«235 λέξεις για την ηλιοφώτιστη σιωπή»
Γράφει o Βασίλης Συμεωνίδης
Πριν από λίγα, δυο-τρία χρόνια ανακάλυψα «τυχαία» κάτι που με εξέπληξε. Σε τετράδιο καλής μαθήτριας της Γ΄ Λυκείου είδα γραμμένη τη λέξη «αποσιωποιητικά». Ήταν προφανές ότι εννοούσε «αποσιωπητικά», αλλά ο ομόηχος χαρακτήρας των δύο λέξεων καθώς η προφορά του ‘ήτα’ είναι αρκετά μακρά, ώστε να μοιάζει με διπλό, οδηγεί στην παρανόηση.
Έκτοτε κάνω συχνά αυτό το «πείραμα» ζητώντας από τους μαθητές να γράψουν τη λέξη που σημαίνει το συγκεκριμένο σημείο στίξης, τις τρεις τελείες της αποσιώπησης (…). Η ίδια διαπίστωση: πολλοί μαθητές, και πολλοί καλοί μαθητές, και πολλοί άριστοι μαθητές, γράφουν «αποσιωποιητικά».
Να μη γίνει η παρανόηση ότι είναι ζήτημα ορθογραφίας. Είναι ζήτημα δύο διαφορετικών λέξεων, μιας που καταγράφουν τα λεξικά [aposiopitiká] και μιας άλλης που ακούν τα αυτιά των μαθητών [aposiopiitiká].
Πρόσφατα, ανακάλυψα και τα «απουσιοποιητικά». Ο μαθητής συνέδεε την έννοια/ λέξη με την «απουσία» κάποιων φράσεων και συνεπώς την χρήση των τριών τελειών για να τη δηλώσουν.
Με τον ίδιο τρόπο, ανακάλυψα και την «Ηλιάδα». Ο συνειρμός είναι σαφής, στη σκέψη του καθενός βρίσκεται το [i] του «ήλιου», όπως συνήθως μαθαίνουν τα παιδιά του δημοτικού να το ξεχωρίζουν. Συνεπώς η «Ηλιάδα» δεν μπορεί παρά να είναι ο ηλιόλουστος τόπος και όχι κάτι που έχει σχέση με εκείνο το παράξενο «Ίλιον» – τι μας χρειάζεται εφόσον έχουμε την «Τροία»;.
Οι μαθητές συνεχίζουν τις σπουδές τους, γίνονται γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι, ενίοτε καθηγητές… Πετυχημένοι. ίσως χάρη σ’ αυτές τις χαριτωμένες παρανοήσεις που ποιούν την ηλιοφώτιστη σιωπή.
_________________________________________________________
Δείτε ακόμα: «Με λίγες λέξεις» του Βασίλη Συμεωνίδη
