Γραμματική της Νεοελληνικής Γλώσσας: «Κλίση ονομάτων» 

Βασικοί Ορθογραφικοί Κανόνες

Κλίση ονομάτων

1. Τα θηλυκά σε -η (σκέψη, κυβέρνηση κτλ.) σχηματίζουν τη γενική σε -ης και σε -έως, π.χ.: σκέψης και σκέψεως, κυβέρνησης και κυβερνήσεως κτλ. Όσα, όμως, έχουν λαϊκή προέλευση, μόνο σε -ης: θύμηση – θύμησης, γέμιση – γέμισης κτλ.

2. Τα προπαροξύτονα, αρσενικά και θηλυκά σε -ος κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα στη γενική του ενικού και στη γενική και αιτιατική του πληθυντικού:

  • ο δήμαρχος – του δημάρχου – των δημάρχων – τους δημάρχους
  • η διάμετρος – της διαμέτρου – των διαμέτρων – τις διαμέτρους.

Διατηρούν τον τόνο στην προπαραλήγουσα, σ’ όλες τις πτώσεις ενικού και πληθυντικού, οι πολυσύλλαβες και οι λαϊκές λέξεις: του αντίκτυπου, του ανήφορου, του εξάψαλμου, του καλόγερου, του ρινόκερου, του γκόμενου, του παίδαρου κτλ.

3. Τα προπαροξύτονα ουδέτερα σε -ο κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα στη γενική ενικού και πληθυντικού, π.χ.: το άτομο – του ατόμου – των ατόμων, το συμβούλιο – του συμβουλίου – των συμβουλίων, κτλ.

Διατηρούν τον τόνο στην προπαραλήγουσα, σ’ όλες τις πτώσεις, οι πολυσύλλαβες και οι λαϊκές λέξεις, π.χ.: του σίδερου, του σέλινου κτλ.

Πηγές: 1. Οδηγός της νεοελληνικής γλώσσας, επιμ. Άννα Ιορδανίδου, εκδόσεις Πατάκη. 2. Χανδριώτης, Ελλάδιος, Προφορά και στίξη, Λευκωσία 1972. 3. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Νεοελληνική Γραμματική (της Δημοτικής), Θεσσαλονίκη 1973. 4. Ελληνικό Λεξικό, Τεγόπουλος-Φυτράκης. 5. Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων, http://eur-op.eu.int/general/el/code_el.htm 6. Σακελλαρίου, Χάρης, Κλιτικό λεξικό δημοτικής, εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα. 7. Κριαράς Εμμανουήλ, Νέο ελληνικό λεξικό της σύγχρονης δημοτικής γλώσσας, Εκδοτική Αθηνών.

Άδειες: Το εκπαιδευτικό υλικό προσφέρεται για ελεύθερη online ανάγνωση-λήψη με την άδεια του δικτυακού τόπου «Μηχανοθήκη» και του υπεύθυνου λειτουργίας του, κ. Μπάμπη Γ. Κουτρούλη.

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook