«784 λέξεις για δεκατέσσερις σκόρπιες σκέψεις»
Γράφει o Βασίλης Συμεωνίδης
Η εκδίκηση της Σοφίας
Όταν η Κωνσταντίνα ήταν μικρή μια καλή φίλη, σχετικά νεότερη, συνήθιζε το επιφώνημα «ουάου!» που δείχνει θαυμασμό, ευχάριστη έκπληξη. Καθώς το νήπιο βρισκόταν στο έντονα μιμητικό στάδιο και μάθαινε τη γλώσσα προσπαθώντας και να τη μιλήσει έτεινε να μάθει πρώτα το «ουάου!» Η καλή φίλη δεν έλεγε να το σταματήσει παρά τις συζητήσεις και τις παρακλήσεις μας. Τότε βρήκα τον τρόπο. Ένας διάλογος παρούσης της Σοφίας. «Πώς κάνει το προβατάκι Κωνσταντίνα;» «μπεεε…», «πώς η αγελάδα;» «μουουου…», «πώς ο σκύλος;» «γαβ – γαβ», «πώς η Σοφία;» «ουάουουου…» Αυτό στάθηκε πειστικό και για χρόνια γλυτώσαμε από το συγκεκριμένο επιφώνημα. Ως προχθές που η Κωνσταντίνα θέλοντας να εκφράσει το θαυμασμό της για κάτι αναφώνησε: «Ουάουου!»
Ανωνυμία
Μπορώ και δε μπορώ να καταλάβω την ανωνυμία στο Διαδίκτυο.
Ίσως προσφέρει την αναγκαία προφύλαξη και απελευθέρωση, αυτή την αίσθηση ότι κανείς (;) δε θα μας βρει.
Όμως δε μπορώ να καταλάβω γιατί συνεχίζουν να είναι τόσο σημαντικά αυτά τα πράγματα, κυρίως σε μια εποχή που είναι λίγοι όσοι «ακούνε» εν αντιθέσει με εποχές που «και οι τοίχοι είχαν αυτιά».
Ή μήπως τώρα σχεδόν μόνο οι τοίχοι έχουν αυτιά αλλά και μάτια;
Αγοράζω άρα υπάρχω
Ο προβληματισμός που μπορεί να βεβαιωθεί συχνά είναι τα διλήμματα μπροστά στις βιτρίνες ή στο εσωτερικό εμπορικών καταστημάτων και πολυκαταστημάτων. Αγοράζω άρα σκέφτομαι άρα υπάρχω και αντίστροφα υπάρχω μόνο εφόσον αγοράζω.
Πειθώ
Βρήκα στον Πασκάλ την καλύτερη έκφραση μιας σκέψης που γεννιόταν μέσα μου: «κατά κανόνα πείθεται κανείς καλύτερα από τους λόγους που τους ανακάλυψε ο ίδιος, παρά από εκείνους που έχουν έλθει στο μυαλό των άλλων.» (Blaise Pascal, Στοχασμοί, εκδόσεις Π. Πουρναρα Θεσσαλονίκη 1999)
Κατά τα’ άλλα, ίσως μόνο το γέλιο μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ως τρόπος πειθούς.
Άσυλα
Για να μη κοροϊδευόμαστε, ας θεσμοθετηθεί επιτέλους και επισήμως το γηπεδικό άσυλο… Έτσι θα μπορέσουν να γίνουν πιο πειστικοί όσοι βρυχόνται κατά του πανεπιστημιακού. Ας μην ξεχνάμε και το «άσυλο» που προστατεύει τους ίδιους.
«Κακός δάσκαλος»
Ο καλός γονιός δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από έναν «κακό» δάσκαλο του παιδιού του. Γιατί εφόσον έχει την κρίση να χαρακτηρίζει το δάσκαλο απ’ τα «λάθη» του προφανώς το παιδί του έχει διδαχθεί από τον ίδιο πολύ περισσότερα απ’ όσα θα μπορούσε να του μάθει ο δάσκαλος. Αλλά ακόμα και ένας «κακός δάσκαλος» είναι δάσκαλος και ένας καλός γονιός οφείλει πρώτα απ’ όλα να τον ευχαριστεί γι’ αυτό.
