«303 λέξεις για την αντιγραφή στις εξετάσεις» του Βασίλη Συμεωνίδη

«303 λέξεις για την αντιγραφή στις εξετάσεις»

Καταπιάνομαι με ένα θέμα για το οποίο η κοινωνιολογία της εκπαίδευσης και η παιδαγωγική έχουν ήδη μιλήσει με σοβαρό τρόπο. Η αντιγραφή είναι φαινόμενο που περιγράφει τη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση. Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον μία ιστορία της αντιγραφής, γιατί θα αποτελούσε μία ιδιόμορφη ιστορία της εκπαίδευσης. Αυτό είναι πρόκληση για ερευνητές και επιστήμονες. Όταν μεγαλώσω μπορεί να ασχοληθώ. Προς το παρόν θα πω τη γνώμη μου σύντομα εστιάζοντας σε μια πτυχή που θεωρώ σημαντική.

Η αντιγραφή επιτρέπεται από τη διαδικασία των εξετάσεων καθώς και την ποιότητα των θεμάτων και των ερωτήσεων που καλούνται οι εκπαιδευόμενοι να απαντήσουν. Αυτή η διαπίστωση καθρεφτίζει όλη την εκπαιδευτική διαδικασία. Μεταβίβαση «γνώσεων» στα, εξ’ ορισμού, άδεια κεφάλια των μαθητευομένων, αποδοχή και αναπαραγωγή αυτών των «γνώσεων». Κατά συνέπεια η αντιγραφή επιβάλλεται από την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία.

Αν αποδεχτούμε την προηγούμενη διαπίστωση, τίθεται το ερώτημα: γιατί επιτρέπεται μόνο η αντιγραφή «από μνήμης»; Γιατί ποινικοποιούνται τα άλλα μέσα; Καταστέλλονται έτσι ουσιώδεις δεξιότητες. Ο μαθητής αντιγράφοντας από το βιβλίο εισάγεται στον τρόπο του ερευνητικού έργου, μαθαίνει την ουσιώδη χρήση του· αντιγράφοντας από το συμμαθητή του αναπτύσσει τις αρετές της συνεργασίας και της αλληλεγγύης· αντιγράφοντας από «σκονάκι» έχει ήδη εργαστεί με πολύ σύνθετο τρόπο κρίνοντας και αναπαράγοντας αφαιρετικά ότι θεωρεί σημαντικό.

Κατά συνέπεια, ιδίως στην εποχή μας, οι αρετές που καλλιεργούνται δια της αντιγραφής είναι ουσιαστικότερες και χρησιμότερες. Η αντίληψη που καθορίζει ότι η αντιγραφή πρέπει να γίνεται από μνήμης ακρωτηριάζει τα μυαλά των νέων και υποβαθμίζει τη μαθησιακή διαδικασία. Θεωρεί τη γνώση ως ένα στατικό, οριστικό αποτέλεσμα που πρέπει άκριτα να αναπαράγεται. Ο επαναπροσδιορισμός των στόχων της εκπαίδευσης είναι αναγκαίος και όταν υπάρξει θα αποτυπωθεί σαφώς και στον τρόπο «ελέγχου και αξιολόγησης» της επίτευξης των στόχων αυτών. Εδώ όμως ανοίγει άλλη συζήτηση.

«Αντιγράφοντας καταργείτε το σχολείο» διακήρυξε ο σοφολογιότατος. Αυτοί στις κόλλες τους αντιγράφοντας πραγματώνουν το σχολείο. Και είναι όλοι ευχαριστημένοι…

Τα άρθρα του κ. Βασίλη Συμεωνίδη διατίθενται, πλην ειδικής αναφοράς, με άδεια Creative Commons (Αναφορά δημιουργού-ιστοχώρου δημοσίευσης-άδειας διανομής, παροχή ενεργού συνδέσμου στο αρχικό άρθρο, μη εμπορική χρήση, όχι παράγωγα έργα). Δείτε περισσότερα άρθρα του κ. Βασίλη Συμεωνίδη στη στήλη μας «Με λίγες λέξεις» του Βασίλη Συμεωνίδη.

Ο Βασίλης Συμεωνίδης

Ζει στη Δράμα και δουλεύει στη δημόσια μέση εκπαίδευση. Συχνάζει συστηματικά στο προσωπικό σάιτ simeonidis.mysch.gr όπου και κοινοποιεί το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιεί στη διδασκαλία. Βέβαια τριγυρνά κουβεντιάζοντας και σε άλλα μονοπάτια του Ίντερνετ.