«Φορολογική Παράνοια»
Γράφει ο Αχιλλέας Ε. Αρχοντής
Τις τελευταίες μέρες, χάρη σε μια πρωτοβουλία της «ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΩΝ», άρχισε να γίνεται δημοσιοποίηση ενδεικτικών εκκαθαριστικών σημειωμάτων φόρου εισοδήματος. Η έκδοση τέτοιων σημειωμάτων είναι απλή υπόθεση για ένα λογιστικό γραφείο με την στοιχειώδη μηχανοργάνωση. Η δημοσιοποίηση αυτών των εκκαθαριστικών έδειξε εντυπωσιακά αποτελέσματα άδικης και άνισης φορολόγησης. Άνεργοι με μοναδικό εισόδημα 100,00 € από κάποιο επιδοτούμενο σεμινάριο, κάτοικοι εξωτερικού με εισόδημα από τόκους ενός λογαριασμού αναλήψεων 0,01 € (ολογράφως: ένα λεπτό του ευρώ), ατομικές επιχειρήσεις με ζημία, φαινόμενο σύνηθες στην εποχή της κρίσης και πολλές άλλες περιπτώσεις, καλούνται να πληρώσουν τεράστια ποσά φόρου. Στο εκκαθαριστικό που επισυνάπτεται (τα στοιχεία έχουν σβηστεί για λόγους φορολογικού απορρήτου) για παράδειγμα, ο άνθρωπος αυτός είχε εισόδημα μόνο 100,00 € (ο άνεργος που λέγαμε) από συμμετοχή σε επιδοτούμενο σεμινάριο. Ζει σε μια κατοικία 114 τ.μ. στην οποία είναι κατά 50% συνιδιοκτήτης με τη μητέρα του και έχει ένα αυτοκίνητο 1.149 κ.ε. δεκαεπταετίας. Πληρωτέο: 3.550,43.
Δεν διαβάσατε λάθος. Αυτό προκύπτει από τη «λογική» των τεκμηρίων σε συνδυασμό με την κατάργηση εντελώς του αφορολόγητου ορίου. Τα τεκμήρια, παλιά πληγή της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας, είναι δυο κατηγοριών: Τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και τα τεκμήρια διαβίωσης. Κι αν τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (το λεγόμενο «πόθεν έσχες») έχουν κάποια βάση – έστω και σαθρή πολλές φορές, όπως, π.χ. στην περίπτωση των δόσεων δανείου – τα τεκμήρια διαβίωσης χωλαίνουν από παντού. Είναι κάποιος άγαμος και απλώς ζει και αναπνέει; 3.000 ετησίως το εισόδημά του. Είναι έγγαμος; 2.500 το κεφάλι. Έχει κάποιος ένα σπίτι στο χωριό κληρονομιά του παππού του; Τεκμήριο. Έχει εισόδημα που δεν μπορεί – δεν του επιτρέπεται, όπως είχαμε δει σε προηγούμενο άρθρο για τους αγρότες – να το δηλώσει και ζει σε ένα αγροτόσπιτο χτισμένο συνήθως σε μέρος αγροκτήματος; Τεράστιο τεκμήριο. Το αγρόκτημα θεωρείται οικόπεδο, οι αποθήκες βοηθητικοί χώροι και το σπίτι του αγρότη μετατρέπεται σε μια τεράστια έπαυλη.
Εκτός όμως από τα τεκμήρια, υπάρχει και η άδικη και άνιση φορολόγηση των επιχειρήσεων. Ενώ στους μισθωτούς διατηρήθηκε κάποιο αφορολόγητο όριο, οι επαγγελματίες φορολογούνται από το πρώτο ευρώ. Κατάφωρη παραβίαση της αρχής της ισονομίας του Συντάγματος, αλλά δεν είναι του παρόντος. Ας πάρουμε ένα πιο «ισορροπημένο» παράδειγμα: Μια Ομόρρυθμη Εταιρεία με 2 εταίρους είχε κέρδη περίπου 70.000. Ο φόρος που καλείται να πληρώσει είναι περί τα 27.700 €. Ας κάνουμε μερικούς υπολογισμούς: 70.000/2 = 35.000 το εισόδημα κάθε εταίρου. 27.700/2 = 13.850 ο φόρος που αναλογεί στον κάθε εταίρο. 35.000 – 13.850 = 21.150 ετησίως, ήτοι 1.762,50 € μηνιαίως για τον καθένα. Αν είναι, π.χ., μια τετραμελής οικογένεια χωρίς ιδιόκτητο σπίτι πρέπει μ’ αυτά να πληρώσει το ενοίκιο της κατοικίας, τις ασφαλιστικές εισφορές του ΟΑΕΕ των εταίρων (γύρω στα 450 € το μήνα) τις δόσεις των δανείων, τη «δωρεάν» παιδεία των παιδιών, και να προσπαθήσει και να ζήσει αξιοπρεπώς. Σημείωση: Η φορολογική επιβάρυνση αυτής της εταιρείας για την προηγούμενη χρονιά ήταν γύρω στις 7.000 €, δηλαδή φέτος τετραπλασιάστηκε ο φόρος που καλείται να πληρώσει.
Κι ερχόμαστε στο καυτό ερώτημα: Θα τα πληρώσει; Ή μάλλον, θα μπορέσει να τα πληρώσει; Κι έστω ότι η Ο.Ε. θα στραγγίξει όλα της τα – πολύ περιορισμένα πια – διαθέσιμα και καταφέρνει και πληρώνει, έστω και μέρος του φόρου. Ο άνεργος των 100 €, πώς θα πληρώσει; Πού θα τα βρει; Κι αφού δεν μπορεί να τα πληρώσει, γιατί φορολογείται τόσο άγρια; Σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να κάνει οικονομική ή πολιτική ανάλυση, αν και ανατρέχοντας στην περίφημη νεοφιλελεύθερη θεωρία των «οικονομικών της προσφοράς» θα δούμε ότι προτείνει μείωση του φορολογικού συντελεστή όσο αυξάνεται το εισόδημα.
Υπάρχουν κερδισμένοι απ’ αυτή την παρανοϊκή – σε πρώτη θεώρηση – φορολογική πολιτική; Και βέβαια! Όλοι όσοι έχουν υψηλό εισόδημα και το μεγαλύτερο μέρος τους φορολογούνταν με συντελεστή 45%, τώρα πανηγυρίζουν επειδή η φορολογική τους υποχρέωση μειώθηκε σημαντικά. Πώς προσδοκά η κυβέρνηση και η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών να καλύψουν μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού και να γίνουν αρεστοί στις «αγορές» βάζοντας φόρους που ξέρουν απ’ την αρχή ότι δεν υπάρχει περίπτωση να εισπράξουν επειδή δεν υπάρχει η αντικειμενική δυνατότητα των φορολογουμένων να ανταποκριθούν; Παραμένει άλυτο μυστήριο, εκτός αν καταφύγουμε σε θεωρίες «συνομωσιολογίας», κάτι που είναι πέρα από τις διαθέσεις και το σκοπό αυτού του άρθρου.
ΥΓ: Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, κυκλοφόρησε η πληροφορία ότι το Υπουργείο Οικονομικών, πιθανώς θορυβημένο από την τεράστια διάσταση που έδωσε στο θέμα η ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΩΝ, επανεξετάζει – με τροποποιήσεις του φορολογικού νόμου της τελευταία στιγμής, ως συνήθως – το θέμα των τεκμηρίων για μικρά εισοδήματα (κάτω των 5.000 ετησίως) με σκοπό την κατάργησή τους. Κι όλα αυτά ενώ ήδη έχει ξεκινήσει η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και – υποτίθεται ότι – η προθεσμία υποβολής είναι έως τις 30/6, λόγω «μνημονιακής υποχρέωσης»…
Αχιλλέας Ε. Αρχοντής
Φοροτεχνικός – Λογιστής