«Δεν είμαι σίγουρος»
Οι πιο ευπρόσδεκτες ερωτήσεις ή απαντήσεις κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας είναι όσες ξεκινούν με μια δήλωση αμφιβολίας ή έλλειψης σιγουριάς από μεριάς του μαθητή: «Δεν είμαι σίγουρος, μπορεί να πω καμιά βλακεία, κάτι που δεν είναι σωστό». Η αβεβαιότητα που δηλώνεται έτσι αποτελεί απόδειξη προσωπικής σκέψης. Αντίθετα αν διερευνήσουμε την προέλευση της σιγουριάς και της βεβαιότητας -όχι μόνο των μαθητών- τις περισσότερες φορές θα βρούμε πίσω τους την ξεροκεφαλιά της άγνοιας ή μιας πρωτόπειρης επαφής με τα πράγματα. Κατά δεύτερο λόγο πίσω από τη βεβαιότητα πολλές φορές βρίσκονται ξένες γνώμες και ιδέες που άκριτα και ασυναίσθητα υιοθετήθηκαν.
Φιλοφρόνηση
«Οκτώ ώρες ήταν λίγες μαζί σας», μου είπε, Φλεβάρη μήνα, ένας μαθητής προηγούμενης χρονιάς. Ήταν από τις καλύτερες φιλοφρονήσεις που έχω δεχθεί.
Γιατί ερμηνεύουμε την ποίηση;
Ο καθένας δικαιούται να προσλαμβάνει όσα νιώθει και καταλαβαίνει ανάλογα με τις εμπειρίες, τις γνώσεις και την ευαισθησία του. Μα γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Γιατί ψάχνουμε να βρούμε αυτό το σημείο του υποκειμενισμού που είναι κοινό σε όλους ή που μπορεί να γίνει κοινό για όλους. Δηλαδή μιλώντας με μαθηματική σαφήνεια αναζητούμε το μέγιστο κοινό διαιρέτη που θα απλοποιήσει τους λόγους. Και στην καλύτερη ακόμα περίπτωση αναζητούμε το ελάχιστο κοινό πολλαπλάσιο που θα μας οδηγήσει σε πράξεις μεταξύ των λόγων… Εξάλλου ας μη ξεχνάμε ότι η ποίηση, όπως και κάθε τέχνη, απευθύνεται στον καθένα ξεχωριστά, δηλαδή σε όλους.
Μετά το σουρεαλισμό
Θα συμφωνούσα με τον Πολ Ελυάρ ότι «ποιητής είναι περισσότερο αυτός που εμπνέει παρά αυτός που εμπνέεται». Οπότε, αν ένα κείμενο μπορεί να αποκτήσει και άλλο νόημα που του προσδίδει ο αναγνώστης του, γιατί να μην είναι ποίηση; το ζήτημα είναι πόσους θα συγκινήσει και για να φανεί αυτό, το κείμενο θα πρέπει να εκτεθεί στο χώρο και το χρόνο (ας μην ξεχνάμε τα χλευαστικά σχόλια που δέχθηκαν ο Α. Εμπειρίκος και Ν Εγγονόπουλος όταν εμφανίστηκαν στα γράμματά μας).
Λυπάμαι,
όταν συναισθάνομαι πόσο αυστηρός γίνομαι με ορισμένους ανθρώπους που είναι πολύ αυστηροί.
Εγωισμός
είναι να επιτρέπουμε στον εαυτό μας αυτό που κατακρίνουμε στους άλλους.
Ηράκλειτος
Η αρμονία των αντιθέσεων στους ανθρώπους. Όπως η ανηφόρα είναι ο ίδιος δρόμος με την κατηφόρα, έτσι πολλά πράγματα που στους ανθρώπους θεωρούμε ελαττώματα κρύβουν προτερήματα αν τα δούμε από άλλη οπτική. Δηλαδή αυτός που εκνευρίζεται με το παραμικρό ίσως απλά είναι ειλικρινής απέναντι στα συναισθήματά του και τους άλλους.
Παρελάσεις
Τι οξύμωρο σχήμα: οι παρελάσεις ήρθαν, αλλά δε λεν να φύγουν ακόμη.
_________________________________________________________
Δείτε ακόμα: «Με λίγες λέξεις» του Βασίλη Συμεωνίδη
