Συνέντευξη της Σοφίας Νικολαΐδου στον Αχιλλέα Ε. Αρχοντή
«Τι θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος σε έναν συγγραφέα; Για το έργο του, τον τρόπο που αντλεί τα θέματά του, την οπτική γωνία που βλέπει την κοινωνία και τον κόσμο; Μήπως όλα αυτά μαζί;
Όταν συνομιλείς με την κ. Σοφία Νικολαΐδου οι ερωτήσεις βγαίνουν αυθόρμητα, όπως αυθόρμητα έρχονται και οι απαντήσεις»…
***
Ποια ήταν τα συναισθήματά σας όταν είδατε τυπωμένο το πρώτο σας βιβλίο;
Χαρά. Ήταν εκείνη η παλαιολιθική εποχή χωρίς ίντερνετ, δεν είχα ενημερωθεί για το εξώφυλλο του βιβλίου, το είδα κατευθείαν τυπωμένο. Είχε ήδη κυκλοφορήσει στην Αθήνα, το έλαβα ταχυδρομικώς στη Θεσσαλονίκη.
Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας ωθεί έναν άνθρωπο στη συγγραφή;
Η ανάγκη να αφηγείται ιστορίες. Όπως μια γιαγιά που καλεί γύρω τα εγγονάκια της: ελάτε, παιδιά μου, να σας πω μια ιστορία. Από τη σπηλιά μέχρι το ίντερνετ, η αφήγηση είναι πυρηνικό στοιχείο της ανθρώπινης κατάστασης.
Στο τελευταίο σας βιβλίο, «Χορεύουν οι ελέφαντες» πήρατε ένα θέμα απ’ το παρελθόν και το συνδέσατε με ένα σημερινό θέμα. Μπορούν, κατά τη γνώμη σας, οι παλιές ιστορίες να συγκινήσουν νέους ανθρώπους και τα προβλήματα των νέων μεγαλύτερους;
Φυσικά. Αλλιώς θα διαβάζαμε μόνο πράγματα που έχουμε ζήσει. Όμως η γοητεία της αφήγησης είναι να μπαίνεις στη θέση του άλλου. Να φοράς τη σάρκα του και να ζεις τη ζωή του, για μερικές σελίδες.
Στο ίδιο βιβλίο, επιλέξατε μια μέθοδο πολλαπλής αφήγησης. Πόσο εύκολο είναι για έναν συγγραφέα να μιλάει δια στόματος τρίτου συλλαμβάνοντας και περιγράφοντας όχι μόνο τον εσωτερικό κόσμο χαρακτήρων τελείως διαφορετικών μεταξύ τους αλλά και τον τρόπο ομιλίας τους;
Είναι πρόκληση και γι’ αυτό έχει τη γοητεία του. Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα το παιχνίδι με τις φωνές των ηρώων. Μέσα από το παζλ των διαφορετικών φωνών, γίνεται έκτυπο ότι αυτό που ονομάζουμε αλήθεια είναι, σε αρκετές περιπτώσεις, πολύ υποκειμενική υπόθεση.
Ζούμε σε μια εποχή «κρίσης» και οικονομικοκοινωνικών ανακατατάξεων. Πιστεύετε ότι αυτό έχει επηρεάσει τον χώρο του βιβλίου;
Φυσικά. Ο σκληρός πυρήνας των αναγνωστών παραμένει, όμως όταν τα βιοτικά προβλήματα είναι τεράστια, σε γονατίζουν. Κι αυτό επηρεάζει τα πάντα.
