Έκθεση Β’ Λυκείου – Κριτήριο αξιολόγησης: Κοινωνικός ρατσισμός – Ανοχή στη διαφορετικότητα

Της Έρης Ναθαναήλ*

Κείμενο

Το δικαίωμα στη διαφορά

Πας μη όμοιος μου, βάρβαρος. Έμφυτη, εξηγούν οι ψυχολόγοι, είναι η τάση του ανθρώπου να αντιμετωπίζει με δέος τη διαφορά, να τραυματίζεται από τα παιδικά του χρόνια διαπιστώνοντας ότι είναι ένα μετέωρο άτομο που πρέπει να αυτοδιαχειριστεί τον εαυτό του. «Πουφ, είναι κορίτσι» , «πουφ, είναι χοντρός» ή «πουφ, είναι Τούρκος ή Έλληνας». Αν είσαι άνδρας, βάρβαρες οι γυναίκες. Αν είσαι γυναίκα, βάρβαροι οι άνδρες. Διανοούμενος, βάρβαροι οι χειρώνακτες, χειρώναξ, βάρβαροι οι διανοούμενοι. Ατελείωτος ο κατάλογος των αρνήσεων του “Άλλου”, του “Διαφορετικού”. Μα αν σ’ ένα παιδί είναι εξηγήσιμη μια συμπεριφορά που απορρίπτει μετά βδελυγμίας καθετί το διαφορετικό, σε μια κοινωνία ενηλίκων επιβάλλεται μια αντιμετώπιση κατανόησης κι ανοχής της διαφορετικότητας της δικής μας και των άλλων.

Βέβαια, όλοι κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας. Μια έλλειψη, ένα μειονέκτημα, μια ανάγκη φανταστικής υπεροχής. Μόνο που, αν το ξέρουμε και το αναγνωρίσουμε αυτό, μπορούμε να είμαστε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο λιγότερο κλειστοί και περισσότερο ανοικτοί, λιγότερο δογματικοί κι απόλυτοι και περισσότερο ανεκτικοί ανάμεσά μας.

Αν ο κάθε πολιτισμός ξαφνιάζεται με τη διαφορετικότητα του άλλου, αυτό δεν συνηγορεί σε μια αξιολόγηση του «καλύτερου» και του «χειρότερου» από τους δύο. Αν πάρουμε π.χ. το παράδειγμα των διαφορετικών συνθηκών διατροφής, έχουμε μια μεγάλη ποικιλία προτιμήσεων και απαγορεύσεων, που δεν μπορούν να ενταχθούν σε ένα ενιαίο αξιολογικό σύστημα. Ποια σύγκριση μπορεί να υπάρχει και ποια αξιολόγηση να γίνει π.χ. ανάμεσα στη χριστιανική νηστεία, στις νηστείες των ορφικών θρησκειών, στην απαγόρευση του οίνου και του χοιρινού στο Ισλάμ ή στη διαδεδομένη χορτοφαγία σε ορισμένες ανατολικές θρησκείες;

Πάντα τρόμαζε τους λαούς η διαφορετικότητα των άλλων λαών. Στη διατροφή, στη γλώσσα, στην ενδυμασία, στο χρώμα, στην κατατομή! Και πάντα αποδίδονται στους άλλους κάποια δαιμονικά χαρακτηριστικά που ήταν λίγο ή πολύ επικίνδυνα για μας. Στον σημερινό οικουμενικό κόσμο δεν υπάρχει άλλος τρόπος ειρηνικής συμβίωσης πέρα από το σεβασμό της διαφοράς, πέρα από την ανοχή. Είναι δύσκολο να ζήσουμε χωρίς δαίμονες, χωρίς βαρβάρους, αλλά ίσως δεν έχουμε κι άλλη επιλογή!

Α. ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΟΣ [ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ ] [Διασκευασμένο ]

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γραφεί η περίληψη του παραπάνω κειμένου σε 80-100λ

[μον 25 ]

Β1. ‘’Αν ο κάθε πολιτισμός ξαφνιάζεται με τη διαφορετικότητα του άλλου, αυτό δεν συνηγορεί σε μια αξιολόγηση του «καλύτερου» και του «χειρότερου» από τους δύο’’  Να αναπτύξετε το νόημα της παραπάνω φράσης σε 60-80λ με τη μέθοδο της αιτιολόγησης

[μον 10 ]

Β2. Να βρεθούν τα δομικά μέρη και ένας τρόπος ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου του κειμένου.

[μον 7 ]

Β3. απορρίπτει , μειονέκτημα, οικουμενικό: να γραφεί από ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για καθεμία από λέξεις αυτές

[μον 3 ]

Β4. «Πουφ, είναι κορίτσι» , «πουφ, είναι χοντρός» ή «πουφ, είναι Τούρκος ή Έλληνας». Αν ο κάθε πολιτισμός ξαφνιάζεται με τη διαφορετικότητα του άλλου, αυτό δεν συνηγορεί σε μια αξιολόγηση του «καλύτερου» και του «χειρότερου» από τους δύο.
Για ποιους λόγους χρησιμοποιούνται τα εισαγωγικά σε καθεμιά από τις παραπάνω περιπτώσεις;

[μον 3 ]

Β5. Για ποιους λόγους ο κειμενογράφος προτίμησε τη χρήση α΄πληθυντικού προσώπου στο απόσπασμα: «Βέβαια, όλοι κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας. Μια έλλειψη, ένα μειονέκτημα, μια ανάγκη φανταστικής υπεροχής. Μόνο που, αν το ξέρουμε και το αναγνωρίσουμε αυτό, μπορούμε να είμαστε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο λιγότερο κλειστοί και περισσότερο ανοικτοί, λιγότερο δογματικοί κι απόλυτοι και περισσότερο ανεκτικοί ανάμεσά μας.»;

 [μον 2 ]

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Να γράψετε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στη σχολική σας εφημερίδα αναφερόμενοι στα αίτια της επικράτησης του κοινωνικού ρατσισμού και να τονίσετε την αναγκαιότητα καλλιέργειας της ανοχής στη διαφορετικότητα. [450-500λ ]

[μον 50 ]

Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για την Έκφραση – Έκθεση του Λυκείου

1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό

Βρείτε επιλεγμένα άρθρα και εκπαιδευτικό υλικό στις ομάδες μας

 schooltime – Εκπαιδευτικό υλικό • Φιλολογικές Σελίδες  • Εκπαιδευτικές σελίδες

 Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime