«202 λέξεις για τη γλώσσα των σχολικών βιβλίων» του Βασίλη Συμεωνίδη
Γράφει ο Βασίλης Συμεωνίδης
Η γλώσσα των σχολικών βιβλίων αποτελεί δείγμα της τυποποιημένης γλώσσας που υιοθετεί η πολιτεία ως επίσημη νόρμα και ταυτόχρονα διδάσκει και επηρεάζει την χρήση της γλώσσας από τους ομιλητές καθορίζοντας στη συνείδησή τους το «σωστό» και το «λάθος». Τα σχολικά βιβλία, ως μοναδικά εγχειρίδια για τη διδασκαλία γνωστικών αντικειμένων νομιμοποιούν και δίνουν κύρος σε αυτό που θεωρείται επίσημη γλωσσική ποικιλία.
Με άλλα λόγια, ο ρόλος που έχει η γλώσσα των σχολικών βιβλίων δεν περιορίζεται μόνο στην μετάδοση γνώσεων σχετικών με ένα γνωστικό αντικείμενο – ανεξάρτητα αν αυτό είναι η φυσική, η βιολογία, η ιστορία, κλπ – αλλά αφανώς και περισσότερο διδάσκει αυτό που θεωρούμε επίσημη και αποδεκτή γλώσσα, πρότυπη γλώσσα. Θα φέρω ένα παράδειγμα για να γίνω πιο συγκεκριμένος. Η στερεότυπη φράση «τοις εκατό» με την χρήση της δοτικής, αντί της φράσης «στους/στις/στα εκατό» ή «από τους/τις/τα εκατό», διδάσκεται στους μαθητές και διαχέεται στην κοινή συνείδηση περισσότερο από τα βιβλία των μαθηματικών. Αυτό – εκτός του ότι μπορεί να δυσχεραίνει την πρόσληψη της γνώσης από κάποιους μαθητές – συντελεί στη «νομιμοποιημένη» χρήση της δοτικής ή θέτει το ζήτημα για τις στερεότυπες «απολιθωμένες» εκφράσεις και τον τρόπο που τις αντιμετωπίζουμε.
Αυτός ο δεύτερος και αποτελεσματικότερος ρόλος της γλώσσας των σχολικών βιβλίων θα πρέπει να γίνεται αντικείμενο κριτικής.
Αναδημοσίευση: Επιτρέπεται μόνο με την παροχή ενεργού συνδέσμου στο άρθρο και την παρουσίαση της άδειας διάθεσης (Creative Commons). Αν δεν κατανοείτε τον τρόπο χρήσης της άδειας, πριν αναδημοσιεύσετε, επικοινωνήστε με τη Διαχείριση του schooltime.gr.
