«Αθλητισμός: Ένας σοβαρά άρρωστος»
Γράφει ο Αλέξανδρος Γ. Αλεξανδρίδης
Ο αθλητισμός είναι μια ευγενής ενασχόληση για τον άνθρωπο εδώ και αιώνες, η οποία του δίνει την ευκαιρία να αναπτύξει τις φυσικές σωματικές του ικανότητες, να προβάλει την ομορφιά του και να βελτιώσει τις νοητικές και ψυχικές του δυνάμεις. Έτσι, η συμβολή του αθλητισμού στη γενικότερη διαμόρφωση της ανθρώπινης προσωπικότητας είναι καθοριστική και αναντικατάστατη. Επομένως, η άθληση μοιάζει απαραίτητη σε κάθε ηλικία, λόγω των ευεργετικών της αποτελεσμάτων.
Η σύγχρονη κοινωνία μας βέβαια έχει αλλοιώσει το αγνό αθλητικό ιδεώδες με ποικίλους τρόπους. Από τη μια πλευρά, οι περισσότεροι από μας στο βωμό των γρήγορων εξελίξεων της καθημερινότητάς μας έχουμε αμελήσει κάθε προσπάθεια αθλητικής δραστηριότητας. Από την άλλη παρακολουθούμε γύρω μας να αμαυρώνεται ο αθλητισμός από αρνητικά στοιχεία που απέχουν πολύ από τις αξίες του. Ο πιο σημαντικός λόγος αυτής της εκτροπής είναι ασφαλώς η εμπορευματοποίηση της αθλητικής ιδέας και η νόθευσή της με οικονομικά κυρίως συμφέροντα.
Ο αθλητισμός έχει καταντήσει ένα κερδοσκοπικό παιχνίδι παραγόντων και αθλούμενων. Ο άγονος και αθέμιτος ανταγωνισμός, ο φθόνος, οι αντιζηλίες και προπάντων το κυνήγι του χρήματος έχουν πάρει τη θέση της αγνής προσπάθειας και της ευγενούς άμιλλας. Η ενασχόληση με τον αθλητισμό, είτε από τη θέση του αθλητικού παράγοντα είτε από τη θέση του αθλητή, έχει μετατραπεί σε προσοδοφόρα επιχείρηση.
Στο πλαίσιο αυτού του οικονομικού παιχνιδιού, αθλητές και αθλήτριες γίνονται συχνά αντικείμενα εκμετάλλευσης, ενώ υποκύπτουν και στο όνειρο της μεγάλης διάκρισης. Η κορυφή μοιάζει εξαιρετικά γοητευτική και πολλοί που ασχολούνται με τον αθλητισμό ή καλύτερα με τον πρωταθλητισμό, δυστυχώς, είναι έτοιμοι να κάνουν τα πάντα για να την κατακτήσουν.
Μία από τις πιο δυσάρεστες εξελίξεις στο πλαίσιο της κατάπτωσης του σύγχρονου αθλητικού ιδεώδους, που δυστυχώς επιβεβαιώθηκε και στο χώρο του ελληνικού αθλητισμού, είναι η χρήση απαγορευμένων αναβολικών ουσιών, με στόχο τη διάκριση και την πρωτιά. Το ζήτημα αυτό της λεγόμενης φαρμακοδιέγερσης δεν μαρτυρεί μόνο την κατάντια ορισμένων, οι οποίοι για ένα μετάλλιο ξεπουλούν κάθε αρχή υγιούς ανταγωνισμού και βάζουν σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια τους τη ζωή, αλλά πάνω απ’ όλα αποδεικνύει τον ολισθηρό και επικίνδυνο δρόμο στον οποίο βρίσκεται ολόκληρη η κοινωνία μας. Άλλωστε, ο αθλητισμός και ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την ουσία του αποτελεί ένα καθοριστικό βαρόμετρο του κοινωνικού μας επιπέδου. Με άλλα λόγια, η τακτική με την οποία χειριζόμαστε τον αθλητικό συναγωνισμό, μπορεί να επιβεβαιώσει και το βαθμό πνευματικής και ηθικής μας ωρίμανσης.
Δεν είναι δύσκολο κανείς να εντοπίσει τις ρίζες του φαινόμενου της φαρμακοδιέγερσης στην Ελλάδα και διεθνώς. Το κυνήγι των εκπληκτικών και κάποιες φορές υπεράνθρωπων επιδόσεων είναι μια βασική αιτία, η οποία σχεδόν πάντοτε συμπληρώνεται και με το ανάλογο οικονομικό κίνητρο. Άλλωστε, σ’ αυτή τη νοσηρή πλευρά του αθλητισμού δόξα και κέρδος πηγαίνουν μαζί. Η έννοια της νίκης δεν έχει πλέον το ευγενές περιεχόμενο της αγνής επιβράβευσης της ανθρώπινης προσπάθειας, αλλά νοθεύεται από σκοπιμότητες, συμφέροντα και φανατισμό.
Η εκτροπή αυτή των αθλητών και αθλητριών στη χρήση αναβολικών ουσιών πρώτα απ’ όλα βάζει σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή, αφού είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη η αυξημένη επικινδυνότητα αυτών των σκευασμάτων. Δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που η παγκόσμια αθλητική κοινότητα έχει πληροφορηθεί τον αιφνίδιο θάνατο μελών της, εξαιτίας της χρήσης τέτοιων ουσιών. Επομένως, πέρα από την ιδεολογική και ηθική διάσταση του θέματος, η οποία αφορά την ουσία και το βαθύτερο περιεχόμενο της αθλητικής ιδέας, το ζήτημα του ντόπινγκ όχι μόνο διαβρώνει συνειδήσεις αλλά κοστίζει και ζωές.
Το φαινόμενο, βέβαια, του ντοπαρίσματος είναι μόνο μία πτυχή της αδυναμίας του σύγχρονου αθλητισμού να προσανατολίσει τον άνθρωπο στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του με υγιή τρόπο και να συμβάλει στην ουσιαστική σύσφιξη των σχέσεων με τους γύρω του. Πρόκειται όμως για μία πολλή οδυνηρή κατάσταση στους αθλητικούς χώρους, η οποία απαιτεί συντονισμένη αντιμετώπιση και κυρίως αλλαγή νοοτροπίας.
Εάν ο αθλητισμός αρχίσει πάλι να αντιμετωπίζεται ως παιχνίδι και ευκαιρία σωματικής και πνευματικής ευρωστίας, τότε αυτόματα θα πάψουν και τα φαινόμενα φαρμακοδιέγερσης των αθλητών. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν είναι και πολύ πιθανό στην κερδοσκοπική εποχή που ζούμε, το βάρος της αντιμετώπισης του προβλήματος πέφτει αποκλειστικά στους επόπτες των αθλητικών διοργανώσεων, οι οποίοι οφείλουν να είναι αμείλικτοι σε περιπτώσεις αλλοίωσης αποτελεσμάτων λόγω χρήσης αναβολικών. Αν και η αυστηρή καταστολή νοσηρών φαινομένων δεν είναι πάντα ο τρόπος για την οριστική εξάλειψή τους, είμαστε υποχρεωμένοι να πατάξουμε αλύπητα το ντόπινγκ και να επιδοθούμε παράλληλα σε τακτικές πρόληψης τέτοιων δυσάρεστων εξελίξεων στους αθλητικούς αγώνες, καλλιεργώντας από την αρχή το ιδεώδες της αγνής και ανιδιοτελούς αθλητικής προσπάθειας.
______________________________________________
Δείτε ακόμα: Άρθρα του Αλέξανδρου Γ. Αλεξανδρίδη