Διδάσκετε δημιουργική γραφή σε πολλά σεμινάρια. Τι μπορεί να προσδοκά κάποιος -της διδασκούσης συμπεριλαμβανομένης- από τη συμμετοχή του στα σεμινάρια αυτά;
Την επαφή με ανθρώπους που ενδιαφέρονται για το ίδιο αντικείμενο, τη λογοτεχνία. Τη στοχευμένη συζήτηση. Τη μαστορική γνώση. Σ’ αυτήν την ιδιότυπη δημοκρατία των κειμένων γίνεται κατανοητό πως η τεχνική είναι μέρος της τέχνης της αφήγησης. Όσο με αφορά, πιστεύω πως η μακροχρόνια και συστηματική διδασκαλία της δημιουργικής γραφής (διδάσκω από το 2002 σεμιναριακά το αντικείμενο) με ωφέλησε συγγραφικά. Το πώς και το γιατί είναι αντικείμενο διεξοδικής συζήτησης.
Κάθε φορά που θέλετε να γράψετε ένα βιβλίο μαζεύετε «καύσιμα». Αυτά μπορούν να είναι και από παλιά, φθαρμένα υλικά (π.χ. μνήμες, παραμύθια, παλιές ιστορίες, κ.ο.κ.) ή είναι προτιμότερο να είναι σύγχρονα, σημερινά, φρέσκα υλικά;
Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Τα συγγραφικά καύσιμα έρχονται από παντού κι ανάβουνε τα φώτα του μυαλού. Μια ατάκα στη λαϊκή, μια εικόνα από το τζάμι του λεωφορείου, μια φωτογραφία, αρχειακό υλικό. Ποτέ δεν ξέρεις τι είναι αυτό που θα ανάψει το σπίρτο.
Ποια είναι η γνώμη σας για το ηλεκτρονικό βιβλίο; Μπορεί να ωθήσει τον κόσμο να στραφεί περισσότερο προς την ανάγνωση;
Είμαι γκατζετάκιας, οπότε θα σας απαντήσω το αυτονόητο. Το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι μέρος του σύγχρονου πολιτισμού. Άλλωστε ακόμα κι εμείς, που ως γενιά μεγαλώσαμε με το έντυπο και έχουμε εμμονή με τη μυρωδιά του χαρτιού, έχουμε επηρεαστεί ως αναγνώστες από την τεχνολογία. Ζαπάρουμε στις σελίδες, διαβάζουμε μικρές μπουκιές κειμένου, έχουμε εθιστεί στην οθονική γνώση. Το ζήτημα λοιπόν είναι η ανάγνωση. Έντυπη ή ηλεκτρονική, είναι μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού και της περιπέτειας της ανθρώπινης σκέψης.
__________________________________________
Η Σοφία Νικολαΐδου σπούδασε κλασική φιλολογία (προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές) και αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας (διδακτορική διατριβή). Έχει διδάξει Δημιουργική Γραφή σε σεμινάρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, του Α. Π. Θ. και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (από την ίδρυσή του το 2008). Έχει διδάξει συγγραφή μυθιστορήματος στο Εργαστήρι Βιβλίου του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) κατά τη διετία 2010-2012 και από το 2013 διδάσκει συγγραφή πεζού λόγου στο Οξυγόνο των εκδόσεων Μεταίχμιο. Επίσης, έχει διδάξει το μάθημα της Λογοτεχνίας στην Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης του Κ.Θ.Β.Ε. (2001-2004). Από το 1992 εργάζεται ως φιλόλογος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Έχει εκδώσει τα βιβλία: “Ξανθιά πατημένη” (διηγήματα, Κέδρος, 1997),”Ο φόβος θα σε βρει και θα ΄σαι μόνος” (διηγήματα, Κέδρος, 1999), “Πλανήτης Πρέσπα” (μυθιστόρημα, Κέδρος, 2002), “Ο μωβ μαέστρος” (μυθιστόρημα, Κέδρος, 2006),”Απόψε δεν έχουμε φίλους”(μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2010, βραβείο The Athens Prize for Literature περιοδικού (δέ)κατα, 2011), “Χορεύουν οι ελέφαντες” (μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2012)
*Αποκλειστική συνέντευξη της Σοφίας Νικολαΐδου στο schooltime.gr
♦ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο • schooltime
