«H Ουκρανία και η ρωσική στρατηγική στην Ευρώπη» της Κατερίνας Φωτιάδου«H Ουκρανία και η ρωσική στρατηγική στην Ευρώπη»

Κατερίνα Φωτιάδου 

Γράφει η Κατερίνα Φωτιάδου

Δύο μήνες μετά την έναρξη των διαδηλώσεων σε πόλεις της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, οι κοινωνικές διαμαρτυρίες των πολιτών συνεχίζονται, με αιτήματα την απομάκρυνση των τοπικών και ομοσπονδιακών αρχών, τη διακοπή των ιδιωτικοποιήσεων και της πώλησης των δημόσιων αγαθών αλλά και τη διακοπή του δανεισμού από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και των σκληρών οικονομικών πολιτικών που ακολούθησαν οι πιστές στους δυτικούς ηγέτες της χώρας.

Στο Σεράγεβο καθημερινά πραγματοποιούνται διαμαρτυρίες ενώ συγχρόνως έγινε συγκέντρωση διαμαρτυρίας της «Συνέλευσης όλων των Συνελεύσεων». Στη συγκέντρωση έλαβαν μέρος όσοι συμμετέχουν στις «συνελεύσεις πολιτών» οι οποίες δημιουργήθηκαν στην προσπάθεια να διατυπωθούν με σαφήνεια τα αιτήματα που εκφράστηκαν στη διάρκεια των μαζικών διαδηλώσεων στις πόλεις Τούζλα, Μπίχατς, Ζένιτσα, Μόσταρ και Σεράγεβο.

Ο άμεσος στόχος της Ρωσίας είναι να αποτρέψει την Ουκρανία από το να ενταχθεί στις ευρωατλαντικές δομές ασφάλειας και να την αφήσει σαν μια ενδιάμεση ζώνη, που δεν θα ανήκει ούτε στη Δύση ούτε στην Ανατολή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με το να πείσουν τους Δυτικούς να αποδεχθούν για την Ουκρανία εκείνο που έχει προταθεί: την ομοσπονδιοποίησή της, μέσα στην οποία τα συστατικά μέρη της μπορούν να ακολουθούν αυτόνομη πολιτική όχι μόνο σε ζητήματα καθημερινότητας αλλά και αυτά της εξωτερικής πολιτικής. Κι αν δεν προχωρήσει αυτή η στρατηγική, τότε θα ενισχυθούν οι φιλορώσοι στις αποσχιστικές τους κινήσεις από το ουκρανικό κράτος. Έτσι δεν θα χρειαστεί να εισβάλλει ούτε ένας ρώσος στρατιώτης.

Ο Πούτιν έχει πλέον το πάνω χέρι στην τύχη της Ουκρανίας ως σύνολο. Την ίδια ώρα επισημαίνονται και οι απώτερες επιδιώξεις της Μόσχας, η οποία έχει στείλει ήδη τα μηνύματά της για παρόμοια ρωσική προσέγγιση και προς άλλες περιοχές της Ευρώπης όπου κατοικούν Ρώσοι, όπως στην περιοχή της Υπερδειστερίας στη Μολδαβία ή ακόμη και στα βαλτικά κράτη. Δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι εξελίξεις στην Ουκρανία σηματοδοτούν το τέλος της όποιας προοπτικής ένταξης της Ρωσίας στις ευρωπαικές δομές. Έτσι, οι Δυτικοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να δεχθούν τη νέα πραγματικότητα, αυτήν της περισσότερης αντιπαράθεσης Δύσης – Ανατολής στο μέλλον.

Το Κρεμλίνο έχει παρατάξει χιλιάδες δεκάδες στρατιώτες στα σύνορα με την Ουκρανία, τη στιγμή που φιλορώσοι αυτονομιστές έχουν καταλάβει κτίρια σε διάφορες πόλεις στα ανατολικά της χώρας.

Σύμφωνα με το ουκρανικό πρακτορείο ειδήσεων «Ιντερφαξ», το Κίεβο προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε είσοδος των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στα εδάφη της θα θεωρηθεί εισβολή, ενώ ο μεταβατικός Υπουργός Άμυνας Μιχαίλο Κοβάλ υποστήριξε ότι τα ρωσικά στρατεύματα είχαν φτάσει σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τα σύνορα.

Από την πλευρά του ο μεταβατικός ουκρανός πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσενούκ κατηγόρησε τη Ρωσία ότι θέλει να αρχίσει «ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο», καταλαμβάνοντας «στρατιωτικά και πολιτικά» την Ουκρανία και προκαλώντας μία διαμάχη, η οποία θα εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη.

Ουκρανία και Ρωσία κατέληξαν σε συμφωνία στη Γενεύη, βάσει της οποίας οι αυτονομιστές θα πρέπει να αποχωρήσουν από τα δημόσια κτίρια αι να παραδώσουν τα όπλα τους. Επίσης, θα δινόταν αμνηστία σε όσους αποχωρούσαν ειρηνικά.

Ωστόσο, το Ουκρανικό Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι στο Σλαβιανσκ οι αυτονομιστές κατέλαβαν ένα λεοφωρείο που μετέφερε παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

Την ίδια στιγμή εξελισσόταν η δεύτερη φάση της επιχείρησης των ειδικών ουκρανικών δυνάμεων στα ανατολικά της χώρας, με στόχο τον αποκλεισμό των αυτονομιστών στο Σλαβιανσκ, την οποία ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβροφ χαρακτήρισε «αιματηρό έγκλημα».

Η ουκρανική κρίση έχει φέρει της Η.Π.Α και την Ε.Ε. σε σύγκρουση με τη Ρωσία, με την Ουάσιγκτον να καλεί την Ευρώπη να ανεξαρτοποιηθεί ενεργειακά από τη Μόσχα.

Πηγές

(Διεύθυνση Μελετών, Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας, ISDA-IAAA)