Η Αρχιτεκτονική της Έκθεσης: ο Πρόλογος και ο Επίλογος

Πρόλογος 

Ο πρόλογος αποτελεί την αφετηρία της συγγραφής. Σκοπός του είναι να προκαλέσει το ενδιαφέρον και να προσελκύσει την προσοχή του αναγνώστη. Ο καλύτερος πρόλογος είναι εκείνος που εκφράζει με φυσικό κι αβίαστο τρόπο την ανάγκη μας να εισέλθουμε στο θέμα. Οι τεχνητοί και προκατασκευασμένοι πρόλογοι είναι ξένα προς το όλο οικοδόμημα της έκθεσης σώματα. Να αποφεύγονται επίσης οι πολύ γενικοί πρόλογοι του τύπου «Από τότε που εμφανίστηκε ο άνθρωπος στη γη…», καθώς και οι ηχηροί και πομπώδεις. Για όσους δυσκολεύονται να ξεκινήσουν την έκθεση προτείνουμε τις παρακάτω λύσεις: α) Μπορούν να ξεκινήσουν από μια γενική έννοια στην οποία ανήκει ως είδος η εξεταζόμενη. Η έννοια του τίτλου μπορεί να ανήκει στις αρετές του ανθρώπου, στα πολιτιστικά επιτεύγματά του, να είναι ένα κοινωνικό ή άλλου είδους πρόβλημα κτλ.

 β) Είναι δυνατό να αφορμηθούν από την αντίθετη της υπό ανάλυση έννοιας.

γ) Μπορούν να εισέλθουν στο θέμα υπογραμμίζοντας τη σημασία της υπό ανάπτυξη έννοιας.

δ) Τέλος μπορούν να ξεκινήσουν από μια γνώμη, ένα γνωμικό.

Επίλογος

Ο επίλογος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί προκαλεί την τελευταία καλή ή κακή εντύπωση στον αναγνώστη. Πρέπει να έχει άμεση σχέση με το θέμα μας, να είναι προσεκτικά διατυπωμένος και σύντομος. Από άποψη περιεχομένου ισχύουν τα ίδια που είπαμε στον πρόλογο. Ένας επίλογος φυσικός, που πηγάζει δηλαδή αβίαστα από το όλο κείμενο, είναι ο καλύτερος επίλογος. Όσοι δυσκολεύονται μπορούν να τελειώσουν την έκθεσή τους με ένα συμπέρασμα, μια ανακεφαλαίωση, ένα γνωμικό ή μια προτροπή. Οι προτροπές και οι παραινέσεις όμως να μην έχουν το χαρακτήρα συμβουλών αλλά προτάσεων.

Το αρχιτεκτονικό αυτό σχέδιο που προηγήθηκε, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι δεν είναι «καλούπι», στο οποίο θα υποτάσσονται όλα τα θέματα. Είναι ένα ευρύ πλαίσιο, μέσα στο οποίο μπορούμε να κινηθούμε ελεύθερα και να επιλέξουμε τα στοιχεία που απαιτούνται για την ανάπτυξη του θέματός μας. Εκείνο που πρέπει να καθορίσει την πορεία μας είναι το θέμα. Το θέμα προσδιορίζει τη μορφή του σχεδίου μας κι όχι το σχέδιο τη μορφή της ανάπτυξης του θέματός μας.  Η σειρά κατατάξεως εξάλλου των επιμέρους στοιχείων της αρχιτεκτονικής είναι ενδεικτική. Πέρα από το ότι μπορούμε να ακολουθήσουμε τη δική μας σειρά, είναι δυνατό να συνδυάσουμε ορισμένα στοιχεία σ’  ένα. Για παράδειγμα, οι προϋποθέσεις, οι αρνητικές επιδράσεις, η έλλειψη, η σημασία και τα παραδείγματα μπορούν να συγκροτήσουν ξεχωριστές παραγράφους ή να γίνει συνδυασμός μεταξύ τους. Οι αρνητικές επιδράσεις είναι δυνατό να συνδυαστούν με τις προϋποθέσει, η έλλειψη με τη σημασία, και τα παραδείγματα να διασπαρθούν σε κατάλληλες θέσεις του συνολικού κειμένου.

Συμπερασματικά, εκείνο που πρέπει να επιδιώκουμε πάντα είναι η σαφής διάταξη του υλικού μας.

(Απ. Κερκινέογλου, Εγκυκλοπαίδεια Εκθέσεων Ιδεών, Αθήνα , 1985)

Δείτε περισσότερα στο βιβλίο «Οδηγός για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας»

Διαβάστε ακόμα:

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για την Έκφραση – Έκθεση Λυκείου

1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook