«Hoaxes και ιστορικές ανακρίβειες στο διαδίκτυο»
Γράφει ο Αχιλλέας Ε. Αρχοντής
Ας υποθέσουμε ότι o ιστορικός του μέλλοντος έχει ως πηγή το διαδίκτυο και προσπαθεί μέσω αυτού να αναπλάσει την Ιστορία, τις ανθρώπινες συνήθειες, τις σκέψεις, τη φιλοσοφία, κλπ. της εποχής μας. Ας υποθέσουμε ακόμα ότι επικεντρώνει την προσοχή του στην Ελλάδα (όχι ότι αλλού είναι διαφορετικά, αλλά παίρνουμε τα δικά μας επειδή είναι δίπλα μας). Φανταστείτε λοιπόν τον υποτιθέμενο ιστορικό να παρακολουθεί και να καταγράφει τις αναρτήσεις στον ιστό και ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Θα μάθει ότι:
– Βρέθηκε έξω από τη Λαμία ο τάφος του μυθικού Αχιλλέα (ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση τάφηκε στην Τροία και ο Μ. Αλέξανδρος χόρεψε στον τάφο του περνώντας από εκεί για να πάει στο Γρανικό). Η συγκεκριμένη «είδηση» είχε αρχικά δημοσιευτεί ως, πολύ επιτυχημένο πράγματι, Πρωταπριλιάτικο αστείο το 2010 –φυσικά την επομένη αποκαταστάθηκε απ’ τους ίδιους που το ανάρτησαν η αλήθεια– όμως προ μηνός περίπου ενέσκηψε καταιγίδα δημοσιεύσεων από διάφορα sites και blogs, αυτή τη φορά ως «αληθινή» είδηση. Όσοι ελάχιστοι μπήκαν στον κόπο να κάνουν μια απλή αναζήτηση στο google γέλασαν τόσο με το πρωταπριλιάτικο όσο και με την ευκολία που αναμασσάται και μεταφέρεται μια εντυπωσιακή είδηση, όχι γιατί είναι είδηση αλλά επειδή είναι εντυπωσιακή.
– Ο Αριστοτέλης είπε ότι «κάθε κοινωνία που στερείται λίγη ελευθερία για να κερδίσει λίγη ασφάλεια, δεν αξίζει τίποτα απ’ τα δυο και θα τα χάσει και τα δυο». Βέβαια, αν ψάξει λίγο καλύτερα, θα βρει ότι τελικά το είπε (ή μάλλον, το έγραψε) ο Βενιαμίν Φρανκλίνος (Benjamin Franklin, “Pennsylvania Assembly: Reply to the Governor”, November 11, 1755; as cited in The Papers of Benjamin Franklin, vol. 6, p. 242, Leonard W. Labaree, ed. 1963)
– Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν ελληνικές λέξεις, και «απόδειξη» γι’ αυτό είναι ότι άμα πάρεις, π.χ. τη λέξη Said και την γράψεις ανάποδα θα βγει η λέξη Δίας. Βέβαια, το ότι και η λέξη και ο τρόπος γραφή της (από τα δεξιά προς τα αριστερά) είναι αραβικές και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι δεν ήταν Άραβες, ούτε μιλούσαν και έγραφαν αραβικά, θα απασχολήσει τον επιστήμονά μας πολύ αργότερα.
– Θα μάθει ότι στα μωρά εμφυτεύονταν υποχρεωτικά, από το Μάϊο του 2014, μικροτσιπ, άσχετα αν μετά ανακαλύψει ότι αυτό δεν είναι αλήθεια.
– Ότι ο μεγαλύτερος Έλληνας φιλόσοφος ήταν ο Αρκάς, κρίνοντας από τα γνωμικά που του αποδίδονται. Αργότερα ίσως βρει ότι δεν είχε ιδέα ο άνθρωπος και καμία σχέση με όλα αυτά. Ζήτημα είναι αν δικά του είναι το 1-2% όλων όσων του «φορτώνουν»
-Θα υποθέσει ότι οι Έλληνες δεν ήταν ενιαίος λαός, αλλά δυο διαφορετικές λαότητες, φέροντας ως επιχείρημα τη γλώσσα γραφής στο διαδίκτυο –και ειδικά στο facebook και τα διάφορα φόρα- που χρησιμοποιούσαν οι «λαότητες» αυτές
-Θα συμπεράνει ότι η μεγαλύτερη απειλή του πλανήτη κατά την εποχή μας ήταν το «παθητικό κάπνισμα» και ότι οι καπνιστές ήταν μια συμμορία παρανόμων που προσπαθούσαν να δηλητηριάσουν τη Γη. Ήδη όμως θα γνωρίζει τα αίτια που δημιούργησαν την τρύπα του όζοντος, το μονοξείδιο του άνθρακα, τη μόλυνση απ’ το πετρέλαιο, την υπερθέρμανση από την αλόγιστη χρήση ηλεκτρικού, κλπ.
-Θα συμπεράνει ότι οι μακρινοί του πρόγονοι διασκέδαζαν και ψυχαγωγούνταν βλέποντας μουσική και ταινίες στον υπολογιστή τους. Αν τυχόν ψάξει λίγο παραπάνω, ίσως συναντήσει άγνωστες για την εποχή μας, όπως θα υποθέσει, λέξεις: «μουσείο», «θέατρο», «όπερα», «συναυλιακός χώρος», «πινακοθήκη» κλπ.
– Θα υποθέσει ότι οι άνθρωποι επικοινωνούσαν μόνο με εικόνες και λεζάντες. Ίσως βρει και κάποια έντυπα ή ηλεκτρονικά βιβλία, αλλά πιθανόν να σκεφτεί ότι ήταν για χρήση μιας μικρής αίρεσης που λέγονταν «βιβλιόφιλοι».
Φυσικά, αυτό δεν είναι παρά ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Όμως, οποιαδήποτε ομοιότητα με την πραγματικότητα δεν είναι καθόλου συμπτωματική