίζω την άποψη ότι η τάση ευνοεί τη Παράταξη που είχε τη πιο σταθερή και συνεκτική προσέγγιση από την αρχή της κρίσης. Βίωσε όλη τη πτώση, φρέναρε, μόλις η πτώση σταμάτησε, και με την ανάκαμψη άρχισε να ανακάμπτει. Το ΠΑΣΟΚ γεννήθηκε και συνεχίζει να αποτελεί το βαρόμετρο της ελληνικής κοινωνίας γιατί ακριβώς βρίσκεται στη καρδιά της ελληνικής κοινωνίας. Δεδομένης της αντιστροφής της τάσης, πιστεύω απερίφραστα ότι η Ελιά-Δημοκρατική Παράταξη θα είναι η μεγάλη έκπληξη αυτών των εκλογών.
__________________________________________________
Η Εύα Καϊλή είναι πρόεδρος ΤΟΥ ΚΕΘΙ, Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας και Ίσων Ευκαιριών του Υπουργείου Εσωτερικών (δωρεάν νομική και ψυχολογική υποστήριξη θυμάτων βίας ανά περιφέρεια, κυρίως γυναικών, δράσεις για την ισότητα των φύλων, κατά των διακρίσεων και κατά της εμπορίας ανθρώπων, στήριξη νέων, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας) [/quote]
Από το 2007-2012 διετέλεσε Μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου ως Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Περιφέρειας Α’ Θεσσαλονίκης
Διετέλεσε επίσης Μέλος των Επιτροπών της Βουλής των Ελλήνων: Εξωτερικών Υποθέσεων, Μορφωτικών Υποθέσεων, Εθνικής Άμυνας, Ελληνισμού της Διασποράς, Μεσογειακής Συνεργασίας του ΝΑΤΟ, Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου.
Είναι πρώην δημοσιογράφος και μέλος της ΕΣΗΑ, αρχιτέκτων μηχανικός και απόφοιτη του Αριστοτελείου, διεθνολόγος με Μεταπτυχιακό από το Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς και υποψήφια διδάκτωρ Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στη Σχολή Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
